Związek Przedsiębiorców i Pracodawców oraz Fundacja Republikańska przedstawiły raport nt. funkcjonowania szarej strefy w Polsce - "Szara strefa to nieucziwa konkurencja". J ak wynika z raportu, szacunki dotyczące wielkości szarej strefy w Polsce – w zależności od instytucji badającej –  wahają się w granicach 10-20% gospodarki i obejmują m.in. obszary rynku pracy, tytoniowego, alkoholowego oraz paliwowego.

Szara strefa rynku tytoniowego wynosi ok. 25-30% gospodarki. W latach 2010-2014 legalnie funkcjonujące podmioty straciły przez nią 1,2 mld zł, a budżet państwa, z tytułu niezapłaconych podatków od samych tylko papierosów – aż 17,5 mld zł. Wśród głównych przyczyn występowania szarej strefy na rynku tytoniowym uznaje się: zbyt wysoką akcyzę, zbyt łagodne sankcje za nielegalny obrót towarami akcyzowymi oraz niewystarczające uprawnienia Służby Celnej.

Jak ocenia Mariusz Pawlak, główny ekonomista ZPP, kluczowa w walce z szarą strefą, zarówno rynku tytoniowego, jak i alkoholowego, jest przewidywalna polityka akcyzowa.

Ekpserci przedstawili swoje propozycje-rekomendacje, które - ich zdaniem - pozwolą na ograniczenie "szarej strefy", tj.:

- obniżenie pozapłacowych kosztów pracy, choćby poprzez przyjęcie prostego podatku od funduszu płac w wysokości 25%,

- wyprowadzenie z szarej strefy drobnych usług i małej działalności gospodarczej (do 30 tys. zł sprzedaży rocznej), poprzez opodatkowanie jej jednym podatkiem ryczałtowym w wysokości 15%, obejmującym ZUS, VAT i podatek dochodowy,

- uproszczenie procedur, szczególnie dla tych form działalności, które ze względu na swoją niewielką dochodowość aktualnie są w znacznej mierze nierejestrowane,

- poprawienie jakości legislacji w taki sposób, by nie opłacało się funkcjonować i zatrudniać w szarej strefie z powodu uniknięcia konieczności śledzenia na bieżąco wszystkich zmian w przepisach,

- zaprzestanie podwyższania akcyzy na alkohol i wyroby tytoniowe,

- zreformowanie kodeksu karnego skarbowego, w taki sposób, by sankcje z tytułu nielegalnego obrotu towarami akcyzowymi były wyższe i bezpośrednio powiązane z wielkością uszczupleń budżetu państwa,

- wyposażenie Służby Celnej w nowe kompetencje operacyjno-rozpoznawcze,

- skoordynowanie działań wszystkich walczących z szarą strefą służb w taki sposób, by przepływ informacji pomiędzy nimi był sprawny i skuteczny, co pozwoliłoby na zwiększenie stopnia wykrywalności przestępstw,

- wyposażenie Prezesa URE w nową kompetencję dotyczącą cofania koncesji na obrót paliwami płynnymi z zagranicą.