Siła dowodów – budowanie rankingu pracowników

Zgodnie z art. 94 pkt. Kodeksu Pracy, pracodawca jest zobowiązany stosować obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pracowników oraz wyników ich pracy. Powstaje zatem pytanie, w jaki sposób zapewnić obiektywne i sprawiedliwe kryteria oceny pracowników?

Przedsiębiorcy dla zachowania wysokiej efektywności swoich firm zmuszeni są co jakiś czas dokonywać selekcji pracowników. Często decyzję podejmują bazując na swoich przekonaniach, nie mając twardych danych świadczących o skuteczności poszczególnych osób. Metodą, która zdecydowanie ograniczy ryzyko podjęcia błędnego wyboru i zniweluje utrudnienia z nim związane jest wdrożenie algorytmu oceny pracowników.

Algorytm jest narzędziem, które umożliwi ułatwienie decyzji dotyczącej zwolnienia pracownika w zgodzie z regułami pracy. Głównym jego celem jest stworzenie rankingu osób – od najlepiej, do najsłabiej ocenionej, który powstaje na podstawie obiektywnych kryteriów. Brane są pod uwagę zarówno mierniki twarde, jak np. dane zgromadzone w systemach i bazach w organizacji na temat skuteczności i aktywności pracownika oraz mierniki miękkie, jak np. kompetencje, zaangażowanie oraz poziom wiedzy fachowej.

- Informacje wykorzystywane przez algorytm pochodzą z badań i analiz, oraz z informacji na bieżąco zbieranych przez firmę, jak na przykład dane sprzedażowe i opinie przełożonych. Klient ma możliwość samodzielnego decydowania o stopniu ważności określonych czynników, dzięki czemu algorytm może zostać dostosowany do indywidualnych potrzeb przedsiębiorstwa. – wyjaśnia Dariusz Ambroziak z Instytutu Analiz im. Karola Gaussa, firmy, która stworzyła algorytm.

Algorytm umożliwia wdrożenie procesu zwalniania pracowników w formule Evidence-Based. Jest to praktyka uwzględniająca podejmowanie decyzji biznesowych z ograniczeniem ryzyka, na bazie jasnych i zrozumiałych wskaźników. W odróżnieniu od podejścia intuicyjnego, oparte na dowodach podejście Evidence-Based daje solidną podstawę dla zwolnienia pracownika. Dane zebrane przez algorytm w sposób klarowny dają do zrozumienia, dlaczego właśnie ta osoba, a nie inna otrzyma wypowiedzenie.

- Jeżeli wybór pracowników przeznaczonych do zwolnienia został dokonany na bazie obiektywnych kryteriów i z wykorzystaniem rzetelnej metodologii, stanowi to zarazem ochronę pracodawcy, w razie ewentualnego postępowania sądowego. – dodaje Dariusz Ambroziak.

W obliczu procedury derekrutacji trudno wyzbyć się czynnika ludzkiego, który w znacznym stopniu może ograniczyć podjęcie właściwej decyzji. Stres oraz negatywne emocje towarzyszą zarówno pracownikom, jak i pracodawcom. Algorytm oceny pracowniczej powstaje na bazie obiektywnych kryteriów, więc tego typu czynniki zakłócające są eliminowane. Jeżeli firma stanie w obliczu redukcji zatrudnienia, metodologia ta dostarcza argumentów do merytorycznej rozmowy z pracownikiem na temat wyników jego pracy. W trakcie zwalniania zawęża rozmowę do kwestii merytorycznych, co niweluje koszty emocjonalne menedżerów i chroni godność pracownika.

Wdrożenie algorytmu w przedsiębiorstwie nie wymaga ze strony klienta instalacji specjalistycznego oprogramowania. Dodatkową wartość narzędzia stanowi fakt, iż łączy dane, które klient może otrzymać w formie aplikacji. Czas potrzebny na stworzenie rankingu pracowników to średnio do 10 dni, pod warunkiem dostępności danych w organizacji. Algorytm może być wykorzystywany jako narzędzie do bieżącej kontroli efektywności pracowników. Finalny efekt stanowi opracowanie rankingu pracowników, który może być pomocny nie tylko w wyznaczeniu potencjalnej osoby do zwolnienia. Ranking stanowi również cenne źródło informacji dla pracodawcy na temat osób, które sprawują się najlepiej. Może także posłużyć do bieżącej kontroli jakości wykonywanych zadań.

Istnieją dwa warianty wdrożenia narzędzia w firmie. Klient, po specjalistycznym przeszkoleniu dokonuje samodzielnej oceny pracowników. Analiza może również zostać przeprowadzona przez podmiot zewnętrzny, który opracowuje na podstawie zebranych danych comiesięczne raporty. Klient nie bierze udziału w tworzeniu algorytmu – decyduje natomiast, które wskaźniki oceny są w jego opinii najistotniejsze. Warto zaznaczyć, że ocena pracownika nie musi odbywać się za jego zgodą.

W branży HR funkcjonuje wiele metod opisujących różne warianty zwolnienia nieefektywnego pracownika. Jest to sytuacja trudna dla obu stron – także z perspektywy pracodawcy. Opracowanie rankingu pracowników na podstawie obiektywnych kryteriów zdecydowanie ułatwi przebieg procesu derekrutacji. Warto także pamiętać, że rozmowa komunikująca zwolnienie kształtuje opinię o firmie wśród odchodzących pracowników. Należy zadbać, aby zwalniane osoby miały poczucie tego, iż były traktowane jako cenny zasób organizacji.

Algorytm oceny pracowników powstał z inicjatywy Instytutu Analiz im. Karola Gaussa, który dostarcza kompleksowych rozwiązań z zakresu szkolenia pracowników i zarządzania personelem.

Iwona Suwara