Skład zespołu powypadkowego, w zależności od sytuacji, określa rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 105, poz. 870) – dalej r.u.o.w.p. Zgodnie z r.u.o.w.p. okoliczności i przyczyny wypadku ustala powoływany przez pracodawcę zespół powypadkowy, w skład którego wchodzi pracownik służby bhp oraz społeczny inspektor pracy. Odniesienie urazu przez pracownika służby bhp wyklucza go z uczestnictwa w pracach zespołu. W tej sytuacji ma zastosowanie § 5 ust. 1 r.u.o.w.p., zgodnie z którym w skład zespołu powypadkowego, zamiast pracownika służby bhp, wchodzi pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bhp albo specjalista spoza zakładu pracy. Pracodawca w powyższym przypadku powinien powołać zespół powypadkowy, w skład którego wchodzi w miejsce poszkodowanego pracownika służby bhp pracodawca lub - jeżeli w zakładzie pracy nie ma drugiego pracownika służby bhp - specjalista spoza zakładu pracy.
Nie mówiliśmy dotychczas o drugim członku zespołu powypadkowego, którym zgodnie z § 4 r.u.o.w.pl powinien być społeczny inspektor pracy. Jak pracodawca powinien postąpić, jeżeli w jego zakładzie nie ma społecznego inspektora pracy? Rada Ministrów przewidziała taką sytuację – zgodnie więc z § 5 ust. 2 r.u.o.w.p. u pracodawcy, u którego nie działa społeczna inspekcja pracy, w skład zespołu powypadkowego, zamiast społecznego inspektora pracy, jako członek zespołu, wchodzi przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie bhp (np. okresowego).
Na zakończenie przypomnijmy obowiązki zespołu powypadkowego.
Niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku zespół jest obowiązany przystąpić do ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku. W szczególności powinien dokonać oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i innych urządzeń technicznych, stanu urządzeń ochronnych (jeżeli mają związek z wypadkiem) oraz zbadać warunki wykonywania pracy i inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku. Jeżeli jest to konieczne (przez praktyków zalecane w każdym przypadku), sporządzić szkic lub wykonać fotografię miejsca wypadku. Następnie zespół powinien wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego (jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala) i zebrać informacje dotyczące wypadku od świadków wypadku oraz zasięgnąć opinii lekarza, a w razie potrzeby - opinii innych specjalistów, w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i skutków wypadku.
Po zebraniu wszystkich możliwych informacji i dowodów zespół powypadkowy powinien dokonać prawnej kwalifikacji wypadku (zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.) oraz określić środki profilaktyczne i sformułować wnioski, w szczególności wynikające z oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, na którym wystąpił wypadek.
Edward Kołodziejczyk