Ojciec pobiera świadczenia rodzinne na córkę, ponieważ jako pierwszy złożył wniosek na zasiłek. Nie ma obecnie rozwodu z żoną, ani też zasądzonych alimentów na dziecko. Jego żona tworzy nowy skład rodziny i ma dziecko z konkubentem. W tej chwili matka jest już w dwóch składach rodziny. Naszym zdaniem nie jest zasadne, aby wypłacać rodzinne ojcu, ponieważ ich wspólne dziecko przebywa pod opieką matki (tak pisała matka w oświadczeniu co potwierdziła córka).Ojciec płaci na córkę dobrowolne alimenty i przekazuje świadczenia rodzinne córce.
Co powinniśmy zrobić? Uchylić decyzję ojcu?
Czy można przyznać świadczenie rodzinne matce na ich wspólne dziecko, jeżeli nie ma zasądzonych alimentów?

Nie, w opisanej sytuacji ojcu nie przysługuje świadczenie rodzinne, gdyż nie on wychowuje dziecko, bowiem dziecko pozostaje pod opieką matki. W związku z tym, powinniście Państwo uchylić decyzję o przyznaniu świadczeń rodzinnych ojcu, a jeśli w tym samym czasie matka pobierała świadczenia rodzinne na to samo dziecko - wystąpić o zwrot nienależnie pobieranego świadczenia przez ojca. Poza tym, możliwe jest przyznanie świadczeń rodzinnych, matce na ich wspólne dziecko, bez względu na to, czy ma zasądzone alimenty, czy też nie.
Podkreślić należy, iż zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 992, z późn. zm.) - dalej u.ś.r., zasiłek rodzinny, jak również dodatki do niego, mają na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka, w przypadku, gdy sytuacja materialna jego rodziców nie pozwala na całkowite poniesienie takich kosztów. Nie mają one na celu wyłączenia ani ograniczenia zakresu świadczeń alimentacyjnych i wychowawczych, które powinny być spełniane przez osobę wskazaną w kodeksie rodzinnym i opiekuńczym.

Wskazać należy, iż u.ś.r. uzależnia przyznanie prawa do zasiłku rodzinnego od spełnienia określonych w przepisach u.ś.r warunków. Zgodnie z art. 5 ust. 1 u.ś.r., prawo do świadczeń przysługuje osobom wymienionym w art. 4 ust. 2, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 504 zł. Natomiast mówiąc o dochodzie rodziny, rozumieć przez to należy przeciętny miesięczny dochód członków rodziny uzyskany w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy (art. 3 pkt 2 u.ś.r.), traktując jako członków rodziny następujące osoby: uprawnionego do zasiłku rodzinnego, jego małżonka, rodziców dzieci, opiekuna faktycznego dziecka oraz pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25 roku życia, a także dziecko, które ukończyło 25 rok życia legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością rodzinie przysługuje świadczenie pielęgnacyjne; do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.

Podkreślić wyraźnie należy, iż w myśl wyroku WSA w Lublinie z dnia 20 czerwca 2008 r., sygn. akt II SA/Lu 910/2007 , w sytuacji, gdy dziecko nie pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z obojgiem rodziców, świadczenie rodzinne wypłaca się temu z nich, pod którego opieka dziecko się znajduje.
Oznacza to, iż w opisanej sytuacji, jeśli ojciec pobrał świadczenie, pomimo, że nie wychowuje dziecka i nie przekazał tego świadczenia dziecku, wówczas pobrane przez niego świadczenie będzie świadczeniem nienależnym (art. 30 ust. 1 u.ś.r.). Zgodnie z tym przepisem za nienależnie pobrane świadczenia rodzinne, uważa się m.in.:
świadczenia rodzinne wypłacone, mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń rodzinnych, albo wstrzymanie wypłaty świadczeń rodzinnych w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca te świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania;
świadczenia rodzinne przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą te świadczenia - przy czym kwoty te podlegają zwrotowi łącznie z ustawowymi odsetkami. Odsetki te naliczane są od dnia następującego po dniu wypłaty świadczeń rodzinnych (art. 30 ust. 8 u.ś.r.).