Urządzenia przeciwpożarowe to urządzenia (stałe lub półstałe, uruchamiane ręcznie lub samoczynnie) służące do wykrywania i zwalczania pożaru lub ograniczania jego skutków, a w szczególności: urządzenia wchodzące w skład dźwiękowego systemu ostrzegawczego i systemu sygnalizacji pożarowej, w tym urządzenia sygnalizacyjno-alarmowe, urządzenia odbiorcze alarmów pożarowych i urządzenia odbiorcze sygnałów uszkodzeniowych, instalacje oświetlenia ewakuacyjnego, hydranty i zawory hydrantowe, pompy w pompowniach przeciwpożarowych, przeciwpożarowe klapy odcinające i urządzenia oddymiające.

Podręczny sprzęt gaśniczy jest przeznaczony do gaszenia pożaru w zarodku, w pierwszej fazie jego powstania. Są to gaśnice, hydronetki i małe agregaty gaśnicze, kule i koce gaśnicze oraz hydranty wewnętrzne. Kule gaśnicze to styropianowe kule wypełnione proszkowym środkiem gaśniczym oraz wyposażone w ładunek pirotechniczny, rozpraszający zawarty w niej materiał gaśniczy w promieniu co najmniej 5 m. Kulę wystarczy wrzucić do ognia, przez co zapala się umieszczony na jej powierzchni lont, powodując wybuch i pokrycie miejsca pożaru proszkiem gaśniczym. Zaletą podręcznego sprzętu gaśniczego jest mały ciężar oraz prostota zastosowania, co powoduje możność użycia przez osoby dorosłe bez specjalistycznego przeszkolenia (sposób użycia zwykle jest przedstawiony na etykietach sprzętu).

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719), urządzenia przeciwpożarowe, w tym gaśnice przenośne i przewoźne, powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym w okresach ustalanych przez producenta (w instrukcji obsługi), nie rzadziej jednak niż raz w roku.

Swego czasu trzej najwięksi krajowi producenci gaśnic i agregatów gaśniczych, zawarli porozumienie, ustalające że:

- pierwszy przegląd gaśnic i agregatów gaśniczych należy przeprowadzić przed upływem 12 miesięcy od daty produkcji;

- drugi przegląd i następne przeprowadza się co 6 miesięcy.

Takie terminy przeglądów zawarte są też z reguły w instrukcjach obsługi dostarczanych przez producentów.

W uzasadnionych przypadkach, które mogą mieć wpływ na pogorszenie stanu technicznego, a tym samym skuteczności gaśniczej, terminy przeglądów sprzętu mogą być krótsze. Sytuacja taka może mieć miejsce np. w: przemyśle chemicznym, gospodarce morskiej, górnictwie, obiektach o szczególnym zagrożeniu pożarowym oraz przy niekorzystnych warunkach klimatycznych. Decyzję w tym zakresie powinien podjąć administrator budynku.

Pod pojęciem przegląd należy rozumieć okresowe sprawdzenie stanu technicznego urządzeń, gaśnic i agregatów gaśniczych, mające na celu stwierdzenie ich sprawności technicznej, zapewniającej właściwe działanie w chwili użycia. Integralną częścią przeglądu jest konserwacja mająca na celu przywrócenie sprawności technicznej gaśnicy lub agregatu gaśniczego, bez konieczności przeprowadzenia naprawy. Natomiast naprawa to zespół czynności warsztatowych, których celem jest przywrócenie funkcji użytkowej naprawianej jednostce podręcznego sprzętu gaśniczego. W ramach naprawy przeprowadza się: demontaż i montaż sprzętu, wymianę środka gaśniczego, czyszczenie, malowanie i badanie wytrzymałościowe zbiornika oraz znakowanie sprzętu.

Zbiorniki gaśnic pianowych i proszkowych o pojemności powyżej 6 l podlegają - w ramach dozoru technicznego - badaniom okresowym co 5 lat, a zbiorniki gaśnic śniegowych – co 10 lat. Węże stanowiące wyposażenie hydrantów wewnętrznych powinny być raz na 5 lat poddawane próbie ciśnieniowej na maksymalne ciśnienie robocze - zgodnie z PN-EN 671-3.

Edward Kołodziejczyk