Generalną zasadą, wyrażoną w art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118, z późn. zm.) jest brak obowiązku uzyskiwania pozwolenia na rozbiórkę:

  1. budynków i budowli - niewpisanych do rejestru zabytków oraz nieobjętych ochroną konserwatorską - o wysokości poniżej 8 m, jeżeli ich odległość od granicy działki jest nie mniejsza niż połowa wysokości,
  2. obiektów i urządzeń budowlanych, na budowę których nie jest wymagane pozwolenie na budowę, jeżeli nie podlegają ochronie jako zabytki.

 

Zgodnie z ust. 3 tego przepisu organ administracji architektoniczno-budowlanej może jednak nałożyć obowiązek uzyskania pozwolenia na rozbiórkę tych obiektów, jeżeli ich rozbiórka wymaga zachowania warunków, od których spełnienia może być uzależnione prowadzenie robót związanych z rozbiórką. Wydaje się, że ten przepis dotyczy przedmiotowej sytuacji, gdyż organ może zażądać zabezpieczenia drugiej części budynku w trakcie robót rozbiórkowych w taki sposób, aby nie uległy one uszkodzeniu w trakcie ich wykonywania.

Następnie należy wyjaśnić, że na podstawie art. 31 ust. 4 Prawa budowlanego organ może zażądać, ze względu na bezpieczeństwo ludzi lub mienia, przedstawienia danych o obiekcie budowlanym lub dotyczących prowadzenia robót rozbiórkowych. Przed wydaniem pozwolenia organ może więc zażądać opracowania technicznego, z którego wynikać będzie sposób zabezpieczenia pozostałej części budynku oraz możliwość dokonania tej rozbiórki.

Wskazać również należy, że zarówno art. 48 Prawa budowlanego, jak i orzecznictwo sadów administracyjnych dopuszcza dokonanie rozbiórki części obiektu budowlanego. W wyroku z dnia 8 listopada 2006 r. (sygn. akt II OSK 1289/05) Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że "nakazując rozbiórkę części obiektu budowlanego nie można tego czynić w sposób ogólnikowy, ponieważ powodować to może trudności w wykonaniu takiej decyzji. Rozbiórkę można nakazać tylko w takim zakresie, w jakim wybudowano obiekt z naruszeniem prawa, tzn. bez wymaganego pozwolenia na budowę. Powyższa zasada jest szczególnie istotna właśnie w tych sytuacjach, kiedy tylko część obiektu została wzniesiona w warunkach samowoli budowlanej. Jeżeli już dochodzi do wydania decyzji nakazującej rozbiórkę części obiektu budowlanego, to nie może być żadnych wątpliwości, co do zakresu tej rozbiórki, a tym samym, co do podstaw merytorycznych takiej decyzji". Z wyroku tego wynika możliwość orzeczenia nakazu rozbiórki części obiektu. Pomimo iż sytuacja opisana w wyroku dotyczy nakazu rozbiórki obiektu wykonanego niezgodnie z przepisami, to z rozstrzygnięcia tego wynika pośrednio również możliwość udzielenia pozwolenia na rozbiórkę części obiektu. Istotne jest jednak, jak to wskazano powyżej, aby była ona technicznie wykonalna, a więc została przeprowadzona w taki sposób, aby nie uszkodzić pozostałej części obiektu.