Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 2012 r. (Dz. U. poz. 1022) – dalej r.s.b.j. określa stanowiska mające istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz inspektorów ochrony radiologicznej. W szczególności określa ono szczegółowe warunki nadawania uprawnień do zajmowania tych stanowisk, typy uprawnień inspektora ochrony radiologicznej, rodzaje działalności, do których nadzorowania uprawniają oraz tryb nadawania przez Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki uprawnień inspektora.

W jednostce organizacyjnej związanej z bezpieczeństwem jądrowym oraz na stanowisku mającym istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej może być zatrudniona wyłącznie osoba posiadająca uprawnienia do zajmowania tego stanowiska nadane przez Prezesa Państwowej Agencji Atomistyki. Uprawnienia te mogą otrzymać osoby, które posiadają wykształcenie i staż pracy odpowiednie dla danego stanowiska oraz pełną zdolność do czynności prawnych, otrzymały, ponawiane co roku, orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy w warunkach narażenia, wydane zgodnie z art. 229 § 8 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) oraz zdały egzamin z zakresu odbytego obowiązkowego szkolenia.

Egzaminu nie muszą składać osoby, które przez ostatnie 12 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o dopuszczenie do egzaminu były zatrudnione na stanowisku mającym istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej i ubiegają się ponownie o uprawnienia do zatrudnienia na tym samym stanowisku (albo na stanowisku, dla którego jest wymagany ten sam zakres szkolenia).

Powyższe uprawnienia nadawane są na okres 5 lat, z tym że uprawnienia dla osób, które mają być zatrudnione na stanowiskach mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony jądrowej radiologicznej w obiektach jądrowych, nadaje się na okres 3 lat.

Rodzaje stanowisk mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz szczegółowe warunki nadawania uprawnień do zajmowania tych stanowisk określa załącznik nr 1 do r.s.b.j., a typy uprawnień inspektora ochrony radiologicznej, rodzaje działalności, do których nadzorowania uprawniają, oraz szczegółowe warunki nadawania uprawnień inspektora ochrony radiologicznej określonego typu - załącznik nr 2 do r.s.b.j. Z kolei zakresy szkoleń dla osób, które ubiegają się o uprawnienia umożliwiające zatrudnienie na stanowiskach mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz o uprawnienia inspektora ochrony radiologicznej, określają odpowiednio załączniki nr 3 i 4 do r.s.b.j.

Uprawnienia do zajmowania stanowiska mającego istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w jednostce organizacyjnej wykonującej działalność polegającą na budowie, rozruchu, eksploatacji lub likwidacji obiektu jądrowego uprawniają do zajmowania takiego stanowiska tylko w jednostce imiennie wskazanej w uprawnieniu. Natomiast uprawnienia do zajmowania stanowiska mającego istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w jednostce niewykonującej działalności tego rodzaju uprawniają do zajmowania stanowiska wskazanego w uprawnieniu na terenie całego kraju.

Stanowisko operatora akceleratora stosowanego do kontroli pojazdów na przejściach granicznych, odpowiada stanowisku operatora akceleratora stosowanego do kontroli pojazdów określonemu w r.s.b.j.

Załącznik nr 1 do r.s.b.j. podaje wykaz następujących stanowisk mających istotne znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej: operator reaktora badawczego, dozymetrysta i starszy dozymetrysta reaktora badawczego, kierownik zmiany i kierownik reaktora badawczego, zastępca dyrektora ds. bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w jednostce organizacyjnej posiadającej reaktor badawczy, specjalista ds. ewidencji materiałów jądrowych, operator przechowalnika wypalonego paliwa jądrowego, kierownik składowiska odpadów promieniotwórczych i kierownik zakładu unieszkodliwiania tych odpadów, operator akceleratora stosowanego do celów innych niż medyczne - z wyłączeniem akceleratorów stosowanych do kontroli pojazdów, operator akceleratora stosowanego do kontroli pojazdów, operator akceleratora stosowanego do celów medycznych oraz urządzeń do teleradioterapii, operator urządzeń do brachyterapii ze źródłami promieniotwórczymi.

Edward Kołodziejczyk