Pytanie pochodzi z Kompasu Księgowo-Kadrowego
 
Spółka z o.o. jest polskim podatnikiem działającym w branży budowlanej. Spółka pozyskała kontrakt na budowę obiektu w Niemczech, który będzie trwał 2 miesiące. Pięciu dotychczasowych pracowników zostało oddelegowanych do pracy na tamtej budowie. Ponadto, spółka zatrudniła nowego pracownika na czas realizacji tej budowy, z którym zawarła umowę na czas określony z określonym wynagrodzeniem zasadniczym 3800 euro za miesiąc.
 
Czy pracownikom przysługują diety z tytułu pracy na terenie Niemiec?
 
Jak rozliczyć ich wynagrodzenia pod katem przepisów ubezpieczeń społecznych ZUS i podatku dochodowego od osób fizycznych PIT-4?
 
Odpowiedź
W takim przypadku wynagrodzenie pracowników będzie podlegało opodatkowaniu tylko w Polsce. 
Pracownikom przebywającym w podróży służbowej nie przysługują diety.
 
Uzasadnienie
Na wstępie należałoby się zastanowić na jakich zasadach będą opodatkowane wynagrodzenia za pracę pracowników, o których mowa.
Jak jest napisane – praca wykonywana będzie faktycznie na terytorium Niemiec, pracownicy będą przebywać w Niemczech krócej niż przez 183.dni, zatrudnieni oni będą dalej przez Was (polską firmę), nie ma więc w Niemczech zakładu.
Należy się tu odwołać do regulacji zawartych w umowie międzynarodowej, tj. w tym przypadku do Umowy między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. – dalej jako Umowa.
 
Zgodnie z art. 15 ust. 3 Umowy wynagrodzenie, jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie (tu: w Polsce) otrzymuje z pracy najemnej, wykonywanej w drugim Umawiającym się Państwie (tu: w Niemczech), podlega opodatkowaniu tylko w pierwszym Państwie (tu: w Polsce), jeżeli:
 
- odbiorca przebywa w drugim Państwie (tu: w Niemczech) przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni podczas dwunastomiesięcznego okresu, rozpoczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym, i
- wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim Państwie (tu: w Niemczech), i
- wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w drugim Państwie (tu: w Niemczech).
 
Z powyższych regulacji wynika zatem, że w sytuacji opisanej w pytaniu wynagrodzenie wypłacane pracownikom (zarówno dotychczasowym, jak i temu nowemu) będzie opodatkowane tylko w Polsce.
Dla celów podatkowych i składek ZUS należy takie wynagrodzenie potraktować na zasadach ogólnych, jak każde inne wynagrodzenie w Polsce.
 
Czy pracownikom przysługują diety? Moim zdaniem, nie.
Jak jest napisane nie mamy tutaj do czynienia z podróżami służbowymi, tylko z oddelegowaniem pracowników do pracy. Pracownikom oddelegowanym do pracy w innym miejscu nie przysługują diety, bowiem nie znajdują się w podróży służbowej.
Należy natomiast zauważyć, że część dochodów z pracy tych pracowników będzie zwolniona z podatku dochodowego.
 
Zgodnie z przepisem art. 21 ust. 1 pkt 20 u.p.d.o.f. od podatku zwalnia się część przychodów osób (podlegających w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu), przebywających czasowo za granicą i uzyskujących przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, za każdy dzień pobytu za granicą, w którym podatnik pozostawał w stosunku służbowym, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczym stosunku pracy, w kwocie odpowiadającej 30% diety, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju.
Zgodnie z powołanym przepisem nie byłaby opodatkowana ta część wynagrodzenia, która odpowiadałaby kwocie będącej równowartością 13 Euro (30% diety) i ilości dni pozostawania zagranicą.
Zasadą jest, że przychody z pracy podlegają opodatkowaniu tam, gdzie praca jest wykonywana. Od tej zasady istnieją wszakże wyjątki i jeden z nich będzie znajdował zastosowanie w sytuacji opisanej w pytaniu.
Wyjątek ten jest związany z faktem, że chociaż praca wykonywana będzie faktycznie na terytorium Niemiec, to jednak pracownicy będą przebywać w Niemczech krócej niż przez 183 dni (w trakcie okresu 12 miesięcznego), zatrudnieni oni będą dalej przez polską firmę, nie ma w Niemczech zakładu.
Jak wynika z postanowień zawartych w Umowie między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku, podpisanej w Berlinie dnia 14 maja 2003 r. – dalej jako Umowa,
wynagrodzenie, jakie osoba mająca miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie (tu: w Polsce) otrzymuje z pracy najemnej, wykonywanej w drugim Umawiającym się Państwie (tu: w Niemczech), podlega opodatkowaniu tylko w pierwszym Państwie (tu: w Polsce), jeżeli:
 
- odbiorca przebywa w drugim Państwie (tu: w Niemczech) przez okres lub okresy nieprzekraczające łącznie 183 dni podczas dwunastomiesięcznego okresu, rozpoczynającego się lub kończącego w danym roku podatkowym, i
- wynagrodzenie jest wypłacane przez pracodawcę lub w imieniu pracodawcy, który nie ma miejsca zamieszkania lub siedziby w drugim Państwie (tu: w Niemczech), i
- wynagrodzenie nie jest ponoszone przez zakład lub stałą placówkę, którą pracodawca posiada w drugim Państwie (tu: w Niemczech).
 
Z powyższych regulacji wynika zatem, że w sytuacji opisanej w pytaniu wynagrodzenie przez Was wypłacane tym pracownikom, o którym mowa, za czas pracy w Niemczech będzie opodatkowane tylko w Polsce. Dla celów podatkowych należy takie wynagrodzenie potraktować na zasadach ogólnych, jak każde inne wynagrodzenie w Polsce. Tak samo należy je również wykazać w PIT-11 i PIT-4R. Tak, jak pozostałe wynagrodzenia pracowników z Polski.