Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1242 ze zm.) – dalej u.u.w. za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:
1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Zobacz także: SN: kontuzja sportowa nie jest wypadkiem przy pracy>>

Ponadto, zgodnie z art. 3 ust. 3 pkt 6 u.u.w., za wypadek przy pracy uważa się również nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu podczas wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie ustawą z 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.) – dalej k.p. stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Zobacz także: Procedura postępowania powypadkowego obejmuje m.in. sporządzenie karty wypadku>>

W sytuacji, gdy wypadkowi ulega pracownik – a więc zgodnie z art. 2 k.p. osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę – postępowanie powypadkowe powinno odbywać się na zasadach określonych w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z 1.07.2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz.U. Nr 105, poz. 870).
Jeśli jednak wypadek nastąpił w okresie ubezpieczenia wypadkowego podczas wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia, zleceniodawca powinien ustalić okoliczności i przyczyny zdarzenia na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19.12.2002 r. w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia (Dz.U. z 2013 r. poz. 1618) – dalej r.t.u.z.w.

Zobacz także: Protokół powypadkowy rozstrzyga czy badane zdarzenie jest wypadkiem przy pracy>>

Dowiedz się więcej z książki
Jednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł

 

 

@page_break@

Najistotniejsze różnice wynikające z powyższych przepisów polegają na tym, że:
1) w celu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku osoby wykonującej pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej podmiot zobowiązany do sporządzenia dokumentacji powypadkowej nie musi powoływać zespołu powypadkowego;
2) dokumentem potwierdzającym ustalenia okoliczności i przyczyny zdarzenia jest karta wypadku w przypadku wypadku zleceniobiorcy i protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku w przypadku pracownika;
3) istnieje obowiązek niezwłocznego, pisemnego powiadomienia właściwej terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o wszczęciu postępowania dotyczącego ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy osoby świadczącej pracę w ramach umowy cywilnoprawnej, gdyż w takim postępowaniu może uczestniczyć przedstawiciel tej instytucji (§ 5 r.t.u.z.w.).

Zobacz także: Czy można dokonać korekty protokołu powypadkowego?>>

Ponadto poszkodowanemu w wypadku przy pracy zleceniobiorcy nie przysługuje odszkodowanie za utratę lub uszkodzenie w związku z wypadkiem przedmiotów osobistego użytku oraz przedmiotów niezbędnych do wykonywania pracy, jakie poszkodowanemu pracownikowi, zgodnie art. 2371 § 2 k.p., powinien wypłacić pracodawca.
Mając na uwadze powyższe, pracodawca będący jednocześnie zleceniodawcą, powinien ustalić, podczas jakich czynności doszło do danego wypadku (czy podczas tych realizowanych w ramach stosunku pracy, czy podczas tych, które były wykonywane w ramach umowy cywilnoprawnej) i od nich uzależnić tryb postępowania powypadkowego.
Z formalnego punktu widzenia nie powinno to być szczególnie skomplikowane, bowiem praca wykonywana w ramach umowy cywilnoprawnej u tego samego pracodawcy, u którego pracownik na co dzień zatrudniony jest na umowę o pracę, nie powinna mieć tych samych cech, co stosunek pracy (nie może stanowić obejścia prawa w celu np. obniżenia wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia pracownika w godzinach nadliczbowych lub uniknięcia przekroczenia limitu nadgodzin). Takie działanie jest niedopuszczalne i zgodnie z art. 281 pkt 1 k.p. stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika zagrożone karą grzywny od 1.000 do 30.000 zł.

Zobacz także: Kontrola warunków bhp osób wykonujących prace na podstawie umowy cywilnoprawnej>>

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.

Dowiedz się więcej z książki
Jednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł