Pracodawca oddelegował 4 pracowników jako reprezentację firmy na zawody sportowe w dniach wolnych od pracy (sobota - niedziela).
Czy za ich udział w zawodach sportowych należy się dzień wolny od pracy?
Wątpliwość wynika z tego, że do czasu pracy nie wlicza się okresu szkolenia odbywanego poza normalnym czasem pracy. Jeżeli pracownik w sobotę jest na obowiązkowym szkoleniu i uczestniczył jako słuchacz, to nie należy się mu za ten wyjazd dodatkowy dzień wolny od pracy i wyjazdu takiego nie zaznacza się w karcie ewidencji czasu pracy.
Jeżeli udział w zawodach sportowych był dobrowolny, to pracodawca nie ma obowiązku rekompensować pracownikom zawodów w weekend dniami wolnymi od pracy. Jeśli natomiast pracodawca wydał im polecenie udziału w zawodach, to pracownicy ci powinni otrzymać w zamian dwa dni wolne od pracy do końca okresu rozliczeniowego.
Przepisy prawne nie regulują rozliczania czasu pracy w podróży służbowej. Na poruszony temat wypowiadała się doktryna i orzecznictwo.
Czas podróży służbowej odbywanej w godzinach pracy należy potraktować jako czas pracy (wyrok SN z 30 września 1976 r., I PR 115/76, OSP z 1978 r. Nr 2, poz. 19).
Rozliczenie czasu pracy pracownika delegowanego w podróży służbowej następuje na podstawie wymiarów i rozkładu czasu pracy obowiązujących w jego stałym miejscu pracy. Przy rozliczaniu czasu pracy w delegacji służbowej obowiązuje zasada, że dojazdu do miejsca delegowania oraz powrotu nie wlicza się do czasu pracy, z tym jednak, że uwzględnia się godziny podróży, które przypadają w czasie normalnych godzin pracy zatrudnionego, zgodnie z jego rozkładem czasu pracy.
Odbywanie podróży służbowej poza "czasem pracy", nie przekształca podróży w pracę ani w czas pracy w rozumieniu art. 128 ustawy z dnia 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p. (wyrok SN z 27 października 1981 r., I PR 85/81, OSNCP 1982, z. 5-6, poz. 76). Czasu podróży służbowej nie zalicza się do czasu pracy również w przypadku podróży odbywanej w dniu wolnym od pracy, z wyjątkiem przypadków gdy podczas wyjazdu pracownik wykonuje pracę. Godziny faktycznie przepracowane w związku z wykonywaniem polecenia służbowego poza rozkładowym czasem pracy są godzinami nadliczbowymi, takimi samymi jak godziny nadliczbowe przepracowane w macierzystym zakładzie, pod warunkiem udowodnienia faktu pracy w godzinach nadliczbowych. Czas wolny od pracy podczas delegacji służbowej nie jest natomiast czasem pracy.
Odbycie podróży służbowej w godzinach nocnych, zakończonej w takim czasie, że do rozpoczęcia pracy nie upłynęło 8 godzin, w warunkach uniemożliwiających odpoczynek nocny, usprawiedliwia nieobecność w pracy (rozporządzenie Rady Ministrów z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy; Dz. U. Nr 60, poz. 281).
W każdej dobie pracownikowi przysługuje prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku oraz do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku w każdym tygodniu. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 czerwca 2005 r. II PK 265/04 (M.Praw. 2005, 14, 668) stwierdził, że jeśli czas spędzony w drodze z delegacji narusza ustaloną w k.p. normę 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku na dobę, to pracownikowi należą się dni wolne, albo dodatkowe wynagrodzenie.
Pracownikowi, który ze względu na konieczność pracy w godzinach nadliczbowych wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy (art. 1513 k.p.
Dzień wolny powinien zostać udzielony w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym miała miejsce praca w dniu wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy.
Dzień wolny przysługuje pracownikowi bez względu na liczbę faktycznie przepracowanych godzin nadliczbowych. Jeśli więc pracownik przepracował w taki dzień 5 godzin, to powinien otrzymać w zamian cały dzień wolny od pracy. Ponadto nie może to się odbyć ze stratą w wynagrodzeniu pracownika.
Zgodnie z art. 15111 § 1 i 2 k.p. pracownikowi zatrudnionemu w niedzielę pracodawca obowiązany jest zapewnić inny dzień wolny od pracy w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w ustalonym terminie dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w niedzielę, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego, a w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w tym terminie - 100% dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w niedzielę. W razie nieudzielenia przez pracodawcę w okresie rozliczeniowym innego dnia wolnego od pracy w zamian za dozwoloną pracę świadczoną w niedzielę lub święto pracownikowi przysługuje za każdą godzinę takiej pracy tylko jeden dodatek przewidziany w art. 15111 § 2 lub § 3 k.p., czyli 100% (uchwała SN z dnia 15 lutego 2006 r., II PZP 11/05, OSNP 2006, nr 11-12, poz. 170).
