Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 8 maja 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. poz. 662) zmieniło z dniem 1 sierpnia 2012 r. rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. Nr 105, poz. 869) – dalej r.c.z. Szerzej określony został krąg podmiotów, którym należy zgłosić podejrzenie choroby zawodowej. Do tej pory był to jedynie właściwy powiatowy inspektor sanitarny.

Stosownie do przepisów w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 sierpnia 2012 r. wprowadzono ogólne pojęcie właściwego państwowego inspektora sanitarnego jako podmiotu właściwego w sprawach zgłoszeń podejrzenia choroby zawodowej. W zakres tego pojęcia oprócz podmiotu właściwego dotychczas, tj. powiatowego inspektora sanitarnego, wchodzi również:
1) właściwy państwowy graniczny inspektor sanitarny,
2) właściwy państwowy wojewódzki inspektor sanitarny,
3) właściwy państwowy inspektor sanitarny, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 20 ust. 2 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263 z późn. zm.) – dalej ustawa o PIS,
4) właściwy komendant wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej,
5) właściwy inspektor wojskowego ośrodka medycyny prewencyjnej.
W związku z wprowadzeniem pojęcia właściwego państwowego inspektora sanitarnego, które swoim zakresem obejmuje kilka podmiotów wskazanych powyżej, należy stwierdzić, iż większość zmian polega na zamianie dotychczas stosowanego w rozporządzeniu w sprawie chorób zawodowych pojęcia właściwego powiatowego inspektora sanitarnego pojęciem właściwego państwowego inspektora sanitarnego (por. § 4 ust. 1 i 3, § 6 ust. 3 pkt 3 i ust. 6 pkt 5, § 7 ust. 3, § 8 ust. 2 i 3 r.c.z.).
Nowe przepisy modyfikują również katalog jednostek orzeczniczych I stopnia, które przeprowadzają badania w celu wydania orzeczenia o rozpoznaniu choroby zawodowej. Dotychczasowe przepisy stanowiły, iż jednostkami orzeczniczymi I stopnia są:
1) poradnie chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy,
2) kliniki i poradnie chorób zawodowych uniwersytetów medycznych (akademii medycznych),
3) poradnie chorób zakaźnych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy albo przychodnie i oddziały chorób zakaźnych poziomu wojewódzkiego – w zakresie chorób zawodowych zakaźnych i pasożytniczych,
4) jednostki organizacyjne zakładów opieki zdrowotnej, w których nastąpiła hospitalizacja – w zakresie rozpoznawania chorób zawodowych u pracowników hospitalizowanych z powodu wystąpienia ostrych objawów choroby.
Od dnia 1 sierpnia 2012 r. ulegnie zmianie pkt 4 r.c.z. Stosownie do jego nowego brzmienia jednostką orzeczniczą I stopnia będą podmioty lecznicze, w których nastąpiła hospitalizacja – w zakresie rozpoznawania chorób zawodowych u pracowników hospitalizowanych z powodu wystąpienia ostrych objawów choroby.
Zgodnie z nowym brzmieniem przepisów jednostkami orzeczniczymi II stopnia od orzeczeń wydanych przez lekarzy zatrudnionych w jednostkach orzeczniczych I stopnia będą natomiast instytuty badawcze w dziedzinie medycyny pracy.
Ulegnie zmianie również zapis dotyczący oceny narażenia zawodowego w odniesieniu do czynników o działaniu rakotwórczym. Ocenie w stosunku do tychże czynników od dnia 1 sierpnia 2012 r. będą podlegały substancje chemiczne, ich mieszaniny, czynniki lub procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym lub mutagennym określone w przepisach wydanych na podstawie art. 222 § 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p. – oraz pierwotna lokalizacja nowotworu i okres latencji. W dotychczasowym brzmieniu rozporządzenie w sprawie chorób zawodowych stanowiło, iż ocenie podlegają substancje i preparaty chemiczne zakwalifikowane do kategorii 1 na podstawie przepisów o substancjach i preparatach chemicznych, czynniki i procesy technologiczne o działaniu rakotwórczym wymienione w przepisach wydanych na podstawie art. 222 § 3 k.p. oraz pierwotna lokalizacja nowotworu i okres latencji.
