Jakie dokumenty wymagane są przy przebudowie lądowiska dla helikopterów przy szpitalu? W jaki sposób określić obszar oddziaływania takiego obiektu?
1. Inwestor składając wniosek o udzielenie pozwolenia na przebudowę lądowiska dla helikopterów powinien legitymować się:
• zezwoleniem Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego (jeżeli przebudowa lądowiska obejmować ma istotne zmiany eksploatacyjnych i technicznych cech lądowiska);
• decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach.
2. Obszar oddziaływania lądowiska dla helikopterów powinien zostać wyznaczony z uwzględnieniem przepisów rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2007 r. Nr 120, poz. 826).

Zgodnie z treścią art. 93 ust. 1 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 100, poz. 696 z późn. zm.) statki powietrzne mogą lądować i startować na lądowiskach i w innych miejscach poza lotniskami wpisanymi do rejestru lotnisk, w przypadkach: 1) przymusowego lądowania; 2) ratowania życia lub zdrowia ludzkiego albo udziału w zwalczaniu klęsk żywiołowych; 3) uzasadnionych potrzebami szkolenia lub treningu; 4) uzasadnionych potrzebami usług lotniczych; 5) jeżeli pozwalają na to przepisy wydane na podstawie art. 33 ust. 4. Do lądowisk, stosownie do treści art. 93 ust. 3 ustawy Prawo lotnicze, stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące lotnisk z zastrzeżeniem ust. 4 i 5 (w zakresie wymagań, jakie powinny spełniać lądowiska ze względu na bezpieczeństwo ruchu lotniczego i ochronę środowiska, a także szczegółowych zasad prowadzenia ewidencji lądowisk, trybu zgłaszania lądowisk do ewidencji, wzoru ewidencji oraz szczegółowych zasad dopuszczania lądowisk do użytkowania mające na względzie bezpieczeństwo ruchu lotniczego). Z powyższych uregulowań wynika, że do lądowisk znajdują zastosowanie przepisy dotyczące tworzenia lotnisk. Zgodnie z treścią art. 55 ust. 1 ustawy Prawo lotnicze, lotnisko można założyć po uzyskaniu zezwolenia udzielonego przez Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego na wniosek zainteresowanego. Zezwolenie takie jest udzielane po zakończeniu procedury planistycznej (po uzyskaniu decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu albo po uchwaleniu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego), a przed uzyskaniem pozwolenia na budowę. Omawiany przepis dotyczy wyłącznie zakładania lotnisk (lądowisk), co oznacza, że dalsze roboty budowlane, w tym przebudowa, dotyczyć będą założonego już lotniska (lądowiska). Niemniej art. 61 ust. 1 ustawy Prawo lotnicze stanowi, iż zarządzający lotniskiem może dokonać istotnych zmian eksploatacyjnych i technicznych cech lotniska po uzyskaniu zezwolenia Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego. Jednocześnie ustawa nie wprowadza definicji określenia "istotne zmiany eksploatacyjne i techniczne", co oznacza, że w zależności od konkretnego przypadku należy oceniać konieczność legitymowania się przez inwestora stosownym zezwoleniem. Charakter planowanych robót i zmian dotychczasowych parametrów lądowiska będzie decydował o potrzebie uzyskania zezwolenia Prezesa Urzędu Lotnictwa Cywilnego przed ubieganiem się o udzielenie pozwolenia na przebudowę lądowiska.

Zgodnie z treścią art. 28 ust. 2 ustawy Prawo budowlane, stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę są: inwestor oraz właściciele, użytkownicy wieczyści lub zarządcy nieruchomości znajdujących się w obszarze oddziaływania obiektu, zaś obszarem oddziaływania obiektu jest, po myśli art. 3 pkt 20 ustawy Prawo budowlane, teren wyznaczony w otoczeniu obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, wprowadzających związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu tego terenu. Jak słusznie wskazuje się w doktrynie, granice obszaru oddziaływania wyznacza oddziaływanie faktyczne, polegające w szczególności na emisji zanieczyszczeń, powodowaniu nadmiernego hałasu, a nawet utrudnianiu nasłonecznienia. Ocena prawna dopuszczalności tych wpływów powinna opierać się na przepisach prawa powszechnie obowiązującego, dotyczących tychże sfer oddziaływania [por. Z. Niewiadomski (red.), Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne. Komentarz, C.H.Beck, Warszawa 2006, s. 404]. Takimi przepisami, określającymi zasięg oddziaływania konkretnego przedsięwzięcia na środowisko są przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902 z późn. zm.). W dniu 15 listopada 2008 r. weszła w życie ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. Nr 199, poz. 1227). Art. 59 ustawy wprowadził określenia planowanego przedsięwzięcia mogącego zawsze znacząco oddziaływać na środowisko oraz planowanego przedsięwzięcia mogącego potencjalnie oddziaływać na środowisko, dla którego obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko może zostać stwierdzony na podstawie art. 63 ust. 1 ustawy. Jednocześnie ustawa w art. 60 przewiduje delegację dla Rady Ministrów do wydania rozporządzenia określającego rodzaje przedsięwzięć należących do wymienionych kategorii. Do czasu wykonania ustawowej delegacji, na podstawie art. 173 ustawy, w mocy pozostają przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. z 2004 r. Nr 257, poz. 2573 z późn. zm.). Stosownie do treści § 3 ust. 1 pkt 55 rozporządzenia w związku z art. 173 omawianej ustawy inwestycja w postaci lądowiska helikopterów jest planowanym przedsięwzięciem mogącym potencjalnie oddziaływać na środowisko, wobec którego obowiązek przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko może zostać stwierdzony na podstawie art. 63 ust. 1 ustawy. Dla oceny, jakie nieruchomości znajdują się w zasięgu oddziaływania inwestycji, znaczenie mają niewątpliwie przepisy rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2007 r. Nr 120, poz. 826). W załącznikach tego rozporządzenia określono dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez starty, lądowania i przeloty statków powietrznych oraz linie elektroenergetyczne, i w oparciu o te dane powinny zostać ustalone granice terenu inwestycji, a prze to, które nieruchomości są położone w zasięgu oddziaływania inwestycji [por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 3 grudnia 2007 r., II SA/Op 445/07].

