Wdowa złożyła wniosek o udzielenie interpretacji przepisów prawa podatkowego w następującym stanie faktycznym. Jej zmarły mąż był wspólnikiem spółki cywilnej. Po śmierci męża wnioskodawczyni, ich syn i drugie dziecko zmarłego, wstąpili na jego miejsce w spółce. W związku z tym wnioskodawczyni zgłosiła rozpoczęcie działalności gospodarczej, natomiast małoletnie dzieci zostaną wpisane do rejestru po osiągnięciu pełnoletniości. Wnioskodawczyni zwróciła się o interpretację, czy miesięczny dochód małoletniego dziecka z działalności gospodarczej należy doliczyć do jej miesięcznych dochodów z tegoż samego tytułu i od łącznej kwoty tychże dochodów wpłacać zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych w trakcie roku podatkowego. Wnioskodawczyni chciała również wiedzieć, czy po zakończeniu roku podatkowego w zeznaniu rocznym PIT-36, do jej dochodów z tytułu działalności gospodarczej należy dodać dochody jej małoletniego dziecka z tego samego tytułu, wykazując je jednocześnie w załączniku PIT/M. W ocenie wnioskodawczyni należało udzielić pozytywnych odpowiedzi na stawiane pytania.
Interpretacja podatkowa
Organ podatkowy uznał jej pogląd za niezasadny. W interpretacji podatkowej wskazano, że co do zasady dochody małoletnich dzieci dolicza się do dochodów rodziców. Jedynie dochody z pracy małoletnich dzieci, stypendiów oraz dochody z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, podlegają opodatkowaniu na imię małoletniego dziecka. W ocenie organu, pojęcie "dochody uzyskiwane przez małoletnie dziecko z wykonywanej pracy" należy jednak interpretować szeroko. Z tego względu, gdy małoletnie dziecko uzyskuje dochody z pozarolniczej działalności gospodarczej, to dochody te stanowią jego dochód z wykonywanej pracy. Oznacza to, że wnioskodawczyni jako rodzic powinna rozliczać dziecko w odrębnym zeznaniu podatkowym, tak też powinna wpłacać zaliczki na przyszły podatek.
Wygrana wnioskodawczyni w sądach
Wnioskodawczyni wezwała organ do usunięcia naruszenia prawa, ale organ stwierdził brak podstaw do zmiany interpretacji prawa. Skarżąca wystąpiła więc do WSA w Gliwicach. Sąd administracyjny uznał jej skargę za zasadną. Wniesiona zaś przez organ skarga kasacyjna została oddalona przez NSA.
Wadliwa wykładnia przepisu
Oba sądy zgodnie uznały, że organ podatkowy błędnie zinterpretował art. 7 ust. 1 ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci.
Sądy oceniły, że organ niezasadnie zastosował rozszerzającą wykładnię pojęcia "dochód z pracy", o jakim mowa w powołanym przepisie. Wniosek ten można wyprowadzić z porównania trzech wyjątków, o których mowa w art. 7 ust. 1, które wszystkie dotyczą dochodów bezpośrednio związanych z osobą małoletniego (stypendium mu przysługujące, dochody z przedmiotów oddanych mu do swobodnego użytku). Tak więc dochody z pracy winny być potraktowane odrębnie tylko wówczas, gdy są to niewątpliwie dochody osiągnięte w wyniku pracy wykonywanej osobiście przez samego małoletniego. Nie ma zaś podstaw, by pojęcie to wykładać rozszerzająco. WSA zaznaczył, że w przepisach ustawy o PIT brak jest definicji tego pojęcia, ale niewątpliwie należy uznać, że nie odnosi się ono do dochodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Jednocześnie sądy zwróciły uwagę, że fiskus nie wyjaśnił swojego stanowiska w sposób przekonujący, a jego stanowisko zaprezentowane w interpretacji było arbitralne.
Wyrok NSA w Warszawie z 14 czerwca 2017 r., II FSK 1411/15, LEX nr 2305694
