W najbliższy poniedziałek 15 sierpnia (święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny) obowiązuje zakaz pracy w handlu, sklepy będą zamknięte. Wszystko przez art. 151(9) i 151(9a) kodeksu pracy zakazujący pracy w święta.
Dopuszczalna jest tylko praca w ruchu ciągłym, w rozkładzie zmianowym, przy niezbędnych remontach, w transporcie i komunikacji, w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych, przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, w rolnictwie i hodowli, przy pracach koniecznych ze względu na ich użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności, w systemie pracy weekendowej.
Zgodnie z art. 151(9a) kodeksu pracy zakaz handlu w święto oznacza, że zatrudniony w placówce handlowej nie może w ten dzień pracować, nawet jeśli pracuje w systemie zmianowym, weekendowym lub gdy jego praca uznana jest za konieczną ze względu na użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności.
Wentylem od tego reżimu jest art. 151(10) pkt 9 kodeksu pracy, który przykładowo wymienia jakie rodzaje prac są dozwolone w święta. M.in. jest nią praca w gastronomii, w kulturze (kina, teatry, muzea), oświacie, turystyce i wypoczynku. Taki charakter ma też dostarczanie mediów. Przepis ten zawiera jednak katalog otwarty, wskazując na charakter prac: koniecznych ze względu na swoją użyteczność społeczną i codzienne potrzeby ludności. Taki stan prawny jest polem do dość swobodnej interpretacji tego przepisu. Według Państwowej Inspekcji Pracy dozwolona jest praca np. na stacji benzynowej czy w aptece. PIP jednak zaznacza, że każdy wyjątek od zakazu trzeba interpretować ściśle. Jej zdaniem, w tym przepisie chodzi o prace, których niewykonanie może przynieść szkodę społeczeństwu lub jego części.
Ponadto praca w święta jest dozwolona przy wykonywaniu prac polegających na świadczeniu usług z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.
Może się tak zdarzyć, że pracodawca zleci pracownikowi pracę w święto, 15 sierpnia. Jeśli pracuje on na cały etat, w jednomiesięcznym okresie rozliczeniowym, od poniedziałku do piątku, to ma do przepracowania w sierpniu 2016 r. 22 dni roboczych. Daje to 176 godzin (4 tyg. x 40 godz.) + (3 dni x 8 godz. za 29, 30 i 31.08.) - (1 dzień x 8 godz. za 15.08. Święto Wniebowzięcia NMP) = 176 godz. A zatem polecenie przyjścia do pracy w święto Wniebowzięcia NMP będzie pracą ponadwymiarową, przypadającą w święto. Przypomnijmy, że świąteczna doba trwa od 6 rano 15 sierpnia do 6 rano 16 sierpnia, chyba że u pracodawcy w regulaminie pracy lub układzie zbiorowym ustalono inne godziny wyznaczające dobę pracowniczą. W zamian za pracę w święto pracodawca musi zapewnić inny dzień wolny od pracy w ciągu okresu rozliczeniowego. Jeśli to będzie niemożliwe – należy się wynagrodzenie jak za godziny nadliczbowe.
Agnieszka Rosa