Prawo do dodatkowego dnia wolnego
 
Sposób obliczenia wymiaru czasu pracy wynika z przepisów zawartych w Kodeksie pracy oraz ustawy o dniach wolnych od pracy. Gdy święto będące dniem wolnym od pracy przypada w sobotę, to pracodawca zobowiązany jest oddać pracownikowi w zamian inny dzień wolny. Natomiast jeżeli dzień świąteczny wypada w niedzielę, tak jak tegoroczny Dzień Wszystkich Świętych, pracownicy niestety nie otrzymają tym razem dnia wolnego. Tylko święto przypadające w inny dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o osiem godzin. Tak dzieję się np. w przypadku święta Dzień Niepodległości, które wypada w środę 11 listopada. Jest to dzień ustawowo wolny od pracy i jednocześnie zmniejsza wymiar czasu pracy pracowników zatrudnionych na pełny etat o 8 godzin.
 
 
Jeżeli jednak niedziela jest normalnym dniem pracy, co często dotyczy pracowników handlu, wtedy stosuje się przepisy jak przy pracy w zwykłą niedzielę. W takim przypadku ze względu na wypadające w niedzielę święto 1 listopada, pracodawca musi zapewnić inny dzień wolny od pracy w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po Dniu Wszystkich Świętych.
 
Czas pracy zatrudnionych na pełen etat
 
W Polsce obowiązuje zasadniczo 40-godzinny tydzień pracy, po osiem godzin dziennie.
Aby obliczyć wymiar czasu pracy w listopadzie należy wykonać proste obliczenia:
·         w związku z faktem, iż w listopadzie występują 4 pełne tygodnie pracy mnożymy je przez 40 godzinny tydzień pracy.
·         do otrzymanej liczby 160 godzin dodajemy 8 godzin odpowiadający za dzień
30 listopada wystający poza pełne tygodnie.
·         następnie od otrzymanej liczby godzin odejmujemy każde święto uznane za dzień wolny od pracy, który przypada w innym dniu niż niedziela.
Ponieważ w listopadzie mamy dwa święta wypadające odpowiednio w niedzielę i środę wymiar czasu pracy zostaje obniżony jedynie za święto wypadające w środę. Pracownicy pełnoetatowi mają do przepracowania w listopadzie br. 160 godzin.
 
 
Perspektywa niepełnoetatowców
 
Inaczej wygląda sytuacja w przypadku osób pracujących na niepełny etat, którzy pracują tylko w niektóre dni tygodnia i mieli więcej niż 2 dni wolne w tygodniu. Przeanalizujmy ją na poniższym przykładzie.
 
Pan Roman jest zatrudniony w hurtowni na 1/2 etatu. We wtorki i czwartki pracuje po 8 godzin, a w piątki 4 godziny. Poniedziałki i środy ma wolne. Pan Roman pracuje w podstawowym systemie czasu pracy, w 1-miesięcznym okresie rozliczeniowym, który odpowiada poszczególnym miesiącom kalendarzowym roku. Sobota jest dla niego dniem wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Takim pracownikom nie trzeba więc oddawać dnia wolnego za święto. Listopadowy harmonogram pana Romana będzie zatem wyglądał następująco:
 
Pon.
Wt.
Śr.
Czw.
Pt.
Sob.
Niedz.
 
 
 
 
 
 
1.
święto
2
wolne
3
8 godz.
4
wolne
5
8 godz.
6
4 godz.
7
wolne
8
wolne
9
wolne
10
8 godz.
11
święto
12
8 godz.
13
4 godz.
14
wolne
15
wolne
16
wolne
17
8 godz.
18
wolne
19
8 godz.
20
4 godz.
21
wolne
22
wolne
23
wolne
24
8 godz.
25
wolne
26
8 godz.
27
4 godz.
28
wolne
29
wolne
30
wolne
 
 
 
 
 
 
 
Dodatkowy wolny dzień za święto
 
Osobną kategorię stanowią pracownicy, którym dzień wolny przysługuje nie w sobotę, a w inny dzień tygodnia. Prześledźmy to na przykładzie pani Zosi, pracującej na co dzień sklepie spożywczym. Zgodnie z umową zawartą z pracodawcą, jej dni wolne wypadają w środy i niedziele. Z tego powodu pracodawca będzie musiał zapewnić jej w listopadzie 2015 r. dodatkowy dzień wolny z okazji Święta Niepodległości. Gdyby tego nie zrobił, to pani Zosia (mająca wolne środy) przepracowałaby w listopadzie 2015 r. 168 godzin, czyli o 8 godzin za dużo. W jej przypadku nie trzeba natomiast wyznaczać dodatkowego dnia wolnego za święto 1 listopada, które przypada w niedzielę.
 
Zakładając, że pracodawca wyznaczy pani Zosi dodatkowy dzień wolny 30 listopada, jej harmonogram będzie przedstawiał się w poniższy sposób:
 
 
Pon.
Wt.
Śr.
Czw.
Pt.
Sob.
Niedz.
 
 
 
 
 
 
1.
święto
2
8 godz.
3
8 godz.
4
wolne
5
8 godz.
6
8 godz.
7
8 godz.
8
wolne
9
8 godz.
10
8 godz.
11
święto
12
8 godz.
13
8 godz.
14
8 godz.
15
wolne
16
8 godz.
17
8 godz.
18
wolne
19
8 godz.
20
8 godz.
21
8 godz.
22
wolne
23
8 godz.
24
8 godz.
25
wolne
26
8 godz.
27
8 godz.
28
8 godz.
29
wolne
30
wolne
 
 
 
 
 
 
 

 

Marek Skałkowski – ekspert INFOR PL, specjalista w zakresie prawa pracy