Pytanie
Czy w związku z rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 13 grudnia 2010 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania wyrobów zawierających azbest oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest, § 5 ust. 3 po usunięciu azbestu z pomieszczenia, pracodawca musi wykonać pomiary zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy?
W pomieszczeniu, z którego usunęliśmy azbest nie pracuje żaden pracownik – to klatka schodowa. Pomiary, jakie są wykonywane informują o narażeniu pracownika, a nie o stanie jakości powietrza? Jaka norma reguluje przeprowadzanie tego typu pomiarów? Jeśli chodzi o naszych pracowników pracujących na stale w pomieszczeniu gdzie znajduje się azbest, firma która przeprowadza pomiary robi to wg norm: PN-Z-04008-07:2002 wraz ze zmianą PN-Z-04008-7:2002/Az1:2004, PN-91/Z-04030/05.
Czy mają one zastosowanie do pomiarów, o których mowa w § 5 ust. 3 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 13 grudnia 2010 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania wyrobów zawierających azbest oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest?
Odpowiedź
odpowiedzi udzielono: 30 stycznia 2012 r.
Z opisu znajdującego się w postawionym pytaniu wynika, że wyroby zawierające azbest, dotychczas znajdujące się na klatce schodowej, zostały z niej całkowicie usunięte, zgodnie z obowiązującymi przepisami dot. usuwania azbestu, a na klatce schodowej nie ma żadnych stanowisk pracy. Klatka schodowa jest prawdopodobnie używana do komunikacji wewnętrznej w zakładzie pracy.
Uzasadnienie
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 13 grudnia 2010 r. w sprawie wymagań w zakresie wykorzystywania wyrobów zawierających azbest oraz wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest (Dz. U. z 2011 r. Nr 8, poz. 31) – dalej r.w.a. – określa:
1) wymagania w zakresie wykorzystywania wyrobów zawierających azbest;
2) wymagania w zakresie wykorzystywania i oczyszczania instalacji lub urządzeń, w których były lub są wykorzystywane wyroby zawierające azbest;
3) wymagania w zakresie przemieszczania odpadów zawierających azbest;
4) sposób oznaczania miejsc, pomieszczeń, instalacji lub urządzeń zawierających azbest;
5) sposób inwentaryzowania wyrobów zawierających azbest w miejscach ich wykorzystywania;
6) terminy przedkładania odpowiednio marszałkowi województwa albo wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta informacji o: a) rodzaju, ilości i miejscach występowania wykorzystywanych wyrobów zawierających azbest, b) instalacjach lub urządzeniach zawierających azbest, c) przewidywanym terminie usunięcia wyrobów zawierających azbest;
7) formę i układ przedkładanych informacji;
8) terminy, w których powinny być oczyszczone instalacje lub urządzenia zawierające azbest.
Zgodnie z § 5 r.w.a. szczegółowe wymagania techniczne w zakresie oczyszczania pomieszczeń, w których znajdują się instalacje lub urządzenia zawierające azbest, określa projekt techniczny usuwania lub wymiany wyrobów zawierających azbest na wyroby bezazbestowe wraz z harmonogramem prac, który sporządza się na koszt wykorzystującego instalację lub urządzenie. Projekt i harmonogram powinien uwzględniać wykonanie pomiarów stężenia pyłów zawierających azbest w środowisku pracy, przed wykonaniem i po wykonaniu prac. Dodatkowy pomiar stężenia pyłów zawierających azbest przed wykonaniem prac nie jest wymagany, o ile aktualne są pozytywne wyniki pomiarów wynikające z corocznego planu kontroli jakości powietrza. Określenie metod badań i pomiarów nie należy do pracodawcy (użytkownika) lecz do odpowiednio upoważnionego wykonawcy tych badań i pomiarów. Przywołane w pytaniu normy określają: norma PN-Z-04008-7:2002/Az1:2004 Ochrona czystości powietrza - Pobieranie próbek - Zasady pobierania próbek powietrza w środowisku pracy i interpretacji wyników; norma PN-Z-04030-05:1991 Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości pyłu. Oznaczanie pyłu całkowitego na stanowiskach pracy metodą filtracyjno-wagową. Ogólnie można określić, że badania potwierdzające brak emisji włókien azbestu w pomieszczeniu, z którego usunięto wyroby zawierające azbest, są takie same, jak metody badań w pomieszczeniach, w których znajdują się wyroby zawierające azbest.
Do badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy, w tym rakotwórczych (takim są włókna azbestu) ma zastosowanie rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 33, poz. 166) – dalej r.b.c.s. – szczególne § 6 ust. 1 pkt 2 w przypadku narażenia na pył zawierający azbest. Pomimo, że środowisko pracy jest rozumiane dosyć szeroko, to nie wydaje się celowe wykonywanie badań i pomiarów wynikających z r.b.c.s. czynników szkodliwych dla zdrowia w korytarzach, przejściach i na klatkach schodowych, na których nie ma stanowisk pracy i które służą jedynie komunikacji wewnętrznej w zakładzie pracy oraz pozbawionych wyrobów z azbestu. Do powyższego twierdzenia należy przyjąć poprawkę w przypadku, gdy schody, drogi i przejścia przylegają do pomieszczeń, w których występują czynniki szkodliwe dla zdrowia mogące przenikać poza pomieszczenia lub w przypadku, gdy schody, drogi i przejścia prowadzą przez te pomieszczenia.
Kazimierz Kościukiewicz