W Wałbrzychu nie ma już sądu pracy - RPO pyta ministra o realizację prawa obywateli do sądu

W sądzie w Wałbrzychu nie ma już wydziału pracy. Teraz ludzie muszą jeździć w sprawach pracowniczych do sądu w Świdnicy, oddalonego o kilkadziesiąt kilometrów od Wałbrzycha. A ponadto w świdnickim sądzie będą dłużej czekać na rozstrzygnięcie, bo nie zwiększono tam obsady etatowej.

O interwencję w sprawie przywrócenia Wydziału Pracy w Sądzie Rejonowym w Wałbrzychu do Rzecznika Praw Obywatelskich zwróciła się Rada Powiatowa OPZZ w Wałbrzychu.

Wydział zniesiono od 1 kwietnia 2021 r. na podstawie zarządzenia Ministra Sprawiedliwości z 30 marca 2021 r. w sprawie zniesienia niektórych wydziałów w sądach rejonowych oraz zmieniającego zarządzenie w sprawie utworzenia wydziałów w sądach rejonowych. Sprawy z tego wydziału przekazano Sądowi Rejonowemu w Świdnicy, do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.

Skarżący wskazują, że w sądzie w Świdnicy nie zwiększono jednak etatów sędziowskich, co spowoduje wydłużenie postępowań sądowych w sprawach pracowniczych. A chodzi tu przede wszystkim o ochronę praw socjalnych ludzi, która staje się mocno iluzoryczna. Ponadto skarżący podkreślają, że decyzja ministra jest o tyle niezrozumiała, że Wałbrzych jest największym miastem b. województwa wałbrzyskiego, a wydziały pracy są w mniejszych miastach, jak Kłodzko, Świdnica, Dzierżoniów czy Ząbkowice Śląskie.

Sprawdź również książkę: Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 5/2021 >>

Dostęp do sądu

W ocenie RPO, zmiana siedziby Wydziału Pracy ma olbrzymi wpływ na realizację prawa do sądu (45 ust. 1 Konstytucji). Strony postępowań będą musiały dotrzeć do siedziby innego sądu, oddalonego kilkadziesiąt kilometrów od Wałbrzycha, a także dłużej oczekiwać na rozpoznanie swych spraw. Wątpliwości konstytucyjne wiążą się także z możliwością znoszenia wydziałów sądów przez organ władzy wykonawczej w każdym czasie, co narusza zasady niezależności i odrębności władzy sądowniczej.

Zgodnie z art. 19 par. 1 Prawa o ustroju sądów powszechnych, minister sprawiedliwości tworzy i znosi wydziały oraz wydziały i ośrodki zamiejscowe sądów w drodze zarządzenia, mając na względzie potrzebę zapewnienia racjonalnej organizacji sądownictwa, w szczególności przez dostosowanie liczby, rodzaju i wielkości wydziałów do obciążenia wpływem spraw, właściwą skalę etatyzacji, ekonomię postępowania sądowego oraz konieczność prawidłowego wykonywania czynności nadzorczych, w celu zagwarantowania realizacji prawa obywatela do rozpoznania jego sprawy w rozsądnym terminie.

Zdaniem Rzecznika, konieczność zapewnienia  stronom, jak i sędziom odpowiednich gwarancji związanych z dostępem do sądu, jak i wątpliwości konstytucyjne związane z tym uregulowaniem, wiążą się z obowiązkiem ministra do roztropnego korzystania z kompetencji z art. 19 par. 1 p.u.s.p. i starannego rozważenia, czy zostały spełnione przesłanki z tego przepisu.

Rzecznik poprosił ministra sprawiedliwości Zbigniewa Ziobrę o wyjaśnienia. Chce zwłaszcza wiedzieć,  jak - przed decyzją o zniesieniu Wydziału Pracy w sądzie w Wałbrzychu - zbadano przesłanki wynikające z art. 19 par. 1 p.u.s.p., tj. racjonalnej organizacji sądownictwa i potrzeb wynikających z obciążenia zadaniami poszczególnych sądów.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.