W wystąpieniach kierowanych do MEN rzecznik praw obywatelskich wielokrotnie stawał po stronie uczniów pełnoletnich, podkreślając, że nie muszą oni przynosić do szkoły usprawiedliwień od rodziców. Zdaniem Rzecznika uczeń, który skończył osiemnaście lat, nie musi też pokazywać rodzicom swoich ocen.
RPO: szkoła nie może ograniczać praw pełnoletnich uczniów>>
Statut przegrywa z kodeksem
Uczeń pełnoletni ma pełną zdolność do czynności prawnych i może o sobie decydować, wygasa bowiem władza rodzicielska. Część placówek oświatowych wychodzi jednak z założenia, że uczeń przez sam fakt skończenia osiemnastu lat, nie staje się automatycznie odpowiedzialnym dorosłym. Dlatego zapisami statutu próbuje ograniczyć choćby możliwość decydowania o wyjeździe na wycieczce lub usprawiedliwiania nieobecności, wymagając potwierdzeń od rodziców.
Statut nie uchyla jednak przepisów kodeksu cywilnego - takie działania szkoły są nielegalne. Nieco inaczej może wyglądać jednak kwestia informowania rodziców o ocenach. Taki nakaz również nie może wynikać z prawa wewnętrznego szkoły, ale podstawę prawną do tego, by dowiedzieć się, jak sobie radzi w szkole jego dziecko, rodzic znajdzie w Prawie oświatowym.
UODO: rodzic ma prawo do informacji
Ten problem pojawia się od lat, część uczniów pełnoletnich próbowało zastrzegać dostęp do informacji o ocenach, powołując się na ustawę o ochronie danych osobowych. Okazuje się jednak, że szkoła nie musi tego honorować. - Rodzice mają prawo do pozyskiwania informacji na temat ocen i frekwencji pełnoletniego ucznia - wyjaśnia Adam Sanocki, rzecznik Urzędu Ochrony Danych Osobowych. - Art. 44e § ust. 2 ustawy z 7 września 1991 r. o systemie oświaty określa bowiem, że oceny są jawne dla ucznia i jego rodziców. Zgodnie z drugim zdaniem tego przepisu, dopiero oceny w szkole policealnej są jawne jedynie dla ucznia - dodaje.
Tłumaczy, że ocenianie osiągnięć edukacyjnych i zachowania ucznia odbywa się w ramach oceniania wewnątrzszkolnego. Celem jest dostarczanie rodzicom i nauczycielom informacji o postępach i trudnościach w nauce i zachowaniu ucznia oraz o szczególnych uzdolnieniach ucznia.
Przepisy do poprawki
- Mimo istnienia przepisów o jawności ocen uczniów dla ich rodziców, w opinii prezesa UODO, osoby pełnoletnie mają prawo do ochrony i poszanowania ich prywatności oraz wolności. Wyrazem świadczącym o odmiennym niż w przypadku jawności ocen podejściu do sprawowania władzy rodzicielskiej są m.in. przepisy i orzecznictwo związane z obowiązkiem utrzymywania dorosłych dzieci - podkreśla rzecznik UODO.
Dodaje, że UODO już zabiegał o zmianę przepisów w tej kwestii, ale MEN nie zdecydowało się na wprowadzenie zmian w ustawie. Prezes urzędu rozważa ponowne wystąpienie do resortu edukacji w tej sprawie. Rzecznik poinformował też, że nie wpłynęły skargi dotyczące tego zagadnienia.
Więcej przydatnych materiałów znajdziesz w LEX Prawo Oświatowe:
Czy uczeń pełnoletni może samodzielnie usprawiedliwiać nieobecności w szkole? >
Nie masz dostępu do tych materiałów? Sprawdź, jak go uzyskać >
RODO w placówkach oświatowych >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.