Dwuetapowe obniżanie wysokości składki rentowej wynika z ustawy z 15 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 115, poz. 792). Zasadniczo, składkę rentową opłacają w odpowiednich częściach i pracownik i pracodawca. Do końca czerwca 2007 r. wynosiła ona 13% i była finansowana po połowie przez zatrudnionego i płatnika składek (po 6,5%).
Od 1 lipca 2007 r. proporcje te zmieniły się. Od tej daty zaczął obowiązywać pierwszy etap redukcji składki rentowej. Odczuli go tylko pracownicy i osoby prowadzące działalność gospodarczą, opłacające składki wyłącznie za siebie. Od 1 lipca 2007 r. bowiem obniżka składki rentowej wyniosła 3%, przy czym zredukowano ją tylko dla ubezpieczonych. Zamiast dotychczasowych 6,5% pracodawcy potrącali z ich środków 3,5%. Sami zaś, jako płatnicy składek, nadal musieli płacić 6,5%. Ogólnie, zamiast dotychczasowych 13% trzeba było zapłacić na ubezpieczenie rentowe 10%.
Od 1 stycznia 2008 r. składka rentowa została obniżona o kolejne 4%, a więc jej ogólna stawka wynosi 6%. Obniżyła się również w części finansowanej przez pracodawcę. Ubezpieczeni sfinansują 1,5%, a pracodawcy 4,5%. Redukcję składki rentowej odczują więc na własnej kieszeni nie tylko pracownicy, ale również pracodawcy.
Obniżkę składki rentowej odczują również przedsiębiorcy, którzy wszystkie składki opłacają za siebie sami. Niższą, 10% składkę opłacali począwszy od rozliczeń z ZUS za lipiec (czyli przy płatnościach sierpniowych). Rozliczając się z ZUS za styczeń 2008 r. (czyli przy płatnościach za ten miesiąc w lutym) stosują stawkę 6% na ubezpieczenie rentowe.
Ważne, kiedy pieniądze mamy na koncie
Pracodawcy powinni pamiętać, że ze środków pracownika powinni potrącić 1,5% na składkę rentową, ale od wynagrodzeń wypłaconych od 1 stycznia 2008 r. Ważny jest dzień wypłaty, a decyduje o tym moment, kiedy zatrudniony dostanie pieniądze do ręki lub do dyspozycji (data wpływu na jego konto). Jeśli nastąpi to po 31 grudnia, wchodzimy w drugi etap redukcji składki rentowej.
Taki sposób naliczania składki wynika z § 7 rozporządzenia z 30 grudnia 1998 r. Szczegółowe zasady i tryb postępowania w sprawach rozliczania składek, wypłaconych zasiłków z ubezpieczeń chorobowego i wypadkowego, zasiłków rodzinnych, pielęgnacyjnych i wychowawczych oraz kolejność zaliczania wpłat składek na poszczególne fundusze. (Dz. U. Nr 165, poz. 1197 z późn. zm.). Może się tak zdarzyć (i mogło tak być w lipcu, kiedy zaczęła obowiązywać pierwsza obniżka składki), że część pracowników jednej firmy otrzyma wynagrodzenie za grudzień wyższe o kolejne 2%, bo z potrąconą z jego pieniędzy składką w wysokości 1,5%, a część pracowników niższe, bo ze „starą” składką, w wysokości 3,5%. Tak może być w firmach z dwoma terminami wypłat wynagrodzeń, np. zatrudniających pracowników administracji oraz tzw. pracowników produkcyjnych. Tym ostatnim często wypłaca się pensje do dziesiątego dnia miesiąca.
Jest to zgodne z art. 88 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) – dalej k.p. Wedle niego wynagrodzenie powinno być wypłacane co najmniej raz w miesiącu, w stałym i z góry ustalonym terminie, nie później niż w ciągu pierwszych dziesięciu dni następnego miesiąca kalendarzowego.
Ważne!
Płatnicy będą mieli więcej fatygi w prawidłowym obliczaniu pensji netto swoim pracownikom. Muszą bowiem pamiętać, by za dany miesiąc odliczyć od dochodu ubezpieczonych faktyczną kwotę składek, którą finansują z własnych środków. O wielkości odliczenia decyduje moment, kiedy zatrudnionemu wypłacono wynagrodzenie do ręki lub pozostawiono do dyspozycji (data wpływu na jego konto).
Do końca czerwca należało odliczyć 18,71% (to suma składek: 9,76% -emerytalnej, 6,5% - rentowych, i 2,45% -chorobowej). Od lipca do 31 grudnia 2007 r. - 15,71% (odpowiednio: 9,76%, 3,5% i 2,45%). Natomiast od stycznia 2008 r. pracodawca powinien potrącić ze środków zatrudnionego 13,71% (odpowiednio: 9,76%, 1,5% i 2,45%).
Jeśli więc pensja za grudzień będzie wypłacona już w styczniu to tytułem składek na ubezpieczenia społeczne trzeba odliczyć 13,71%. Jeśli jednak pracownik pieniądze za grudzień otrzyma jeszcze w grudniu, to płatnik powinien odliczyć 15,71%.
Pracodawcy powinni być więc czujni i taki sposób wysłać polecenia przelewów do banku, by pensja była obliczona po potrąceniu prawidłowych kwot składek na ubezpieczenia społeczne.
Przykład
Płatnik składek wyśle przelew z wynagrodzeniem dla pracowników poniedziałek, 31 grudnia. Pieniądze na konta pracowników trafią 2 stycznia 2008 r. Płatnik składek powinien od wynagrodzeń potrącić już 13,71%, w chwili wpływu pensji na konto obowiązywała już składka rentowa po drugiej obniżce jej wysokości...