W Nowym Roku warto przypomnieć, że od roku funkcjonuje, nadzorowany przez Ministra Pracy, program rządowy Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy. Głównym i nadal aktualnym celem III etapu programu – zaplanowanego na lata 2014–2020 - jest opracowanie innowacyjnych rozwiązań organizacyjnych i technicznych, ukierunkowanych na rozwój zasobów ludzkich oraz nowych wyrobów, technologii, metod i systemów zarządzania, których wykorzystanie przyczyni się do znaczącego ograniczenia liczby osób zatrudnionych w warunkach narażenia na czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe oraz ograniczenia związanych z nimi wypadków przy pracy, chorób zawodowych i wynikających z tego strat ekonomicznych i społecznych.
W III etapie programu nowym wyzwaniem w osiągnięciu celu głównego stało się wydłużenie okresu aktywności zawodowej pracowników. Cele szczegółowe to:
stworzenie możliwości spełnienia wymagań wynikających z nowych dokumentów strategicznych dotyczących bhp pracy oraz postanowień dyrektyw Unii Europejskiej;
opracowywanie i doskonalenie rozwiązań umożliwiających rozwój i zachowanie zdolności do pracy, w celu zapobiegania wykluczeniu z rynku pracy – ze szczególnym uwzględnieniem osób starszych wiekiem;
rozwój metod i narzędzi do zapobiegania i ograniczania ryzyka zawodowego w środowisku pracy, z uwzględnieniem nowych oraz narastających czynników ryzyka;
poszerzanie stanu wiedzy o przyczynach oraz skutkach wypadków przy pracy i chorób związanych z pracą oraz o opłacalności ekonomicznej działań prewencyjnych na poziomie państwa i przedsiębiorstwa;
kształtowanie i promocja kultury bezpieczeństwa przez doskonalenie zarządzania bhp oraz rozwój nowoczesnego systemu edukacji i informacji społeczeństwa w powiązaniu z cyklem życia od dzieciństwa do emerytury.
Realizacja programu powinna wpłynąć na zwiększenie zdolności do pracy dzięki zmniejszeniu narażenia zawodowego w stopniu umożliwiającym wydłużoną aktywność, poprawę jakości pracy i życia oraz zwiększenie kultury bezpieczeństwa w środowisku pracy i życia, a w efekcie - pozytywnie wpłynąć na obniżenie liczby wypadków przy pracy i chorób związanych z pracą. W szczególności realizacja programu rządowego powinna pozwolić na:
zwiększenie skuteczności działań w zakresie prewencji zagrożeń zawodowych w przedsiębiorstwach, z uwzględnieniem potrzeby zachowania zdolności do pracy w wydłużonym okresie aktywności zawodowej;
podniesienie jakości zarządzania bezpieczeństwem i ochroną zdrowia w przedsiębiorstwach z uwzględnieniem zarządzania wiekiem;
zapewnienie nowoczesnego ujęcia problematyki bezpieczeństwa pracy i ergonomii w programach nauczania na wszystkich jego poziomach oraz podnoszenia kwalifikacji służb specjalistycznych;
poszerzenie oferty polskiego przemysłu producentów środków ochrony indywidualnej, a w konsekwencji poprawę bezpieczeństwa stosujących je pracowników poprzez udostępnienie nowych, znacząco lepszych wyrobów;
kontynuację prac legislacyjnych i normalizacyjnych, w celu zapewniania zgodności prawa polskiego z prawem UE w dziedzinie bhp, a także w celu wdrażania do zbioru polskich norm odpowiednich norm europejskich z tej dziedziny;
rozwój krajowego systemu oceny zgodności wyrobów i usług, odpowiednio do wymagań dyrektyw UE;
zapewnienie aktywnego uczestnictwa Polski w międzynarodowej i europejskiej współpracy w zakresie badań naukowych, a także wymianie dobrych praktyk w dziedzinie bhp oraz ergonomii;
zwiększanie skuteczności działań informacyjno-promocyjnych w zakresie bhp, w tym rozwój działalności polskiego, Krajowego Punktu Centralnego Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy.
Kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów programu będzie miał zakres i sposób realizacji prac związanych z jego realizacją, a następnie wykorzystanie i upowszechnianie jego wyników. Z tego względu oraz z uwagi na strukturę gospodarki, w której prawie 98% przedsiębiorstw stanowią przedsiębiorstwa małe i średnie, dla zapewnienia możliwie pełnego wprowadzenia wyników programu do praktyki niezbędne jest bezpośrednie zaangażowanie organów administracji rządowej i państwowej w ich upowszechnienie.
Twórcy programu spodziewają się, że realizacja założeń, a następnie wykorzystanie i upowszechnianie rezultatów programu - powinno przyczynić się do ograniczenia o 30% ryzyka zawodowego związanego z narażeniem na czynniki niebezpieczne, szkodliwe i uciążliwe w miejscu pracy, co zapewne wpłynie również na poszerzenie możliwości wydłużenia aktywności zawodowej z zachowaniem zdrowia.
Edward Kołodziejczyk