Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z ekspozycją na promieniowanie optyczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1619) – dalej r.b.h.p.o. pracodawca jest obowiązany ustalić poziom promieniowania na podstawie pomiarów, wykonywanych zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 33, poz. 166).

Jeżeli jednak pracodawca posiada charakterystykę techniczną źródła promieniowania, umożliwiającą określenie odpowiednich parametrów promieniowania optycznego bez wykonywania badań i pomiarów w środowisku pracy, wówczas poziom promieniowania ocenia się na podstawie danych określonych przez producenta źródła promieniowania, zawierających wyniki pomiarów emitowanych poziomów promieniowania lub na podstawie obliczeń odpowiednich parametrów promieniowania na stanowisku pracy - gdy takie obliczenia można wykonać, opierając się na znajomości praw i reguł dotyczących promieniowania optycznego.

Po określeniu parametrów promieniowania optycznego pracodawca wyznacza poziom ekspozycji na podstawie oceny poziomu promieniowania, w sposób określony w załączniku do r.b.h.p.o.

Wyznaczanie poziomu ekspozycji należy powtórzyć każdorazowo, jeżeli nastąpiły zmiany w wyposażeniu technicznym, procesie technologicznym lub warunkach wykonywania pracy, które mogły mieć wpływ na poziom promieniowania lub ekspozycji, albo wystąpiły inne okoliczności, które uzasadniają jego ponowne wyznaczenie. Wyniki oceny poziomu ekspozycji uzyskane na podstawie powyższych działań powinny być dokumentowane.

Pracodawca może nie rozpatrywać promieniowania optycznego jako czynnika szkodliwego dla zdrowia w środowisku pracy, jeżeli poziom ekspozycji nie przekracza 0,4 wartości MDE (maksymalne dopuszczalne ekspozycje na promieniowanie optyczne), a ekspozycja nie dotyczy pracowników należących do grup szczególnego ryzyka lub nie występują inne czynniki powodujące wzrost zagrożenia pracowników.

Pracodawca nie musi również wykonywać powyższych działań, jeżeli stosuje: lampy użytkowane w oświetleniu ogólnym w przeznaczonych dla nich oprawach oświetleniowych oraz w odpowiedniej odległości od eksponowanych części ciała pracownika albo lampy lub systemy lampowe, zaklasyfikowane do grupy wolnej od ryzyka zgodnie z Polską Normą PN-EN 62471 (lub normą ją zastępującą), albo lasery zaliczone, zgodnie z PN-EN 60825-1 - do klasy 1, 1M, 2, 2M lub 3R, które pracują w warunkach określonych przez producenta urządzenia, lub lasery zaliczone zgodnie z tą samą normą - do klasy 3B lub 4, do których zostały zastosowane środki ochrony zbiorowej, pozwalające na zaklasyfikowanie urządzenia do klasy 1.

Na podstawie wyników oceny poziomu ekspozycji pracodawca jest obowiązany sporządzić kartę oceny poziomu ekspozycji.

W przypadku spełnienia warunków do nierozpatrywania promieniowania optycznego jako czynnika szkodliwego dla zdrowia w środowisku pracy (czyli, jeżeli poziom ekspozycji nie przekracza 0,4 wartości MDE), pracodawca ma obowiązek sporządzić uzasadnienie o nierozpatrzeniu promieniowania optycznego jako czynnika szkodliwego dla zdrowia w środowisku pracy.

Skutki oddziaływania promieniowania nielaserowego na organizm człowieka rozpatruje się w odniesieniu do skóry oraz oczu. Są one zależne przede wszystkim od poziomu promieniowania, długości fali promieniowania, czasu trwania ekspozycji i rozmiaru obrazu źródła promieniowania na siatkówce oka dla ?=300-1400 nm.

Edward Kołodziejczyk