1. Nie tylko kodeks pracy
Obowiązek przestrzegania tajemnicy pracodawcy wynika nie tylko z generalnej powinności dbania pracownika o dobro pracodawcy wynikającej z kodeksu pracy, ale także z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Artykuł 100 § 2 pkt 4 kodeksu pracy zobowiązuje pracownika do dbałości o dobro pracodawcy. Tak, więc z treści tego artykułu wynika jednoznacznie, iż dbałość o dobro zakładu pracy polega również na obowiązku zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie może narazić pracodawcę na szkodę. Zachowanie w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę to szczegółowa postać obowiązku dbałości o dobro pracodawcy. Oprócz ochrony tajemnicy pracodawcy pracownik jest obowiązany - zgodnie z art. 100 § 2 pkt 5 k.p. - do przestrzegania tajemnicy na podstawie odrębnych przepisów. Chodzi tu przede wszystkim o informację stanowiące tajemnicę państwową oraz służbową, jak również tajemnicę przedsiębiorstwa. Do tych odrębnych przepisów należy również zaliczyć następujące akty prawne: ustawę z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 196, poz. 1631 z późn. zm.); ustawę z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 z późn. zm.). Rozpatrując kwestię zobowiązania pracowników do przestrzegania tajemnicy pracodawcy należy podkreślić, że w przepisach prawa pracy obowiązek ten został sformułowany bardzo ogólnie, zarówno przepis art. 100 § 2 pkt 4 k.p., ani inne przepisy kodeksu pracy nie precyzują, co należy rozumieć przez pojęcie tajemnicy pracodawcy. Zasadne wydaje się tu pytanie, czy tajemnica pracodawcy jest tożsama z tajemnicą przedsiębiorstwa uregulowaną w innych przepisach, czy też jej zakres jest szerszy czy też węższy niż określenie tajemnicy przedsiębiorcy?
2. Tajemnica przedsiębiorstwa a tajemnica pracodawcy
Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (art. 11 ust. 1) określa jako czyn nieuczciwej konkurencji przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża istotnym interesom przedsiębiorcy. Z kolei art. 18 tej ustawy przewiduje, że w razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać:
• zaniechania niedozwolonych działań,
• usunięcia skutków niedozwolonych działań,
• złożenia oświadczenia o odpowiedniej treści,
• naprawienia wyrządzonej szkody,
• wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści.
Ustawa o nieuczciwej konkurencji (w art. 23) przewiduje również konkretne sankcje za naruszenie przepisów o tajemnicy przedsiębiorstwa: Kto, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi w stosunku do przedsiębiorcy, ujawnia innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej informację stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa, jeżeli wyrządza to poważną szkodę przedsiębiorcy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
W ustawie z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji znajduje się kluczowa dla problematyki, będącej przedmiotem niniejszego opracowania, definicja tajemnicy przedsiębiorstwa. Artykuł 11 ust. 4 tej ustawy określa tajemnicę przedsiębiorstwa jako: „nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności”. Analizując powyższą definicję, warto zwrócić uwagę na kilka podstawowych jej elementów. Po pierwsze, informacje podlegające zachowaniu tajemnicy to przede wszystkim te, które celowo nie zostały ujawnione do wiadomości publicznej. Jawność tych informacji została ograniczona lub nawet wyłączona w sposób zamierzony – decyzją przedsiębiorcy. W omawianym przepisie znajdują się również wymienione pewne szczególne kategorie informacji, które, ze względu na ich znaczenie, uznaje za informacje z zasady objęte obowiązkiem zachowania tajemnicy. Są tu wymienione trzy podstawowe rodzaje informacji: informacje techniczne, technologiczne oraz organizacyjne. Zawarcie w tym artykule informacji tego typu wydaje się naturalne, są to bowiem informacje odnoszące się do kluczowych obszarów normalnego funkcjonowania każdego przedsiębiorstwa. Warto tu nadmienić, że informacja ma charakter technologiczny, kiedy dotyczy najogólniej rozumianych sposobów wytwarzania, formuł chemicznych, wzorów i metod działania. Natomiast informacja organizacyjna obejmuje całokształt doświadczeń i wiadomości przydatnych do prowadzenia przedsiębiorstwa, niezwiązanych bezpośrednio z cyklem produkcyjnym (...)
