Część długoletnich pracowników służby bhp, mimo ogromnego doświadczenia zawodowego, nie posiada dyplomu ukończenia studiów, czego wymaga rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 109, poz. 704 z późn. zm.). Tymczasem w Polsce, podobnie jak w większości uprzemysłowionych krajów, obserwuje się systematyczny wzrost udziału w populacji ogólnej osób, które ukończyły 60 lat. Równocześnie obserwujemy niski przeciętny wiek kończenia aktywności zawodowej zarówno przez mężczyzn, jak i kobiety.
W konsekwencji mamy jeden z najniższych w Europie wskaźników zatrudnienia osób w wieku 55-64 lata. Oznacza to, że w Polsce znaczny odsetek osób z tej grupy wiekowej już nie pracuje. Najwyższy wskaźnik zatrudnienia osób w wieku powyżej 55 lat ma Szwecja, Dania i Wielka Brytania, najniższy – Słowenia, Słowacja i Polska.
Wraz z wiekiem zmieniają się możliwości wykonywania pracy przez człowieka. Jest to spowodowane głównie obniżaniem się wydolności i sprawności fizycznej oraz niektórych sprawności psychofizycznych (np. spostrzegawczości, szybkości reakcji i sprawności narządów zmysłów). Zmiany te obserwuje się już od 45 roku życia, ale w znacznej większości zawodów, w tym u behapowca nie przeszkadza to w sprawnym i efektywnym wykonywaniu obowiązków pracowniczych. Pracowników starszych cechuje też duże doświadczenie zawodowe, umiejętność przewidywania, zwiększona ostrożność oraz sumienność w pracy.
Jak uczy powiedzenie „na naukę nigdy nie jest za późno” - warto więc zachęcić starszych wiekiem behapowców do uzupełnienia wyższego wykształcenia w zakresie ochrony pracy. Można w tym celu skorzystać z oferty studiów prowadzonych np. przez Centralny Instytut Ochrony Pracy, Ośrodek Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy oraz niektóre wyższe uczelnie. Zgodnie z programami studiów absolwent powinien uzyskać wiedzę i umiejętności w zakresie rozpoznawania, oceniania i kontrolowania zagrożeń w środowisku pracy, doradzania w projektowaniu i wyposażaniu miejsc pracy, zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, a także współdziałania w sprawach ochrony środowiska naturalnego w celu ograniczenia negatywnych skutków dla środowiska związanych z procesami pracy.
Studia są adresowane do pracowników służby bhp chcących podnieść swoje kwalifikacje, a także do pracowników firm świadczących usługi w zakresie bhp, kadry ośrodków szkoleniowych, nauczycieli i wykładowców w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony człowieka w środowisku pracy. a także osób, które postanowiły specjalizować się w problematyce związanej z bezpieczeństwem i higieną pracy oraz poszukiwać zatrudnienia w tym obszarze.
Opracował: E. Kołodziejczyk