Jeżeli zakres informacji wynikający z dokumentacji medycznej pracownika lub byłego pracownika jest niewystarczający, lekarz może wystąpić o jej uzupełnienie m.in. do pracownika (lub byłego pracownika). Od dnia 1 sierpnia 2012 r. lekarz będzie miał natomiast możliwość wystąpienia do pracownika (lub byłego pracownika) w zakresie uzupełnienia wywiadu zawodowego przeprowadzonego przez lekarza wykonującego zawód w ramach wykonywania działalności leczniczej lub zatrudnionego w podmiocie leczniczym albo właściwego państwowego inspektora sanitarnego wydającego skierowanie na badanie w związku z podejrzeniem choroby zawodowej. W dotychczasowym brzmieniu tego przepisu lekarz występował do pracownika lub byłego pracownika w zakresie uzupełnienia wywiadu zawodowego przeprowadzonego przez lekarza wykonującego zawód w ramach indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej praktyki lekarskiej, grupowej praktyki lekarskiej lub zatrudnionego w zakładzie opieki zdrowotnej albo właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego wydającego skierowanie na badanie w celu rozpoznania choroby zawodowej.
Znowelizowana treść § 6 ust. 6 r.c.z. określa inny krąg podmiotów, którym wysyła się orzeczenie lekarskie dotyczące choroby zawodowej. Będzie to:
1) właściwy państwowy inspektor sanitarny,
2) zainteresowany pracownik lub były pracownik,
3) lekarz kierujący na badania, a w przypadku gdy orzeczenie lekarskie zostało wydane przez lekarza zatrudnionego w jednostce orzeczniczej II stopnia – również jednostka orzecznicza I stopnia.
Tym samym należy wskazać, że po wejściu w życie nowelizacji orzeczenie nie będzie wysyłane do osoby zgłaszającej podejrzenie choroby zawodowej.
Decyzję wydaną na skutek odwołania przesyła się:
1) zainteresowanemu pracownikowi lub byłemu pracownikowi,
2) pracodawcy lub pracodawcom zatrudniającym pracownika w warunkach, które mogły spowodować skutki zdrowotne uzasadniające postępowanie w sprawie rozpoznania i stwierdzenia choroby zawodowej,
3) jednostce orzeczniczej zatrudniającej lekarza, który wydał orzeczenie lekarskie,
4) właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy.
Decyzję tę stosownie do znowelizowanych przepisów przesyłać będzie:
1) właściwy państwowy wojewódzki inspektor sanitarny,
2) Główny Inspektor Sanitarny,
3) Główny Inspektor Sanitarny, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 20 ust. 2 ustawy o PIS, albo
4) Główny Inspektor Sanitarny Wojska Polskiego.
Od dnia 1 sierpnia 2012 r. ulega rozszerzeniu katalog podmiotów wysyłających kartę stwierdzenia choroby zawodowej do Centralnego Rejestru Chorób Zawodowych Instytutu Medycyny Pracy im. prof. dra med. Jerzego Nofera w Łodzi. Po wejściu w życie zmian kartę tę przesyłać będzie właściwy państwowy inspektor sanitarny, Główny Inspektor Sanitarny, Główny Inspektor Sanitarny, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 20 ust. 2 ustawy o PIS, albo Główny Inspektor Sanitarny Wojska Polskiego. Karta ta będzie przesyłana również przez organ wydający decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej w postępowaniu odwoławczym organowi wydającemu tę decyzję w I instancji.
Na koniec warto podkreślić, że do postępowań wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji dotyczących zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych stosuje się przepisy dotychczasowe. 
Joanna Grzelińska
Chcesz wiedzieć więcej? Masz pytania? 
Nie czekaj- z nami poznasz wszystkie odpowiedzi!
Komentarz pochodzi z Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych