Czy zakład, który podzielił się na dwie różne spółki, musi wystąpić o zmianę pozwolenia zintegrowanego?
Zgodnie z art. 531 § 1 ustawy z 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z późn. zm.) dalej k.s.h., spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane powstałe w związku z podziałem wstępują z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w prawa i obowiązki spółki dzielonej, określone w planie podziału. Natomiast art. 531 § 2 k.s.h. stanowi, że na spółkę przejmującą lub spółkę nowo zawiązaną powstałą w związku z podziałem przechodzą z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w szczególności zezwolenia, koncesje oraz ulgi, pozostające w związku z przydzielonymi jej w planie podziału składnikami majątku spółki dzielonej, a które zostały przyznane spółce dzielonej, chyba że ustawa lub decyzja o udzieleniu zezwolenia, koncesji lub ulgi stanowi inaczej. Jak z tego wynika, po podziale firmy dotychczasowe pozwolenie zintegrowane może być nadal obowiązujące dla nowych firm, pod warunkiem, że ustawa z zakresu ochrony środowiska nie stanowi inaczej (np. ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) - dalej p.o.ś., ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251, z późn. zm.)). Zgodnie z wyrokiem WSA z dnia 9 czerwca 2004 r. automatyczne przejście uprawnień nie następuje tylko wtedy, gdy ustawa szczególna wprost tego zakazuje lub uzależnia ich przejście od zgody organu (II SA 3543/02).
Natomiast nie wchodzi w rachubę zastosowanie art. 190 p.o.ś., który dotyczy sytuacji, w których nie następuje zmiana co do podmiotów stosunku prawnego, a jedynie co do przedmiotu, czyli tytułu prawnego do instalacji. Ponadto, zgodnie z tym przepisem, przeniesienie praw i obowiązków wynikających z pozwoleń możliwe jest, w drodze decyzji, na zainteresowanego nabyciem tytułu prawnego do całej instalacji. Przepis ten ma zastosowanie w sytuacjach przed nabyciem tytułu prawnego, a nie po jego dokonaniu.
Zgodnie z kodeksem spółek handlowych podział może być dokonany przez:
przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na inne spółki za udziały lub akcje spółki przejmującej, które obejmują wspólnicy spółki dzielonej (podział przez przejęcie),
zawiązanie nowych spółek, na które przechodzi cały majątek spółki dzielonej za udziały lub akcje nowych spółek (podział przez zawiązanie nowych spółek),
przeniesienie całego majątku spółki dzielonej na istniejącą i na nowo zawiązaną spółkę lub spółki (podział przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki),
przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną (podział przez wydzielenie), zgodnie z kodeksem spółek handlowych.
Spółki przejmujące lub spółki nowo zawiązane powstałe w związku z podziałem wstępują z dniem podziału bądź z dniem wydzielenia w prawa i obowiązki spółki dzielonej, określone w planie podziału.
Jeśli np. spółka do dnia podziału posiadała dwa odrębne zakłady, z których jeden posiadał pozwolenie zintegrowane, a drugi pozwolenie na wytwarzanie odpadów, zaś plan podziału przewidywał powstanie dwóch nowych spółek, z których każda miała otrzymać zorganizowana część przedsiębiorstwa spółki ulegającej podziałowi w postaci jednego zakładu. Po podziale spółka przejmująca zakład, którego dotyczy pozwolenie zintegrowane, nie będzie musiała uzyskiwać tego pozwolenia na nowo, gdyż na zasadzie art. 531 k.s.h. w prawa i obowiązki spółki posiadającej poprzednio zakład posiadający pozwolenie zintegrowane (podobnie będzie ze spółka przejmującą zakład posiadający pozwolenie na wytwarzanie odpadów).

Alicja Brzezińska