Pytanie pochodzi z publikacji Serwis BHP
Jakie są rodzaje rękawic ochronnych dla pracowników?
W których sytuacjach należy zastosować poszczególne rodzaje rękawic?
Czy przy pracy z izotopami konieczne jest stosowanie rękawic specjalnego rodzaju?
Odpowiedź:
Ze względu na rodzaj zagrożenia rękawice ochronne można podzielić na:
- rękawice chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi;
- rękawice chroniące przed zagrożeniami chemicznymi i biologicznymi;
- rękawice chroniące przed wysoką temperaturą;
- rękawice chroniące przed niską temperaturą;
- rękawice elektroizolacyjne;
- rękawice przeznaczone do stosowania w atmosferze zagrożonej wybuchem;
- rękawice antywibracyjne.
Stosowanie rękawic ochronnych konieczne jest przy pracach stwarzających ryzyko urazów rąk (związanych również z działaniem wysokiej temperatury, wibracji oraz substancji chemicznych), pracach w kontakcie z wodą, substancjami toksycznymi, żrącymi lub drażniącymi, z materiałami podatnymi na gnicie i innymi mogącymi być źródłem infekcji oraz pracach w niskiej temperaturze. Przy pracy z izotopami, w zależności od rodzaju, najczęściej stosuje się rękawice ochronne chroniące przed zagrożeniami chemicznymi.
Uzasadnienie:
Rękawice ochronne chronią dłonie i przedramię pracownika przed jednym lub wieloma zagrożeniami występującymi na stanowisku pracy. Rękawice ochronne należy stosować przy konkretnych pracach, gdzie istnieje zagrożenie zranienia lub przeniknięcia przez skórę szkodliwych substancji. Szczególne niebezpieczeństwo stanowi wysoka lub niska temperatura, ogień, niebezpieczne substancje chemiczne, prąd elektryczny, wilgoć, zagrożenie mechaniczne, biologiczne itp.
Ogólne wymagania dotyczące rękawic ochronnych zawarte są w PN-EN 420+A1:2010 - wersja angielska Rękawice ochronne. Wymagania ogólne i metody badań W normie określono wymagania ogólne i odpowiednie procedury badawcze odnoszące się do projektowania i konstrukcji rękawic, odporności materiałów rękawicy na przesiąkanie wody, nieszkodliwości, wygody użytkowania i skuteczności, znakowania oraz informacji dostarczanych przez producenta - mające zastosowanie do wszystkich rękawic ochronnych
Ze względu na rodzaj zagrożenia rękawice ochronne można podzielić na:
- rękawice chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi;
- rękawice chroniące przed zagrożeniami chemicznymi i biologicznymi;
- rękawice chroniące przed wysoką temperaturą;
- rękawice chroniące przed niską temperaturą;
- rękawice elektroizolacyjne;
- rękawice przeznaczone do stosowania w atmosferze zagrożonej wybuchem;
- rękawice antywibracyjne.
Ponadto ze względu na specyficzne zastosowania możemy wyodrębnić poniższe rodzaje ochrony rąk:
- rękawice spawalnicze;
- rękawice antystatyczne (np. chroniące przed ładunkami elektrycznymi);
- rękawice kriogeniczne (np. do prac przy suchym lodzie).
Przy doborze rękawic należy uwzględnić przede wszystkim następujące aspekty:
- stopień narażenia rąk pracowników na działanie czynnika szkodliwego (ciężkość urazów),
- rodzaj wykonywanej pracy (np.: prace proste, prace wymagające lub nie wymagające precyzji i dobrego chwytu; w zależności od potrzeb można stosować rękawice pięcio-, cztero-, trzy- i jednopalcowe lub rękawice o skróconych palcach),
- rodzaj zagrożeń występujących na stanowisku pracy,
- częstotliwość i intensywność działania danego czynnika szkodliwego,
- obszar kończyny narażony na działanie czynnika lub czynników, co skutkuje wyborem odpowiedniej konstrukcji rękawic i obuwia.
Oznakowanie każdej rękawicy ochronnej powinno zawierać następujące informacje:
- nazwę, znak handlowy lub inne oznaczenia identyfikujące producenta lub jego autoryzowanego przedstawiciela;
- oznaczenie rękawicy, nazwę handlową lub kod;
- oznaczenie wielkości;
- w razie konieczności – termin ważności;
- znak graficzny odpowiedniej normy.
Jeśli nie jest możliwe znakowanie na rękawicy ze względu na właściwości produktu, oznakowanie może być umieszczone na opakowaniu.
Na rękawicach ochronnych, traktowanych jako środki ochrony indywidualnej, powinno być umieszczone oznakowanie CE oraz powinna być dostępna deklaracja zgodności WE dla takiego środka ochrony indywidualnej. Oznakowanie CE powinno być umieszczone na każdym egzemplarzu środka ochrony indywidualnej w sposób widoczny, czytelny i odporny na zatarcie przez cały okres używania tego środka. Jeżeli jest to konieczne ze względu na właściwości środka ochrony indywidualnej, dopuszcza się umieszczanie oznakowania CE na opakowaniu tych środków, bez oznakowania CE na każdym środku ochrony indywidualnej.
Informacja dostarczona przez producenta:
1) nazwa i pełny adres producenta lub jego autoryzowanego przedstawiciela;
2) oznaczenie rękawicy;
3) informacje o dostępnym zakresie wielkości;
4) powołanie się na odpowiednia normę;
5) znak graficzny wskazujący kategorie zagrożenia, a następnie, jeśli ma to zastosowanie, odpowiedni poziom skuteczności:
- 0 – wskazuje, że rękawica nie spełnia najwyższego poziomu skuteczności dla danego pojedynczego zagrożenia;
- X – wskazuje, że rękawica nie była badana lub że metoda badania nie jest odpowiednia dla danego wzoru lub materiału;
- powinny być podane podstawowe objaśnienia ułatwiające zrozumienie odpowiednich poziomów skuteczności.
Środki ochrony kończyn górnych - przykładowe zalecane przypadki stosowania:
Prace stwarzające ryzyko urazów rąk (związanych również z działaniem wysokiej temperatury, wibracji oraz substancji chemicznych), prace w kontakcie z wodą, substancjami toksycznymi, żrącymi lub drażniącymi, z materiałami podatnymi na gnicie i innymi mogącymi być źródłem infekcji oraz prace w niskiej temperaturze.
Rękawice chroniące przed zagrożeniami mechanicznymi:
a) prace z użyciem przedmiotów lub materiałów ostrych, tnących, kłujących, parzących lub szczególnie chropowatych albo inne narażające na uszkodzenia rąk, z wyłączeniem prac przy obsłudze maszyn, przy których istnieje niebezpieczeństwo wciągnięcia rękawicy;
b) oczyszczanie odlewów lub piaskowanie albo śrutowanie jakichkolwiek przedmiotów;
c) cięcie mięsa i usuwanie kości za pomocą noży.
Rękawice chroniące przed zagrożeniami chemicznymi i biologicznymi:
a) prace narażające pracowników na działanie substancji chemicznych i biologicznych niebezpiecznych dla zdrowia;
b) prace w narażeniu na działanie substancji rakotwórczych;
c) prace, przy których ręce pracowników są narażone na kontakt z zainfekowanymi zwierzętami lub padliną, szczątkami zwierząt lub substancjami pochodzenia zwierzęcego nienadającymi się do spożycia, w tym w miejscach przeznaczonych do rozbioru półtuszy zwierzęcych i laboratoriach biologicznych;
d) prace w kontakcie ze zwłokami lub z substancjami z nich pochodzącymi;
e) prace przy ściekach i innych instalacjach kanalizacyjnych oraz czynności związane z ręcznym czyszczeniem rur i zbiorników lub inne czynności wymagające kontaktu rąk ze ściekami;
f) prace w kontakcie z brudną bielizną lub brudną odzieżą, szmatami i starymi, niezdezynfekowanymi ubraniami, śmieciami;
g) wszelkie prace, podczas których ręce są narażone na kontakt z substancjami mogącymi zawierać zarazki.
Rękawice chroniące przed wysoką temperaturą:
a) prace, przy których przedramiona są narażone na poranienie lub rozpryskiwanie materiałów żarzących się;
b) przenoszenie ładunków o wysokiej temperaturze;
c) odlewanie stopionych metali.
Rękawice spawalnicze: spawanie lub cięcie metali za pomocą łuku elektrycznego i wszelkie inne czynności wymagające użycia lamp łukowych lub też innych źródeł promieniowania ultrafioletowego.
Rękawice chroniące przed niską temperaturą: prace w chłodni, prace zimą na zewnątrz budynków lub w budynkach nie ogrzewanych.
Rękawice elektroizolacyjne: prace przy urządzeniach elektrycznych grożących porażeniem prądem.
Rękawice przeznaczone do stosowania w atmosferze zagrożonej wybuchem: prace w pomieszczeniach zagrożonych wybuchem.
Rękawice antywibracyjne: prace przy urządzeniach wibracyjnych.
Opracowano na podstawie tabeli nr 2 z załącznika nr 2 do rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 167, poz. 1650 z późn. zm.).
Roman Majer, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP
Odpowiedzi udzielono 20 kwietnia 2015 r.