Odpowiedź
Jeżeli z aktu założycielskiego fundacji jednoznacznie wynika, że wszystkie pieniądze zgromadzone na rachunkach bankowych fundatora zostały przez niego przekazane utworzonej fundacji, to pomimo upływu pewnego czasu na odnalezienie rachunków w bankach środki te należy wprowadzić w księgach rachunkowych fundacji zapisem:
Wn konto 131 Bieżące rachunki bankowe
Ma konto 801 Kapitał (fundusz) podstawowy.
Tych dodatkowo „odnalezionych” środków pieniężnych nie należy księgować na fundusz z aktualizacji wyceny, bowiem wyposażenie fundacji nastąpiło z woli fundatora całym jego majątkiem finansowym w trakcie jej utworzenia, a jedynie w akcie notarialnym nie zostały podane numery niektórych rachunków bankowych. Moim zdaniem nie powinno być w tym zakresie żadnych wątpliwości, skoro banki, analizując dokładnie akt fundacyjny uznały, że środki te zostały przekazane Państwa fundacji i przelały środki fundatora na rachunek bankowy fundacji.
Uzasadnienie
Zasady powstawania oraz funkcjonowania fundacji określają przepisy ustawy z dnia 6 kwietnia 1984 r. o fundacjach (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 40) - dalej u.f. W myśl art. 2 tej ustawy, fundacje mogą ustanawiać osoby fizyczne niezależnie od ich obywatelstwa i miejsca zamieszkania bądź osoby prawne mające siedzibę w Polsce lub za granicą.
Fundator składa oświadczenie woli o ustanowieniu fundacji w formie aktu notarialnego. Powinno ono zawierać cel fundacji oraz składniki majątkowe przeznaczone na jego realizację. Składnikami tymi mogą być pieniądze, papiery wartościowe oraz oddane fundacji na własność rzeczy ruchome i nieruchomości (art. 3 u.f.).
Otrzymane od fundatora składniki majątku w momencie jej utworzenia są ewidencjonowane w księgach rachunkowych w korespondencji z funduszem statutowym fundacji, który jest jej funduszem podstawowym, przeznaczonym na finansowanie działalności podstawowej. Ustawa o fundacjach nie wskazuje źródeł tworzenia tego funduszu oraz zasad jego rozdysponowania, dlatego też odpowiednie zapisy w tej sprawie powinny zaleźć się w statucie fundacji.
Fundusz podstawowy fundacji tworzy się według zasad ogólnych jako równowartość wniesionych przez fundatora (lub fundatorów) składników majątku, w momencie powstania fundacji, zapisem:
Wn różne konta aktywów (np. 011 Środki trwałe, 021 Wartości niematerialne i prawne, 03 Inwestycje długoterminowe w aktywa niefinansowe, 04 Inwestycje długoterminowe w aktywa finansowe – udziały i akcje, 131 Bieżące rachunki bankowe, 15 Inwestycje krótkoterminowe – dłużne papiery wartościowe, 331 Towary)
Ma konto 801 Kapitał (fundusz) podstawowy.
Moim zdaniem istnieje również możliwość podwyższania funduszu statutowego przez fundatora w trakcie działalności fundacji, bowiem fundusz ten nie spełnia takiej roli i funkcji jak kapitał podstawowy w spółce z o.o. lub spółce akcyjnej i nie jest wpisywany do rejestru, chociaż sama fundacja podlega obowiązkowemu wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego i uzyskuje osobowość prawną z chwilą wpisania do tego rejestru (art. 7 u.f.).
Tadeusz Waślicki, autor współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Jak należy zaksięgować środki pieniężne, których wysokość nie była wcześniej znana, a które wpływają do fundacji po śmierci fundatora?
Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego KsięgowegoW akcie notarialnym ustanowiono fundację, gdzie fundator przekazał nieruchomość - mieszkanie oraz wierzytelności z rachunków bankowych (w akcie notarialnym wymieniono tylko numery niektórych rachunków bankowych bez kwot) i określono, że wartość funduszu założycielskiego określa się na łączną kwotę X. Po paru dniach fundator zmarł. Przy założeniu ksiąg rachunkowych przyjęto wartość rynkową nieruchomości na kwotę Y, natomiast wartość środków pieniężnych w drodze (nie było wiadomo ile jest rachunków i jakie tam są środki) X - Y = Z. W trakcie odzyskiwania wszelkich środków pieniężnych z kont należących do fundatora okazało się, że kwota znajdująca się na tych rachunkach i wpływająca już na konto fundacji znacznie przewyższa wartość Z, czyli tą, która została określona w księgach handlowych. Fundacja wzbogaciła się o sporą kwotę pieniężną.Czy tę nadwyżkę można zaksięgować na kapitał z aktualizacji wyceny?Co następnie zrobić z tym saldem?Czy należy przeksięgować na fundusz założycielski?
