W październiku 2010 r. walne zgromadzenie powzięło uchwałę o likwidacji spółki z o. o. Akt notarialny został złożony w sądzie, później dołączono do niego jeszcze wnioski o zmianę w REGON i NIP-2.
Jaką datę zmiany należało wpisać do tych wniosków?
Przedtem wpisywało się datę postanowienia sądu rejestrowego uwidocznioną w KRS, gdyż urzędy tę datę uznawały za wiążącą. W tej chwili, tj. od czasu zmiany przepisów o KRS w 2009 r., przy składaniu wniosków razem z aktem notarialnym, przyszła data postanowienia sądu nie jest jeszcze znana. Nie wpisaliśmy nic w rubrykę daty zmiany, ale w sumie od ponad dwóch miesięcy sąd nie wydał postanowienia o likwidacji i w ogóle nic nie wiadomo.
Czy należało wpisać jakąś datę, np. datę podpisania aktu notarialnego, czy prawidłowe było pozostawienie pustych pól?
Nie wiemy, co na to urząd skarbowy i GUS. Ponieważ to pytanie już raz zostało przez pomyłkę odrzucone przez Wasz program, precyzuję, że dotyczy ono sposobu wypełnienia druku NIP-2, reszta to opis sytuacji.
Uważam opierając się przede wszystkim na przepisach prawa handlowego, że otwarcie likwidacji (kiedy to "spółka z o.o." staje się "spółką z o.o. w likwidacji") następuje z chwilą podjęcia stosownej uchwały przez wspólników, a nie z chwilą wpisania tego do rejestru. Wpis do rejestru ma skutek przede wszystkim wobec osób trzecich. Żadne zaś przepisy nie przewidują w tym zakresie konstytutywności wpisu. Uważam więc, że stosowne zmiany należałoby zgłosić w NIP oraz REGON bezpośrednio po podjęciu uchwały, o której mowa. W drukach NIP oraz KRS należałoby również podać datę wynikającą z daty uchwały o otwarciu postępowania likwidacyjnego.
Jak rozumiem chodzi tutaj o wpis związany z tym, że spółka z o.o. stała się spółką z o.o. w likwidacji. Do sądu rejestrowego, jak rozumiem, została złożona sama informacja w przedmiocie otwarcia postępowania likwidacyjnego, a nie wniosek o wykreślenie spółki z rejestru.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 września 2000 r. - Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 z późn. zm.) - dalej k.s.h., rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu likwidacji, z chwilą wykreślenia spółki z rejestru. Otwarcie likwidacji następuje z dniem uprawomocnienia się orzeczenia o rozwiązaniu spółki przez sąd, powzięcia przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki lub zaistnienia innej przyczyny jej rozwiązania. Likwidację prowadzi się pod firmą spółki z dodaniem oznaczenia "w likwidacji". W czasie prowadzenia likwidacji spółka zachowuje osobowość prawną.
Do sądu rejestrowego należy zgłosić: otwarcie likwidacji, nazwiska i imiona likwidatorów oraz ich adresy, sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów i wszelkie w tym zakresie zmiany, nawet gdyby nie nastąpiła żadna zmiana w dotychczasowej reprezentacji spółki. Każdy likwidator ma prawo i obowiązek dokonania zgłoszenia. Do zgłoszenia, o którym mowa, należy dołączyć złożone wobec sądu albo poświadczone notarialnie wzory podpisów likwidatorów. Wpis likwidatorów ustanowionych przez sąd i wykreślenie likwidatorów przez sąd odwołanych następuje z urzędu. W przypadku uchylenia likwidacji, likwidatorzy powinni tę okoliczność zgłosić do sądu rejestrowego.
Z przepisów wynika zatem, że wpis w rejestrze nie ma w tym zakresie charakteru konstytutywnego otwarcie likwidacji następuje poprzez samo podjęcie uchwały w tym przedmiocie przez wspólników. Zgłoszenie tego faktu do sądu rejestrowego ma jedynie charakter następczy.
Piszecie Państwo o zmianie przepisów dotyczących KRS. Nie wiem o jakiej zmianie mówicie. Jedyne, co przychodzi mi na myśl to nowelizacja z maja 2009 r. Wprowadziła ona do art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186 z późn. zm.) - dalej u.K.R.S., zastrzeżenie, że z urzędu dokonywane są również wpisy dotyczących dodania do firmy oznaczenia "w upadłości likwidacyjnej" albo "w upadłości układowej". Również z urzędu ale ta regułą obowiązywała już wcześniej - dokonuje się wpisów w dziale 5 i w dziale 6 (dotyczącym m.in. otwarcia likwidacji i innych kwestii związanych z likwidacją) tego rejestru dokonuje się z urzędu.

Uwagi
Jak już wskazywałem nie uważam, aby wniosek do KRS wzmianki o otwarciu postępowania likwidacyjnego miał skutek konstytutywny. O tym, czy spółka znajduje się w likwidacji, czy też nie, decydują przepisy prawa handlowego. Z nich zaś wynika, że otwarcie postępowania likwidacyjnego następuje z chwilą podjęcia stosownej uchwały przez wspólników (w tym przypadku).
Rejestr (dane w nim zawarte) ma moc ochronną wobec osób trzecich. Taką osobą trzecią w zakresie przyjęcia zgłoszenia aktualizacyjnego NIP - nie jest organ podatkowy. Owszem niekiedy przepisy podatkowe, bądź przepisy prawa handlowego wiążą skutek określonych działań z wpisem do rejestru. Tak jednak nie jest w tym przypadku.
Dlatego uważam, że jako datę zmiany należy wpisać datę podjęcia uchwały przez wspólników o likwidacji (rozpoczęciu postępowania likwidacyjnego). Wpis do KRS nie ma w tym przypadku mocy sprawczej, kreacyjnej. To nie on otwiera postępowanie likwidacyjne i powoduje konieczność zmiany nazwy spółki (przez dodanie określenia "w likwidacji"), lecz sama uchwała i powołanie likwidatorów.