Czy podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości urządzenia informacyjne wraz z fundamentami położone na stacji paliw, takie jak słup cenowy, znaki informacyjne o dostępności na stacji innych obiektów usługowych?
Wszystkie te urządzenia są posadowione na fundamentach i przymocowane do niego za pomocą śrub. Spółka uiszczała podatek zarówno od fundamentów jak i przytwierdzonych do fundamentów urządzeń. Zdaniem spółki, stanowisko to było nieprawidłowe, bowiem stacja paliw nie jest obiektem budowlanym, znaki te nie są urządzeniami reklamowymi. Ponadto nie są trwale z gruntem związane. Zdaniem organu podatkowego stacja paliw jest obiektem budowlanym w rozumieniu Prawa budowlanego i przez to budowlą w rozumieniu ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Ponieważ obiektem budowlanym jest budowla stanowiąca całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, oznacza to, że wszelkie elementy, które zostały powiązane aby mógł powstać obiekt stacji paliw, powinny być opodatkowane jako budowle. Spółka uzyskała pozwolenie na budowę stacji paliw, w skład której będą wchodziły miedzy innymi znaki identyfikacyjne.
Czyje stanowisko jest słuszne?
Nie można zgodzić się z twierdzeniami organów podatkowych.
Przepisy ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 95, poz. 613) - dalej u.p.o.l., definiując pojęcie budowli pośrednio odwołują się do przepisów prawa budowlanego. Zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 2 u.p.o.l. budowlą jest obiekt budowlany w rozumieniu przepisów prawa budowlanego niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, a także urządzenie budowlane w rozumieniu przepisów prawa budowlanego związane z obiektem budowlanym, które zapewnia możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Z przepisów prawa budowlanego wynika z kolei, że przez obiekt budowlany zaliczany do budowli należy rozumieć również części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Przepisy te stanowią, że budowlami są "części budowlane urządzeń technicznych" oraz "fundamenty pod maszyny i urządzenia jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową".
Przepisy u.p.o.l. wskazują jednakże, że budowlą są również "urządzenia budowlane" w rozumieniu przepisów prawa budowlanego. Powstaje pytanie, czy ewentualnie znaki reklamowe nie mogłyby być uznany za owo urządzenie budowlane. Przepisy prawa budowlanego stanowią, że urządzenie budowlane to urządzenie techniczne związane z obiektem budowlanym, zapewniające możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, takie jak przyłącza i urządzenia instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, a także przejazdy, ogrodzenia, place postojowe i place pod śmietniki.
W orzeczeniu z dnia 28 listopada 2007 r. I SA/Gd 598/07, WSA w Gdańsku stwierdził, że "W art. 3 pkt 9 prawa budowlanego zawarto definicję urządzeń budowlanych, skonstruowaną w ten sposób, że z szerszego pojęcia urządzenia techniczne poprzez wskazanie dodatkowych kryteriów (związane z obiektem budowlanym, zapewnienie możliwości użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem) wyodrębniono podzbiór będący urządzeniami budowlanymi. Odczytanie art. 3 pkt 9 wskazanej ustawy pozwala na wniosek, że w rozumieniu ustawy Prawo budowlane każde urządzenie budowlane stanowi urządzenie techniczne, lecz nie każde urządzenie techniczne jest urządzeniem budowlanym".

Należy pamiętać o tym, że budowlą jest obiekt budowlany stanowiący całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami związanymi z danym obiektem, zapewniającymi jego użytkowanie (zob. WSA w Krakowie w wyroku z dnia 24 lutego 2010 r. I SA/Kr 1474/09.
Znaki reklamowe stojące na fundamencie są co prawda określonymi urządzeniami, jednakże nie jest tak, że to właśnie one zapewniają możliwość użytkowania fundamentu. Zamontowanie urządzeń reklamowych na fundamencie nie jest konieczne do funkcjonowania obiektu budowlanego (fundamentu). Zamontowanie znaku reklamowego nie jest przyczyną umożliwiającą użytkowanie fundamentu. To nie znak reklamowy służy do czegokolwiek fundamentowi, lecz odwrotnie - to fundament służy znakom reklamowym (daje im zamocowanie).
Znaki reklamowe zamocowane na fundamencie nie stanowią urządzenia budowlanego. W związku z tym budowlą - w rozumieniu przepisów u.p.o.l. - będzie tylko fundament, natomiast same znaki reklamowe (to, co stoi na fundamencie) nie będzie budowlą (jego wartość początkowa nie powinna być uwzględniana przy wymiarze podatku od nieruchomości).

W piśmiennictwie wskazuje się, że w praktyce rozszerza się pojęcie "budowla" przez organy podatkowe (co powodowane jest oczywistymi względami fiskalnymi). Wskazuje się, że "Ustalenie treści terminu budowla w oparciu o prawo budowlane, szczególnie w świetle formalistycznego podejścia sądów administracyjnych i organów skarbowych, powoduje kształtowanie się linii interpretacyjnej, która niebezpiecznie rozszerza zakres tego pojęcia, obejmując nim wszelkiego rodzaju urządzenia techniczne. Powołane przepisy odczytywane dosłownie pozwalają organom podatkowym uznać za budowle wszelkie urządzenia i instalacje znajdujące się pod gołym niebem (...). Generalnie rzecz biorąc wojewódzkie sądy administracyjne podkreślają, że budowlą są wszystkie elementy będące funkcjonalną całością, odrzucając kryterium całości technicznej, a tym samym możliwość podziału urządzenia na część "budowlaną" (np. fundament) i "niebudowlaną" (np. urządzenie na fundamencie). Warto tu zwrócić uwagę, że prawo budowlane stwierdza, że obiektem budowlanym jest budowla stanowiąca całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami (art. 3 pkt 1 lit. b). W definicji tej kładzie się nacisk nie tylko na związek użytkowy (funkcjonalny), ale także techniczny" (F. Świtała, Budowle w energetyce i telekomunikacji a podatek od nieruchomości w świetle orzecznictwa podatkowego, tekst oczekuje na druk w Przeglądzie Podatkowym).

Autor ten dalej wskazuje: "Pojęcie budowli powinno podlegać wykładni w kontekście prawa budowlanego, a nie w oderwaniu od tego prawa jak to zdają się rozumieć organy podatkowe i orzecznictwo. Przed dokonywaniem kwalifikacji danego obiektu do kategorii budynku, budowli lub obiektu małej architektury należy odpowiedzieć na pytanie czy dany obiekt w ogóle podlega prawu budowlanemu a jeśli tak to w jakiej części. Obiektem budowlanym może być część budowlana (fundamenty, wsporniki) natomiast nie powinna być nim część składająca się z urządzenia wyprodukowanego poza miejscem budowy i nie podlegającego rygorom prawa budowlanego lub ustawy o materiałach budowlanych".