Magdalena Rycak - specjalista z zakresu prawa pracy
Czy za ich udział w zawodach sportowych należy się dzień wolny od pracy?
Wątpliwość wynika z tego, że do czasu pracy nie wlicza się okresu szkolenia odbywanego poza normalnym czasem pracy. Jeżeli pracownik w sobotę jest na obowiązkowym szkoleniu i uczestniczył jako słuchacz, to nie należy się mu za ten wyjazd dodatkowy dzień wolny od pracy i wyjazdu takiego nie zaznacza się w karcie ewidencji czasu pracy.
Jeżeli udział w zawodach sportowych był dobrowolny, to pracodawca nie ma obowiązku rekompensować pracownikom zawodów w weekend dniami wolnymi od pracy. Jeśli natomiast pracodawca wydał im polecenie udziału w zawodach, to pracownicy ci powinni otrzymać w zamian dwa dni wolne od pracy do końca okresu rozliczeniowego.
Przepisy prawne nie regulują rozliczania czasu pracy w podróży służbowej. Na poruszony temat wypowiadała się doktryna i orzecznictwo.
Czas podróży służbowej odbywanej w godzinach pracy należy potraktować jako czas pracy (wyrok SN z 30 września 1976 r., I PR 115/76, OSP z 1978 r. Nr 2, poz. 19).
Rozliczenie czasu pracy pracownika delegowanego w podróży służbowej następuje na podstawie wymiarów i rozkładu czasu pracy obowiązujących w jego stałym miejscu pracy. Przy rozliczaniu czasu pracy w delegacji służbowej obowiązuje zasada, że dojazdu do miejsca delegowania oraz powrotu nie wlicza się do czasu pracy, z tym jednak, że uwzględnia się godziny podróży, które przypadają w czasie normalnych godzin pracy zatrudnionego, zgodnie z jego rozkładem czasu pracy.
Odbywanie podróży służbowej poza "czasem pracy", nie przekształca podróży w pracę ani w czas pracy w rozumieniu art. 128 ustawy z dnia 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) - dalej k.p. (wyrok SN z 27 października 1981 r., I PR 85/81, OSNCP 1982, z. 5-6, poz. 76). Czasu podróży służbowej nie zalicza się do czasu pracy również w przypadku podróży odbywanej w dniu wolnym od pracy, z wyjątkiem przypadków gdy podczas wyjazdu pracownik wykonuje pracę. Godziny faktycznie przepracowane w związku z wykonywaniem polecenia służbowego poza rozkładowym czasem pracy są godzinami nadliczbowymi, takimi samymi jak godziny nadliczbowe przepracowane w macierzystym zakładzie, pod warunkiem udowodnienia faktu pracy w godzinach nadliczbowych. Czas wolny od pracy podczas delegacji służbowej nie jest natomiast czasem pracy.
Odbycie podróży służbowej w godzinach nocnych, zakończonej w takim czasie, że do rozpoczęcia pracy nie upłynęło 8 godzin, w warunkach uniemożliwiających odpoczynek nocny, usprawiedliwia nieobecność w pracy (rozporządzenie Rady Ministrów z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy; Dz. U. Nr 60, poz. 281).
W każdej dobie pracownikowi przysługuje prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku oraz do co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku w każdym tygodniu. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 czerwca 2005 r. II PK 265/04 (M.Praw. 2005, 14, 668) stwierdził, że jeśli czas spędzony w drodze z delegacji narusza ustaloną w k.p. normę 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku na dobę, to pracownikowi należą się dni wolne, albo dodatkowe wynagrodzenie.
Pracownikowi, który ze względu na konieczność pracy w godzinach nadliczbowych wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie 5-dniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy (art. 1513 k.p.
Dzień wolny powinien zostać udzielony w tym samym okresie rozliczeniowym, w którym miała miejsce praca w dniu wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy.
Dzień wolny przysługuje pracownikowi bez względu na liczbę faktycznie przepracowanych godzin nadliczbowych. Jeśli więc pracownik przepracował w taki dzień 5 godzin, to powinien otrzymać w zamian cały dzień wolny od pracy. Ponadto nie może to się odbyć ze stratą w wynagrodzeniu pracownika.
Zgodnie z art. 15111 § 1 i 2 k.p. pracownikowi zatrudnionemu w niedzielę pracodawca obowiązany jest zapewnić inny dzień wolny od pracy w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w ustalonym terminie dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w niedzielę, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego, a w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w tym terminie - 100% dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w niedzielę. W razie nieudzielenia przez pracodawcę w okresie rozliczeniowym innego dnia wolnego od pracy w zamian za dozwoloną pracę świadczoną w niedzielę lub święto pracownikowi przysługuje za każdą godzinę takiej pracy tylko jeden dodatek przewidziany w art. 15111 § 2 lub § 3 k.p., czyli 100% (uchwała SN z dnia 15 lutego 2006 r., II PZP 11/05, OSNP 2006, nr 11-12, poz. 170).
Magdalena Rycak - specjalista z zakresu prawa pracy