Zamierzenie budowlane obejmujące przebudowę lądowiska dla helikopterów wymaga uprzedniego uzyskania przez inwestora decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, wydawanej na podstawie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Zgodnie z treścią art. 74 ustawy do wniosku o wydanie decyzji należy załączyć kartę informacyjną przedsięwzięcia, poświadczoną przez właściwy organ kopię mapy ewidencyjnej obejmującej przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie oraz obejmującej obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie oraz wypis z ewidencji gruntów obejmujący przewidywany teren, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie oraz obejmującej obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie. W ramach postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach przeprowadza się ocenę oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, jeżeli właściwy organ stwierdzi w drodze postanowienia taki obowiązek. Przedmiotowe postanowienie wydawane jest w szczególności po zasięgnięciu opinii właściwego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Ponadto zgodnie z treścią art. 77 ust. 1 ustawy jeżeli jest przeprowadzana ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, przed wydaniem decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach organ właściwy do wydania tej decyzji uzgadnia warunki realizacji przedsięwzięcia z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska oraz zasięga opinii właściwego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Inwestor ubiegający się o udzielenie pozwolenia na przebudowę lądowiska dla helikopterów wraz z wnioskiem odpowiadającym wymogom określonym w ustawie Prawo budowlane powinien legitymować się decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach. Jeżeli w ramach postępowania w sprawie wydania tej decyzji przeprowadzone już zostały uzgodnienie z regionalnym dyrektorem ochrony środowiska oraz zasięgnięcie opinii właściwego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej, powielenie tych czynności na etapie udzielenia pozwolenia na budowę jest zbyteczne, co wynika wprost z aktualnego brzmienia art. 33 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.). Jeżeli nie było opinii właściwego organu Państwowej Inspekcji Sanitarnej, projekt budynku usługowego - strzelnicy sportowej powinien zostać uzgodniony pod względem spełnienia wymagań bezpieczeństwa i higieny oraz sanitarnohigienicznych. Obowiązek uzyskania odpowiednich opinii, uzgodnień i sprawdzeń powinien bowiem odpowiadać właściwości wynikającej z przepisów szczególnych, co oznacza, że ma dotyczyć Inspekcji Sanitarnej tylko wówczas, gdy w jej zakresie działania pozostaje rodzaj i charakter realizowanej inwestycji [por. B. Kurzępa, Komentarz do ustawy Prawo budowlane, Tarbonus, Tarnobrzeg 2007, s. 164]. Zakres działania przedmiotowej służby został określony w ustawie z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2006 r. Nr 122, poz. 851 z późn. zm.). Zgodnie z treścią art. 1 tej ustawy Państwowa Inspekcja Sanitarna jest powołana do realizacji zadań z zakresu zdrowia publicznego, w szczególności poprzez sprawowanie nadzoru nad warunkami: higieny środowiska, higieny pracy w zakładach pracy, higieny radiacyjnej, higieny procesów nauczania i wychowania, higieny wypoczynku i rekreacji, zdrowotnymi żywności, żywienia i przedmiotów użytku, higieniczno-sanitarnymi, jakie powinien spełniać personel medyczny, sprzęt oraz pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne - w celu ochrony zdrowia ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych, zapobiegania powstawaniu chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych. Wykonywanie wskazanych wyżej zadań polega na sprawowaniu zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzeniu działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i innych chorób powodowanych warunkami środowiska, a także na prowadzeniu działalności oświatowo-zdrowotnej. Art. 3 pkt 2 lit. a) ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej stanowi, iż do zakresu działania inspekcji w dziedzinie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego należy w szczególności uzgadnianie dokumentacji projektowej pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych dotyczących budowy oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych. Lądowisko dla helikopterów powinno stwarzać warunki zapewniające ochronę jego użytkowników, a projekt budowlany powinien zostać zaopiniowany pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych.