Czy pracownik może odmówić pobrania krwi podczas profilaktycznych badań lekarskich?

Pracownik może odmówić poddania się badaniu krwi (lub oddania moczu do analizy) w ramach profilaktycznych badań lekarskich. Musi się jednak liczyć z tym, że może zostać niedopuszczony do pracy ze względu na niewykonanie zleconej diagnostyki.

Stosownie do art. 229 ustawy z 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.) – dalej k.p., pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom, na swój koszt, profilaktyczną opiekę lekarską. Na tę opieką składają się trzy rodzaje badań: (1) wstępne; (2) okresowe oraz (3) kontrolne. Profilaktyczna opieka lekarska obejmuje ponadto inne badania, przeprowadzane na podstawie § 6 rozporządzenia Minister Zdrowia i Opieki Społecznej z 30.05.1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. z 2016 r. poz. 2067) – dalej r.b.l.p.
Zgodnie z § 4 ust. 1 i 2 r.b.l.p., badania profilaktyczne przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę. Skierowanie, którego wzór określa załącznik nr 3a do r.b.l.p., powinno być wydawane w dwóch egzemplarzach, z których jeden otrzymuje osoba kierowana na badania.
Określenie zakresu i częstotliwości badania profilaktycznego należy do lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną, w oparciu o „Wskazówki metodyczne w sprawie przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników” (załącznik nr 1 do r.b.l.p.).
Zawarte we „Wskazówkach...” wytyczne dotyczące zakresu badań lekarskich i pomocniczych są ułożone według rodzajów narażenia zawodowego, a nie zawodów czy stanowisk pracy. W związku z tym to lekarz, ustalając niezbędny zakres badania, wykorzystuje odpowiednie zalecenia dla poszczególnych rodzajów narażenia. Ponadto może on poszerzyć zakres badania o dodatkowe specjalistyczne badania konsultacyjne oraz badania dodatkowe, a także wyznaczyć krótszy termin następnego badania, niż to określono we wskazówkach metodycznych, jeżeli stwierdzi, że jest to niezbędne dla prawidłowej oceny stanu zdrowia osoby przyjmowanej do pracy lub pracownika.

Dowiedz się więcej z książki
	Prawo pracy. Diagramy rzetelna i aktualna wiedza darmowa wysyłka od 50 zł

Zgodne z art. 16 ustawy z 6.11.2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (Dz.U. z 2016 r. poz. 186 ze zm.), każdy pacjent ma prawo do wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy takiej zgody. Niemniej, z uwagi na fakt, że specjalistyczne badania konsultacyjne oraz badania dodatkowe, o których mowa, stanowią część badania profilaktycznego, pracownik-pacjent, który odmówi się ich poddaniu, musi liczyć się z tym, że nie otrzyma orzeczenia potwierdzającego zdolność do pracy na stanowisku określonym w skierowaniu na te badania. W konsekwencji z pewnością nie zostanie przyjęty do pracy, ponieważ pracodawca nie będzie ryzykował odpowiedzialności (w tym karnej) grożącej za zatrudnienie pracownika bez takiego dokumentu od lekarza medycyny pracy.