Do czego zobowiązany jest właściciel stacji paliw w przypadku jej likwidacji?
Na terenie miasta znajduje się mała stacja paliw płynnych. Od pewnego czasu jest nieczynna i właściciel poza zdemontowaniem dystrybutorów nie zrobił nic więcej.
Czy ciąży na nim obowiązek wydobycia zbiorników i zagospodarowania (zrekultywowania) terenu po tych zabiegach? Czy urząd może nakazać wydobycie zbiorników, bądź podjęcie działań zmierzających do zagospodarowania terenu?
W przypadku likwidacji stacji paliw jej właściciel powinien:
- wykonać inwentaryzację obiektów podlegających likwidacji z wyszczególnieniem likwidowanych elementów, sposobu wykonania likwidacji, sposobu zabezpieczenia obiektów nie podlegających likwidacji,
- opracować szczegółowy harmonogram prac likwidacyjnych z uwzględnieniem postępowania z powstającymi odpadami,
- opracować projekt rekultywacji lub zagospodarowania terenu.
Pierwszy etap likwidacji to rozbiórka wiaty. Następnie demontuje się instalację technologiczną (m.in. rury) oraz wykopuje zbiorniki z ziemi. Gdy stare zawory są przepełnione, dochodzi do skażenia gruntu, wtedy trzeba utylizować odpady, na co likwidator powinien mieć pozwolenia (programy gospodarki odpadami). Zbiorniki należy oczyścić oraz wentylować. Proces likwidacji może trwać 4-6 miesięcy.

Przedsiębiorcy zamykają stacje, nie likwidując ich ze względów finansowych, gdyż ceny likwidacji mogą często równać się kosztom budowy nowej stacji. Nie oznacza to jednak, że stan ten może trwać w nieskończoność. Dlatego organ ochrony środowiska, np. wójt, może wezwać właściciela nieczynnej stacji do określenia, czy ma zamiar prowadzić stacje, czy też ją zlikwiduje, może zażądać odpowiednich dokumentów i wyników badań potwierdzających, że urządzenia nie stanowią zagrożenia dla środowiska, a gleba i wody spełniają wymagane standardy.
Jeśli przedsiębiorca nie ma zamiaru prowadzenia stacji, to powinien przystąpić do jej likwidacji. Zbiorniki podziemne na paliwo powinny zostać wydobyte (jako odpady), a teren zrekultywowany, zgodnie z projektem zaproponowanym przez przedsiębiorcę, a przyjętym przez organ. Rekultywacja powinna być prowadzona w trybie ustawy z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. z 2004 r. Nr 121, poz. 1266 z późn. zm.). Organ ochrony środowiska po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego może zwrócić się do WIOŚ z wnioskiem o przeprowadzenie kontroli. Jest to organ, który może wykonać pomiary zanieczyszczeń gleby i wód, jeśli istnieje zagrożenie, że do takiego zanieczyszczenia mogło dojść.
Stacja paliw jest zlikwidowana, jedynie kiedy zostaje wykreślona z planów przestrzennych miejscowości. Likwidacja dochodzi do skutku, gdy próbki gruntu spełniają normy ochrony środowiska, a organ ochrony środowiska (starosta) wyda decyzję stwierdzającą zakończenie rekultywacji.
Prawidłowy proces likwidacji stacji paliw jest następujący:
Inwestor przed rozpoczęciem prac rozbiórkowych musi zgłosić rozbiórkę do organu zatwierdzającego raport. Organ określa wówczas, czy na podstawie przedłożonej dokumentacji wystarczające jest samo zgłoszenie rozbiórki, czy też wymagane jest dalsze postępowanie w zakresie udzielenia pozwolenia na rozbiórkę.

Rozbiórka nieczynnej stacji paliw polega na likwidacji następujących elementów: zbiorników paliwowych, dystrybutorów elektrycznych, budynku, instalacji paliwowych, wiat nad dystrybutorami, instalacji wodno - kanalizacyjnej i energetycznej, pojazdów i zadaszeń, innych urządzeń usługowych i pomieszczeń pomocniczych.
Zanim przedsiębiorca przystąpi do prac rozbiórkowych musi określić rodzaj, zakres i sposób wykonania robót. Właściwy organ - najczęściej starosta, może nałożyć obowiązek uzyskania pozwolenia na rozbiórkę.
Rozpoczęcie robót rozbiórkowych można zacząć po uzyskaniu pozwolenia na rozbiórkę lub po upływie 30 dni od zgłoszenia o zamierzonej rozbiórce obiektu budowlanego.
Przed przystąpieniem do rozbiórki należy wyłączyć z użytkowania zbiorniki magazynujące paliwo (w tym przypadku zapewne już są wyłączone z użytkowania), zabezpieczyć je przed wybuchem poprzez ich oczyszczenie o trwałe odłączenie od instalacji technologicznych. Firma, którą przedsiębiorca może wynająć do wykonania rozbiórki, musi mieć decyzję właściwych organów zezwalającą na zbieranie, wytwarzanie i transport odpadów powstających w wyniku prowadzenia rozbiórki.

Alicja Brzezińska