Odpowiedź:
Wydatki poniesione na nabycie udziałów stanowić będą w całości koszty uzyskania przychodu w dacie sprzedaży udziałów. Może powstać strata (podatkowo). Sprzedaż za cenę znacznie odbiegającą od wartości rynkowej może być kwestionowana.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r. poz. 851, z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.p., nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e.
Jak wynika z powyższego przepisu, wydatki na nabycie m.in. udziałów nie podlegają zaliczeniu w koszty uzyskania przychodów w momencie ich poniesienia, lecz dopiero w momencie ustalania dochodu z ich odpłatnego zbycia.
Użycie przez ustawodawcę określenia "wydatki na nabycie" oznacza, że do kosztów zalicza się wszelkie koszty bezpośrednio warunkujące nabycie m.in. udziałów, bez których poniesienia nie byłoby możliwe skuteczne nabycie tych udziałów.
Wobec powyższego, należy stwierdzić, iż przepisy prawa podatkowego nie ograniczają prawa do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na nabycie sprzedawanych udziałów, mimo iż przewyższają one osiągnięty z ich sprzedaży przychód.
Powyższe potwierdzają interpretacje organów podatkowych (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 28 lutego 2012 r., ILPB4/423467/11-2/ŁM).
Odnośnie ceny sprzedaży, jak stanowi art. 14 ust. 1 u.p.d.o.p. przychodem z odpłatnego zbycia rzeczy lub praw majątkowych, z zastrzeżeniem ust. 4, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie. Jeżeli jednak cena bez uzasadnionej przyczyny znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy w wysokości wartości rynkowej.
Kolejne ustępy powyższego artykułu definiują wartość rynkową i przewidują procedurę ustalania tej wartości. Zatem zaniżenie wartości może spowodować podwyższenie przychodu podatkowego.
Piotr Geliński, autor współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono 12 stycznia 2015 r.