W 2008 r. pracownik przepracował efektywnie łącznie 180 dni. w okresach od: 1 stycznia -3 stycznia 2008; 11 lutego do 25 lutego 2008 r. i 24 czerwca do 26 sierpnia 2008 r. pracownik korzystał ze zwolnienia lekarskiego, natomiast w terminie 14 sierpnia -17 grudnia 2008 r. (126 dni) przebywał na urlopie macierzyńskim.
Czy w przedstawionej sytuacji pracownik będzie miał prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego "13"?
Jeżeli, tak to w jakiej wysokości?
W pytaniu jest nieścisłość - odejmując od 365 dni w roku okresy niezdolności pracownika do pracy z powodu choroby lub macierzyństwa, zostaje bowiem nie 180 dni, a 170 dni. Jeżeli, zatem poprawnie zostały podane okresy nieobecności pracownik nie spełnia wymogu przepracowania pół roku, a w konsekwencji nie należy mu się dodatkowe wynagrodzenie roczne. W przypadku natomiast, gdy poprawnie określono czas przepracowany (180 dni), należy mu się dodatkowe wynagrodzenie roczne, ale liczone proporcjonalnie (180/365).
Zgodnie z art. 2 ustawy z dnia 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (Dz. U. Nr 160, poz. 1080 z późn. zm.) - dalej u.d.w. pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego (trzynastki) w pełnej wysokości po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. Pracownik, który nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, pod warunkiem, że okres ten wynosi, co najmniej 6 miesięcy. Zgodnie z art. 114 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) w nawiązaniu do art. 300 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), jeżeli termin jest oznaczony w miesiącach lub latach, a ciągłość terminu nie jest wymagana, miesiąc liczy się za dni trzydzieści, a rok za dni trzysta sześćdziesiąt pięć. Powoduje to, iż w przypadku, gdy pracownik przepracował efektywnie 180 dni, to na pewno nabył prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego, a jeżeli przepracował 170 - wynagrodzenie to nie będzie mu się należeć, co jest krzywdzące, ale wynika z przepisów. Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 25 lipca 2003 r. (III PZP 7/03, OSNP 26 lutego 2004 r.) stwierdził, że warunkiem nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości jest efektywne przepracowanie u danego pracodawcy pełnego roku kalendarzowego. Jednocześnie w katalogu okresów, które bierze się pod uwagę pomimo braku efektywnego świadczenia pracy nie ma zwolnień lekarskich i urlopów macierzyńskich. Tym samym okresy nieobecności z tych tytułów nie powinny być zaliczone do okresu od którego zależy prawo do trzynastki i jej wysokość.

Jeżeli pracownik spełnia warunki do otrzymania trzynastki, wynagrodzenie to należy ustalić w wysokości 8,5% sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, za który przysługuje to wynagrodzenie, uwzględniając wynagrodzenie i inne świadczenia ze stosunku pracy przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy. Skoro jednak pracownik nie przepracował całego roku, wysokość wynagrodzenia rocznego ustala się proporcjonalnie do okresu przepracowanego u danego pracodawcy.
Paweł Ziółkowski - specjalista z zakresu prawa pracy