Rozwiedzeni rodzice ucznia lub przedszkolaka, zwłaszcza jeżeli są ze sobą mocno skonfliktowani, bywają wyzwaniem dla szkół lub przedszkoli. Zdarza się np., że zastrzegają, iż drugie z rodziców nie może odbierać dziecka, żądają robienia notatek z wizyt drugiego z rodziców lub wdają się w gorący spór co do tego, czy ich dziecko w ogóle może chodzić do tej placówki. Jeżeli sąd z jakiegoś powodu zdecydował o ograniczeniu władzy jednego z rodziców, istotna z punktu widzenia szkoły będzie treść orzeczenia – będą w nim sprecyzowane decyzje, w których podejmowaniu uczestniczy ten rodzic, np. będzie wskazane, czy współdecyduje o wyborze szkoły.
Ważne decyzje podejmowane wspólnie
Gdy władzę rodzicielską zachowali oboje rodzice, to co do zasady o istotnych sprawach dziecka rozstrzygają wspólnie (art. 97 § 2 k.r.o.). Za istotne sprawy uznaje się m.in.: sprawy związane z miejscem pobytu dziecka, zmianę obywatelstwa przez dziecko, wyjazd za granicę, wydanie paszportu, zmianę szkoły, kierunek i zakres wykształcenia, wybór zawodu i sposobów leczenia, a także – jak wynika z wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 4.07.2018 r., V ACa 484/17 – publikację wizerunku dziecka. Jeżeli rodzice nie są w stanie się w tych kwestiach porozumieć, rozstrzyga sąd opiekuńczy.
Bywa, że rodzic składa w szkole pisemne oświadczenie, w którym zaznacza, że bez jego zgody drugie z rodziców nie może przenieść dziecka do innej placówki. Mając taką informację, szkoła powinna odmówić przeniesienia dziecka, gdy wystąpi o to tylko jedno z rodziców. Również oboje rodzice powinni decydować o tym, czy dziecko uczęszcza na religię.
Sprawdź w LEX: Czy w sytuacji gdy rodzice są po rozwodzie, tylko jeden z rodziców może podpisać wniosek o przyjecie dziecka do szkoły specjalnej? >
Brak dostępu do e-dziennika tylko w szczególnych przypadkach
Rodzice co do zasady mają prawo odbierać dzieci z przedszkola lub szkoły i bezskuteczne będzie zastrzeżenie np. ojca, że matka nie może tego robić, jeżeli nie znajduje to pokrycia w orzeczeniu sądu, który takie prawo jej ograniczył. Tu też istotne są zapisy zawarte w wyroku. Przykładowo może być tak, że strony umówiły się (i zostało to tak rozstrzygnięte), iż kontakty ojca z dzieckiem będą polegać na odebraniu dziecka ze szkoły w każdy wtorek i piątek. W takiej sytuacji w te dni to ojciec powinien odebrać dziecko ze szkoły lub przedszkola.
Sprawdź w LEX: Od kogo należy egzekwować wykonywanie przez dziecko obowiązku szkolnego, jeżeli jego rodzice są po rozwodzie? >
Podobnie jest z prawem do zasięgania informacji o postępach ucznia – na podstawie art. 44b ust. 5 i art. 44e ust. 2 u.s.o. oceny są jawne dla ucznia szkoły oraz dla jego rodziców. Zatem dostęp do informacji o ocenach i zachowaniu ucznia ma zarówno matka, jak i ojciec. Powinni oni otrzymać hasła do e-dziennika. Oczywiście wyjątkiem jest sytuacja, gdy w związku z ograniczeniem lub pozbawieniem władzy rodzicielskiej sąd wyraźnie pozbawił rodzica lub rodziców prawa do zasięgania informacji w tym zakresie.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Prawo do kontaktu obojga rodziców z dzieckiem >
Rodzice zwykle ustalają kontakty
Sąd rozstrzyga o kontaktach z dzieckiem. Jak wynika z art. 113 § 2 k.r.o., kontakty obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej. Jeżeli pomiędzy rodzicami nie ma konfliktu co do tego, z kim zamieszka dziecko oraz jak drugie z rodziców ma się z nim kontaktować, najkorzystniejsze będzie zawarcie pisemnego porozumienia o sposobie wykonywania władzy rodzicielskiej i utrzymywaniu kontaktów z dzieckiem po rozwodzie (tzw. plan wychowawczy).
W takim porozumieniu zawrzeć należy to, gdzie będzie mieszkać dziecko po rozwodzie rodziców, z kim będzie spędzać weekendy, święta, wakacje (np. że Wigilię w latach parzystych spędzi z matką, a w latach nieparzystych z ojcem, pierwszy tydzień ferii zimowych z matką, drugi – z ojcem itd.), kiedy i w jaki sposób drugie z rodziców będzie je odbierać, kto będzie podejmować bieżące decyzje i czy powinien się skonsultować z drugim z rodziców. Im więcej szczegółów, tym mniej konfliktów na późniejszym etapie. Choć trzeba zdać sobie sprawę z konsekwencji nazbyt szczegółowego uregulowania, np. wpisania konkretnych godzin odbierania dzieci – ewentualne późniejsze odstępstwa od grafiku, w przypadku konfliktu, mogą stać się dodatkową kością niezgody.
Czytaj w LEX: Kontakty z osobą małoletnią i egzekucja kontaktów w praktyce sędziego >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.