Rada Ministrów przyjęła 3 października br. projekt ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz niektórych innych ustaw. Nowe przepisy są konsekwencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego.
Zgodnie z projektem, tzw. koalicję związkową, czyli możliwość tworzenia i wstępowania do organizacji związkowych będą mieli pracownicy i osoby świadczące pracę za wynagrodzeniem na innej podstawie niż stosunek pracy, jeżeli spełnią następujące warunki:
- nie zatrudniają do tego rodzaju pracy innych osób, niezależnie od podstawy zatrudnienia;
- nie ponoszą ryzyka gospodarczego związanego z wykonywaniem tej pracy;
- mają interesy zawodowe związane z wykonywaniem pracy, które mogą być grupowo chronione.
Jak można przeczytać w uzasadnieniu projektu, chodzi szczególnie o osoby wykonujące pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, takich jak: umowa zlecenia, umowa o świadczenie usług (do której stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu), czy umowa o dzieło. Tworzyć organizacje związkowe i wstępować do nich będą mogły także osoby prowadzące jednoosobowo działalność gospodarczą (tzw. osoby samozatrudnione), wykonujące pracę na rzecz danego podmiotu na podstawie umowy.
Ponadto, w ramach definicji osoby wykonującej pracę zarobkową rozszerzono uprawnienia do tworzenia związków zawodowych na osoby wykonujące pracę nakładczą, które dotychczas posiadały jedynie uprawnienie do wstępowania do związków zawodowych działających już w zakładzie pracy.
Projekt nowelizacji realizuje także inny wyrok Trybunału Konstytucyjnego, który zakwestionował jeden z przepisów ustawy o związkach zawodowych. Stanowił on, że grzywnie albo karze ograniczenia wolności podlega ten, kto w związku z pełnioną funkcją związkową kieruje działalnością sprzeczną z ustawą. W projekcie nowelizacji dostosowano przepisy do zaleceń Trybunału Konstytucyjnego.
Nowe prawo ma wejść w życie po 6 miesiącach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem jednego artykułu, który zacznie obowiązywać po 12 miesiącach od daty publikacji.