Sąd uznał, że ustawa o świadczeniach rodzinnych daje prawo do niego również opiekunowi osoby o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności łącznie z orzeczonymi wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby.
Prezydent i SKO: umiarkowany stopień niepełnosprawności to za mało do przyznania świadczenia
Prezydent miasta odmówił Annie Z., matce niepełnosprawnego 16-latka, przyznania świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu sprawowanej opieki nad synem. Samorządowe Kolegium Odwoławcze utrzymało jego decyzję w mocy. Zdaniem organów przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad osobą powyżej 16. roku życia wymaga, by podopieczny został zaliczony do osób o znacznym stopniu niepełnosprawności. Tymczasem Paweł Z. ma orzeczony jedynie umiarkowany stopień niepełnosprawności ze wskazaniem do zapewnienia mu stałej pomocy opiekuna w załatwianiu codziennych spraw.
Uchylenie decyzji
Inny pogląd na tę kwestię miał sąd administracyjny, który uchylił obie decyzje. Sąd wyjaśnił, że prawo do świadczenia pielęgnacyjnego o które ubiegała się Anna Z. przysługuje m.in. matce lub ojcu, którzy:
- nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej,
- czynią tak po to, by sprawować opiekę nad osobą o znacznym stopniu niepełnosprawności albo niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji.
Spójnik "albo" między rodzajami orzeczeń o niepełnosprawności, wymaganych dla podopiecznego podmiotu ubiegającego się o świadczenie pielęgnacyjne, oznacza, że zarówno orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności, jak również orzeczenie o innym niż znaczny stopniu niepełnosprawności, ale ze wskazaniami konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy, daje opiekunowi (mieszczącemu się w kręgu podmiotów uprawnionych do świadczenia) prawo do otrzymania świadczenia pielęgnacyjnego. Spójnik "albo" w języku polskim komunikuje bowiem, że możliwa jest tylko jedna z dwóch wzajemnie wykluczających się sytuacji, które spójnik łączy (rozdziela).
Czytaj też: NSA: Zasiłek dla opiekuna można zamienić na świadczenie pielęgnacyjne >
Przepis wymaga literalnego odczytania
W realiach sprawy podopieczny skarżącej jest osobą zaliczoną na stałe do niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym z ustaleniem, że wymaga konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby. Organy administracyjne błędnie jednak zinterpretowały przepisy prawa, odwołując się niepotrzebnie do reguł wykładni systemowej i funkcjonalnej, kiedy przepis art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych należało odczytywać literalnie.
Przez orzeczenie o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami, o których mowa w tym przepisie, należy bowiem rozumieć orzeczenie wydawane w stosunku do osób nieprzekraczających 16 roku życia, jak też orzeczenie o zaliczeniu osoby niepełnosprawnej do innego niż znaczny stopień niepełnosprawności (np. umiarkowanego), o ile w treści orzeczenia zostały zawarte wskazania dotyczące konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby.
Sprawdź w LEX: Zasiłek dla opiekuna - procedura przyznawania >
Odmienna wykładnia prowadziłaby do sytuacji, w której opiekun niepełnosprawnego po ukończeniu przez niego 16 roku życia, traciłby prawo do świadczenia pielęgnacyjnego z tego powodu, że ustalony w orzeczeniu stopień niepełnosprawności nie jest znaczny, choć skutki niepełnosprawności są cały czas takie same tj. podopieczny jest osobą niezdolną do samodzielnej egzystencji i wymagającą stałego wsparcia dotychczasowego opiekuna w zakresie rehabilitacji, leczenia i edukacji.
Wyrok WSA w Białymstoku z 08 listopada 2018 r. II SA/Bk 547/18.
Wiecej przydatnych materiałów znajdziesz w LEX:
Czy syn może pobierać specjalny zasiłek opiekuńczy na matkę? >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
