Odpowiedź:

Fakt, iż w danym miesiącu zleceniobiorca nie otrzymał wynagrodzenia i w związku z tym zleceniodawca przekazał za niego „zerowy” raport ZUS RCA nie jest równoznaczne z tym, że w jego dobrowolnym ubezpieczeniu chorobowym wystąpiła przerwa.

Uzasadnienie:

Zleceniobiorca podlega dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu, jeżeli z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia, jest objęty obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi – art. 11 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121 z późn. zm.) – dalej u.s.u.s. Objęcie zleceniobiorcy dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym co do zasady następuje od dnia wskazanego we wniosku o objęcie tymi ubezpieczeniami (formularz ZUS ZUA), nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został zgłoszony w ZUS (art. 14 ust. 1 u.s.u.s.). Ustanie dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego następuje zaś  od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z tych ubezpieczeń (formularz ZUS ZWUA), nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony w ZUS, albo od dnia ustania tytułu podlegania tym ubezpieczeniom np. rozwiązania lub wygaśnięcia umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego dotyczące zlecenia. Dobrowolne ubezpieczenie chorobowe zleceniobiorcy nie ustaje zaś na skutek nieterminowego opłacenia składki należnej na to ubezpieczenie, gdyż płatnikiem takiej składki nie jest zleceniobiorca, ale zleceniodawca (art. 14 ust. 2 u.s.u.s.). Nadmienić przy tym trzeba, że jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie, podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, w tym dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, zleceniobiorcy stanowi przychód z tytułu wykonywania tej umowy w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 4 pkt 9, art. 18 ust. 3 i art. 20 ust. 1 u.s.u.s.). Dopiero powstanie po stronie zleceniobiorcy przychodu stanowiącego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne sprawia, że mamy do czynienia ze składką należną na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, o ile oczywiście zleceniobiorca jest zgłoszony do tego ubezpieczenia.
Tym samym, jeżeli zleceniobiorca został zgłoszony do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego i w danym miesiącu wykonywał pracę na podstawie umowy zlecenia, ale w tym miesiącu nie otrzymał wynagrodzenia i w związku z tym został za niego przekazany do ZUS „zerowy” raport ZUS RCA, nie oznacza, że jego ubezpieczenie z początkiem tego miesiąca ustało. Fakt, iż za dany miesiąc nie została opłacona składka na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe z uwagi na to, że po stronie zleceniobiorcy nie powstał przychód stanowiący jej podstawę wymiaru, w świetle przepisów u.s.u.s. nie powoduje skutku w postaci ustania tego ubezpieczenia.

Magdalena Kostrzewa,
autorka współpracuje z publikacją Vademecum Głównego Księgowego
Odpowiedzi udzielono  16.05.2016 r.