3. Jakimi środkami ochrony dysponuje pracodawca?
4. Sankcje dla pracowników – kara porządkowa
5. Wypowiedzenie
6. Zwolnienie dyscyplinarne
Obowiązek przestrzegania tajemnicy pracodawcy wynika nie tylko z generalnej powinności dbania pracownika o dobro pracodawcy wynikającej z kodeksu pracy, ale także z ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Artykuł 100 § 2 pkt 4 kodeksu pracy zobowiązuje pracownika do dbałości o dobro pracodawcy. Tak, więc z treści tego artykułu wynika jednoznacznie, iż dbałość o dobro zakładu pracy polega również na obowiązku zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie może narazić pracodawcę na szkodę. Zachowanie w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę to szczegółowa postać obowiązku dbałości o dobro pracodawcy. Oprócz ochrony tajemnicy pracodawcy pracownik jest obowiązany - zgodnie z art. 100 § 2 pkt 5 k.p. - do przestrzegania tajemnicy na podstawie odrębnych przepisów. Chodzi tu przede wszystkim o informację stanowiące tajemnicę państwową oraz służbową, jak również tajemnicę przedsiębiorstwa. Do tych odrębnych przepisów należy również zaliczyć następujące akty prawne: ustawę z dnia 22 stycznia 1999 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2005 r. Nr 196, poz. 1631 z późn. zm.); ustawę z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (Dz. U. z 2003 r. Nr 153, poz. 1503 z późn. zm.). Rozpatrując kwestię zobowiązania pracowników do przestrzegania tajemnicy pracodawcy należy podkreślić, że w przepisach prawa pracy obowiązek ten został sformułowany bardzo ogólnie, zarówno przepis art. 100 § 2 pkt 4 k.p., ani inne przepisy kodeksu pracy nie precyzują, co należy rozumieć przez pojęcie tajemnicy pracodawcy. Zasadne wydaje się tu pytanie, czy tajemnica pracodawcy jest tożsama z tajemnicą przedsiębiorstwa uregulowaną w innych przepisach, czy też jej zakres jest szerszy czy też węższy niż określenie tajemnicy przedsiębiorcy?
2. Tajemnica przedsiębiorstwa a tajemnica pracodawcy
Ustawa z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (art. 11 ust. 1) określa jako czyn nieuczciwej konkurencji przekazanie, ujawnienie lub wykorzystanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa albo ich nabycie od osoby nieuprawnionej, jeżeli zagraża istotnym interesom przedsiębiorcy. Z kolei art. 18 tej ustawy przewiduje, że w razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji przedsiębiorca, którego interes został zagrożony lub naruszony, może żądać:
• zaniechania niedozwolonych działań,
• usunięcia skutków niedozwolonych działań,
• złożenia oświadczenia o odpowiedniej treści,
• naprawienia wyrządzonej szkody,
• wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści.
Ustawa o nieuczciwej konkurencji (w art. 23) przewiduje również konkretne sankcje za naruszenie przepisów o tajemnicy przedsiębiorstwa: Kto, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi w stosunku do przedsiębiorcy, ujawnia innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej informację stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa, jeżeli wyrządza to poważną szkodę przedsiębiorcy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
W ustawie z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji znajduje się kluczowa dla problematyki, będącej przedmiotem niniejszego opracowania, definicja tajemnicy przedsiębiorstwa. Artykuł 11 ust. 4 tej ustawy określa tajemnicę przedsiębiorstwa jako: „nieujawnione do wiadomości publicznej informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich poufności”. Analizując powyższą definicję, warto zwrócić uwagę na kilka podstawowych jej elementów. Po pierwsze, informacje podlegające zachowaniu tajemnicy to przede wszystkim te, które celowo nie zostały ujawnione do wiadomości publicznej. Jawność tych informacji została ograniczona lub nawet wyłączona w sposób zamierzony – decyzją przedsiębiorcy. W omawianym przepisie znajdują się również wymienione pewne szczególne kategorie informacji, które, ze względu na ich znaczenie, uznaje za informacje z zasady objęte obowiązkiem zachowania tajemnicy. Są tu wymienione trzy podstawowe rodzaje informacji: informacje techniczne, technologiczne oraz organizacyjne. Zawarcie w tym artykule informacji tego typu wydaje się naturalne, są to bowiem informacje odnoszące się do kluczowych obszarów normalnego funkcjonowania każdego przedsiębiorstwa. Warto tu nadmienić, że informacja ma charakter technologiczny, kiedy dotyczy najogólniej rozumianych sposobów wytwarzania, formuł chemicznych, wzorów i metod działania. Natomiast informacja organizacyjna obejmuje całokształt doświadczeń i wiadomości przydatnych do prowadzenia przedsiębiorstwa, niezwiązanych bezpośrednio z cyklem produkcyjnym (...)
3. Jakimi środkami ochrony dysponuje pracodawca?
4. Sankcje dla pracowników – kara porządkowa
5. Wypowiedzenie
6. Zwolnienie dyscyplinarne