8 października br. został opublikowany wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 25 września 2014 r., sygn. akt SK 4/12. W wyroku tym Trybunał uznał, iż przepis ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych określający zasady rozliczania i opłacania składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne przez wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest zgodny z konstytucją.
3 czerwca i 25 września 2014 r. Trybunał Konstytucyjny rozpoznawał skargę konstytucyjną Z. P. dotyczącą zasady rozliczania i opłacania składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne przez wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.
W wyroku z 25 września 2014 r. Trybunał Konstytucyjny orzekł, że art. 8 ust. 6 pkt 4 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w zakresie odnoszącym się do wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jest zgodny z art. 64 ust. 2 w związku z art. 32 ust. 1 konstytucji.
W pozostałym zakresie Trybunał umorzył postępowanie.
Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że przewidziane przez prawodawcę kryterium różnicujące nawiązuje wprost do nasyconej elementem osobowym konstrukcji jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Zróżnicowanie zasadza się bowiem na – wyznaczanym przez skupioną w jednym ręku wiązkę uprawnień o charakterze majątkowym oraz uprawnień o charakterze korporacyjnym – statusie wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Prawodawca uwzględnił też, że w osobie jedynego wspólnika spółki z ograniczoną odpowiedzialnością często dochodzi do swoistego połączenia „pracy i kapitału”, które to połączenie pozwala go zakwalifikować jako osobę prowadzącą pozarolniczą działalność.
Trybunał podkreślił, że zróżnicowanie statusu ubezpieczeniowego wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnika „typowej” spółki z ograniczoną odpowiedzialnością nie oznacza per se naruszenia nakazu równej ochrony, jeżeli ma ono charakter relewantny, proporcjonalny oraz pozostaje w związku z innymi zasadami konstytucyjnymi
Trybunał stwierdził, że zróżnicowanie jest racjonalnie uzasadnione oraz pozostaje w związku z treścią i celem przepisów, w których zawarta jest kontrolowana norma. Zapobiega bowiem zawieraniu przez wspólników jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością umów o pracę ze spółką w celu uzyskania statusu pracowniczego oraz związanych z tym świadczeń z zakresu ubezpieczeń społecznych. Ponadto zaskarżony przepis realizuje postulat powszechności ubezpieczenia społecznego w odniesieniu do wspólników spółek prawa handlowego.
Trybunał stwierdził, że zróżnicowanie sytuacji wspólników jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością nie stanowi nadmiernie obciążającego rozwiązania prawodawczego. Po pierwsze, skutkując nałożeniem obowiązku opłacania składek zaskarżony przepis pozwala zmniejszyć ryzyko destabilizacji jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością ze względu na zdarzenia odnoszące się do jedynego wspólnika. Po drugie, włączenie wspólników jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością do katalogu podmiotów prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą opiera się na poszanowaniu zasady solidaryzmu, powszechności i wzajemności. Po trzecie, konsekwentne przeprowadzenie w obszarze prawa spółek handlowych i prawa ubezpieczeń społecznych postulatu skarżącej objęcia ubezpieczeniem jedynie tych wspólników, którzy in casu w ramach spółki prowadzą działalność gospodarczą, wymagałoby skomplikowanej i kazuistycznej regulacji ustawowej.
Trybunał stwierdził ponadto, że zaskarżony przepisy realizuje konstytucyjną gwarancję zabezpieczenia społecznego z art. 67 ust. 1 konstytucji.
Źródło: www.dziennikustaw.gov.pl, www.trybunal.gov.pl, stan z dnia 9 października 2014 r.