Celem jest uniemożliwienie nadużywania przepisów ustawy chorobowej. MPiPS podkreśla, że chodzi o sytuację, gdy matka przed porodem może założyć firmę i opłacić najwyższą dopuszczalną prawem składkę ubezpieczeniową uprawniającą do urlopu macierzyńskiego. Zyskuje dzięki temu prawo do zasiłku macierzyńskiego w wysokości nawet 6,5 tys. zł netto miesięcznie.

"Nie zakładamy, że ludzie są z gruntu nieuczciwi. Dostawaliśmy jednak sygnały z ZUS, że rośnie liczba osób zgłaszających się po zasiłek macierzyński po bardzo krótkim okresie opłacania składek ubezpieczeniowych. Zdecydowaliśmy się zlikwidować tę lukę w prawie, ale w taki sposób, aby nikt, kto uczciwie składa wniosek o zasiłek macierzyński nie ucierpiał" - podkreśla rzecznik resortu pracy Janusz Sejmej.

Projekt założeń zakłada zmianę zasad wyliczania wysokości zasiłku macierzyńskiego. Obejmie ona wszystkie osoby prowadzące działalność gospodarczą krócej niż rok i opłacające składki w wysokości wyższej niż ustawowe minimum. Czyli co do zasady od podstawy przekraczającej 60 proc. prognozowanego średniego wynagrodzenia (obecnie to 2227,80 zł) lub w przypadku osób opłacających składkę preferencyjną od 30 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia (obecnie 1600 zł).

Wysokość ich zasiłków chorobowych (także macierzyńskich) będzie zależała od czasu opłacania składek. Punktem wyjścia będzie minimalna wysokość zasiłku, co miesiąc powiększana o 1/12 nadwyżki powyżej kwoty minimalnej za każdy miesiąc ubezpieczenia przed skorzystaniem ze świadczeń.

Czyli osoba opłacająca składki zaledwie przez miesiąc dostanie zasiłek w wysokości jedynie 60 proc. średniego prognozowanego wynagrodzenia plus 1/12 nadwyżki opłaconej wcześniej składki. Przy opłacaniu składek przez dwa miesiące zasiłek będzie powiększony o 2/12 nadwyżki. Dopiero po roku zasiłek odpowiadałby wysokości opłacanej składki.

MPiPS podkreśla, że propozycja ta jest zgodna z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z 2010 r., który uznał, że ze względu na konstytucyjną zasadę sprawiedliwości społecznej powinna być zachowana równowaga między wysokością opłacanych składek a wartością zasiłków.

Ministerstwo przyjęło projekt założeń 23 kwietnia. Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt założeń 9 maja 2013 r.