Przedmiotowa sprawa dotyczyła sprzedaży artykułów przemysłowych w pawilonie handlowym - kiosku położonym na terenie gminy. Z ustaleń inkasenta, któremu powierzono ustalanie i pobór opłaty targowej wynikało, że w pewnym okresie sprzedaży w imieniu przedsiębiorcy dokonywał jego agent. Agent uznał, że nie powinien być traktowany, jako podatnik opłaty targowej od tej sprzedaży. Jest bowiem jedynie pośrednikiem przy zawieraniu umów pomiędzy przedsiębiorcą, a klientami kiosku, za co uzyskuje wynagrodzenie prowizyjne.

Burmistrz uznał jednak, że sprzedaż dokonywana przez agenta podlega opłacie targowej, ponieważ spełnia przesłanki określone w art. 15 ust 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Działalność gospodarcza agenta zarejestrowana jest w, CElDG jako działalność agentów zajmujących się sprzedażą towarów różnego rodzaju. Poza tym strona nie jest podatnikiem podatku od nieruchomości od przedmiotowego kiosku, nie podlega więc zwolnieniu od opłaty targowej. Według organu sprzedaży dokonuje agent, zaś to, że skutki ekonomiczne tej działalności odnoszą się do przedsiębiorcy nie zmienia faktu, że sprzedawcą jest agent.

Sprawa trafiła do WSA w Gorzowie Wielkopolskim. Sąd przypomniał, że opłatę targową pobiera się zarówno od osób fizycznych, jak i osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, które dokonują sprzedaży na targowiskach, przy czym oczywiście trudno sobie wyobrazić, by sprzedaży na targowisku dokonywały bezpośrednio same osoby prawne i jednostki organizacyjne nie korzystając z "pomocy" osób fizycznych. Poza tym ustawodawca nie określił też, co należy rozumieć przez zwrot "dokonywanie sprzedaży". Koniecznym jest tu odniesienie się do treści art. 535 kodeksu cywilnego, z którego wynika "dokonujący sprzedaży", to nie tylko te osoby i jednostki, które sprzedały towar, ale również ci, których zamiarem była sprzedaż (niezrealizowana) na targowisku.

Według sądu organ podatkowy nie wyjaśnił, czy do agenta będzie miał zastosowanie art. 15 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Organ całkowicie pominął kluczowe aspekty sprawy, jak ten - kto jest właścicielem towaru, czy sama kwestia przeniesienia własności. Nie może bowiem z pola widzenia umykać fakt, że do istoty umowy sprzedaży należy przeniesienie prawa własności. Taki sposób procedowania organów (przejawiający się w zbyt powierzchownej analizie problematyki przedmiotowej sprawy) wskazuje dodatkowo na naruszenie zasady zaufania do organów podatkowych, a w konsekwencji zasady legalizmu/ praworządności. Niewyjaśnienie bowiem wszystkich okoliczności mających istotne znaczenie w sprawie oraz nieuzasadnienie decyzji w sposób właściwy narusza podstawowe zasady postępowania podatkowego i stanowi podstawę do uchylenia przez sąd administracyjny zaskarżonej decyzji. Ponownie prowadząc postępowanie w sprawie, organ podatkowy obowiązany jest przeprowadzić proces dowodowo-wyjaśniający skierowany na ustalenie sytuacji prawno-podatkowej strony w kontekście podlegania/niepodlegania przez nią opłacie targowej zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.

Wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z 25 września 2014 r., sygn. akt I SA/Go 431/14

Omówienie pochodzi z programu Vademecum Głównego Księgowego