Pracownik jest zatrudniony w sobotę na zmianie nocnej, tj. od 22.00 do 6.00 (jest to dla niego normalny dzień pracy wynikający z harmonogramu). Z powodu awarii pracownik musi zostać w godzinach nadliczbowych.
Jak traktować pracę w niedzielę od godziny 6.00 do np. godz. 10.00, czy są to godziny nadliczbowe jeszcze przypadające w sobotę z dodatkiem 50%, czy jest to już praca w niedzielę?

Odpowiedź na postawione pytanie zależy od tego, jaki przedział czasowy uważany za niedzielę przyjął pracodawca. Doba niedzielna i świąteczna zostały wyraźnie sprecyzowane w kodeksie pracy. Przepis art. 1519 § 2 k.p. stanowi, że doba niedzielna lub świąteczna obejmuje 24 kolejne godziny między godzinami 6.00 kalendarzowej niedzieli lub dnia świątecznego a godziną 6.00 następnego dnia kalendarzowego, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina. Jeśli więc pracodawca w danym zakładzie nie sprecyzował innych granic czasowych niedzieli, to godziny pracy od 6.00 do 10.00 w niedzielę będą rozliczane jako praca w niedzielę. Jeśli pracodawca przyjął inne granice czasowe niedzieli, np. od 10.00 do 10.00, to praca w godzinach 6.00-10.00 rozliczana będzie w granicach doby sobotniej. Za każdą godzinę takiej pracy pracownik będzie miał prawo do normalnego wynagrodzenia wraz z 50% dodatkiem (jeśli sobota jest normalnym rozkładowym dniem pracy pracownika).
Należy też pamiętać, że niedopuszczalne jest zlecanie pracownikom pracy w niedziele i święta w godzinach nadliczbowych, ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy, jeżeli art. 15110 k.p. nie zezwala w danym przypadku na pracę w niedzielę lub święto. Praca w godzinach nadliczbowych w te dni jest dopuszczalna jedynie w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej dla ochrony życia i zdrowia ludzkiego albo dla ochrony mienia lub usunięcia awarii. Pracownicy, w stosunku do których dozwolona jest praca w niedziele lub święta na mocy art. 15110 pkt 2-10 k.p. mogą być zatrudniani w te dni również ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy.
Zgodnie z art. 15111 § 1 i 2 k.p. pracownikowi zatrudnionemu w niedzielę pracodawca obowiązany jest zapewnić inny dzień wolny od pracy w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w ustalonym terminie dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w niedzielę, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego, a w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w tym terminie - 100% dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w niedzielę. W razie nieudzielenia przez pracodawcę w okresie rozliczeniowym innego dnia wolnego od pracy w zamian za dozwoloną pracę świadczoną w niedzielę lub święto pracownikowi przysługuje za każdą godzinę takiej pracy tylko jeden dodatek przewidziany w art. 15111 § 2 lub § 3 k.p., czyli 100% (uchwała SN z dnia 15 lutego 2006 r., II PZP 11/05).
Udzielenie pracownikowi zastępczego dnia wolnego od pracy oznacza zwolnienie go z całej dniówki roboczej, nawet jeśli nie mieści się ona w ramach doby kalendarzowej i kończy się następnego dnia.
Za pracę w niedzielę, niezależnie od liczby przepracowanych w tym dniu godzin (nawet za dwie, tak jak miało to miejsce w opisanym przypadku), pracownikowi przysługuje cały wolny dzień, który nie może przypadać w dzień wolny od pracy wynikający z rozkładu czasu pracy w pięciodniowym tygodniu pracy. Mamy wówczas do czynienia z sytuacją, w której pracownik faktycznie nie przepracuje zaplanowanego mu czasu pracy. Za te nieprzepracowane godziny pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.