1) Czy firma powinna stosować przepisy ustawy o emeryturach pomostowych jeżeli pracownicy wykonują prace w szczególnych warunkach jedynie część dniówki np. 2 godziny dziennie (ze względu na rotację)?
2) Czy aby uznać, że w firmie są wykonywane prace w szczególnych warunkach wystarczy, że w zakładzie są stanowiska wymienione w wykazie, czy tez musi być spełniony jeszcze dodatkowy warunek np. wykonywanie prac w warunkach mikroklimatu gorącego?
Za pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach uważa się tylko takiego pracownika, który po 31 grudnia 2008 r. wykonuje prace wymienione w załączniku nr 1 do u.e.p., determinowane siłami natury (np. praca pod ziemią) lub procesami technologicznymi (np. praca w warunkach gorącego mikroklimatu), w pełnym wymiarze czasu pracy.
Stosownie do art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656) – dalej u.e.p., za pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach uważa się tylko takiego pracownika, który po 31 grudnia 2008 r. wykonuje prace wymienione w załączniku nr 1 do u.e.p. w pełnym wymiarze czasu pracy. Z art. 3 ust. 5 u.e.p. wynika, że wykonywanie pracy w pełnym wymiarze czasu pracy jest także warunkiem uznania wykonywania pracy wymienionej w załączniku nr 2 do u.e.p. za wykonywanie pracy o szczególnym charakterze. Stąd też, jeżeli pracownik sporadycznie lub w niepełnym wymiarze czasu pracy wykonuje prace wymienione w załączniku nr 1 lub 2 do u.e.p., nie jest uważany za pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu u.e.p.
Za prace w szczególnych warunkach – zgodnie z art. 3 ust. 1 u.e.p. - uważa się prace wymienione w załączniku nr 1 do u.e.p. Prace wymienione w tym załączniku zostały uznane przez ustawodawcę za prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury (np. prace pod ziemią) lub procesami technologicznymi (np. prace w warunkach gorącego mikroklimatu), które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku. Z kolei za prace o szczególnym charakterze – zgodnie z art. 3 ust. 3 u.e.p. – uważa się prace wymienione w załączniku nr 2 do u.e.p., wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się.
Za prace w szczególnych warunkach mogą być zatem uznane tylko te prace wymienione w załączniku nr 1 do u.e.p., które są determinowane siłami natury, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 1) u.e.p., lub procesami technologicznymi, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 2) u.e.p. Oznacza to, że ustalenie czy pracownik wykonuje prace wymienione w załączniku nr 1 do u.e.p. np. w warunkach gorącego mikroklimatu wymaga przeprowadzenia odpowiedniego badania.
Piotr Kostrzewa
2) Czy aby uznać, że w firmie są wykonywane prace w szczególnych warunkach wystarczy, że w zakładzie są stanowiska wymienione w wykazie, czy tez musi być spełniony jeszcze dodatkowy warunek np. wykonywanie prac w warunkach mikroklimatu gorącego?
Za pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach uważa się tylko takiego pracownika, który po 31 grudnia 2008 r. wykonuje prace wymienione w załączniku nr 1 do u.e.p., determinowane siłami natury (np. praca pod ziemią) lub procesami technologicznymi (np. praca w warunkach gorącego mikroklimatu), w pełnym wymiarze czasu pracy.
Stosownie do art. 3 ust. 4 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656) – dalej u.e.p., za pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach uważa się tylko takiego pracownika, który po 31 grudnia 2008 r. wykonuje prace wymienione w załączniku nr 1 do u.e.p. w pełnym wymiarze czasu pracy. Z art. 3 ust. 5 u.e.p. wynika, że wykonywanie pracy w pełnym wymiarze czasu pracy jest także warunkiem uznania wykonywania pracy wymienionej w załączniku nr 2 do u.e.p. za wykonywanie pracy o szczególnym charakterze. Stąd też, jeżeli pracownik sporadycznie lub w niepełnym wymiarze czasu pracy wykonuje prace wymienione w załączniku nr 1 lub 2 do u.e.p., nie jest uważany za pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w rozumieniu u.e.p.
Za prace w szczególnych warunkach – zgodnie z art. 3 ust. 1 u.e.p. - uważa się prace wymienione w załączniku nr 1 do u.e.p. Prace wymienione w tym załączniku zostały uznane przez ustawodawcę za prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury (np. prace pod ziemią) lub procesami technologicznymi (np. prace w warunkach gorącego mikroklimatu), które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku. Z kolei za prace o szczególnym charakterze – zgodnie z art. 3 ust. 3 u.e.p. – uważa się prace wymienione w załączniku nr 2 do u.e.p., wymagające szczególnej odpowiedzialności oraz szczególnej sprawności psychofizycznej, których możliwość należytego wykonywania w sposób niezagrażający bezpieczeństwu publicznemu, w tym zdrowiu lub życiu innych osób, zmniejsza się przed osiągnięciem wieku emerytalnego na skutek pogorszenia sprawności psychofizycznej, związanego z procesem starzenia się.
Za prace w szczególnych warunkach mogą być zatem uznane tylko te prace wymienione w załączniku nr 1 do u.e.p., które są determinowane siłami natury, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 1) u.e.p., lub procesami technologicznymi, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 2) u.e.p. Oznacza to, że ustalenie czy pracownik wykonuje prace wymienione w załączniku nr 1 do u.e.p. np. w warunkach gorącego mikroklimatu wymaga przeprowadzenia odpowiedniego badania.
Piotr Kostrzewa