Dodam, że uprzednio odbiorca zrzucał ścieki do istniejącego szamba, następnie podjął decyzję o włączeniu się do istniejącej studzienki kanalizacyjnej na działce, po czym ze względu na opłaty za ścieki wystąpił z pismem o rozwiązanie umowy w zakresie odbioru ścieków oraz powrocie do systemu lokalnego odprowadzania ścieków (do istniejącego szamba).

Odpowiedź:
Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu ścieków (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 139) – dalej u.z.w.o.ś. – przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest obowiązane do zawarcia umowy o zaopatrzenie w wodę lub odprowadzanie ścieków z osobą, której nieruchomość została przyłączona do sieci i która wystąpiła z pisemnym wnioskiem o zawarcie umowy. Artykuł 8 u.z.w.o.ś. określają sytuacje, które mogą uprawniać jedynie przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne do rozwiązania umowy i odcięcia dostawy wody lub zamknięcia przyłącza kanalizacyjnego, nie mówiąc jednocześnie o przesłankach do rezygnacji z takiej umowy przez dotychczasowego odbiorcę usługi w zakresie odprowadzania ścieków.

Uważam, że analiza tego rodzaju przypadków wymaga szerszego spojrzenia, także na gruncie innych unormowań prawnych, to znaczy:
– ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 250) – dalej u.u.c.p.g.;
– ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2016 r. poz. 290) – dalej pr. bud.;
– ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz . 469) - dalej pr. wod.

Opierając się na przywołanych ustawach, generalnie można powiedzieć, że właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub, w przypadku, gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych, spełniające wymagania określone w przepisach odrębnych. W myśl art. 5 ust. 1 pkt 2 u.u.c.p.g. przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej nie jest obowiązkowe, jeżeli nieruchomość jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków spełniającą wymagania określone w przepisach odrębnych.

Zatem, jeżeli na terenie danej gminy istnieje już sieć kanalizacyjna, to posiadanie zbiornika bezodpływowego, nawet spełniającego wszelkie wymagania, nie zwalnia z obowiązku podłączenia nieruchomości do sieci kanalizacyjnej. Od tego obowiązku zwalnia tylko posiadanie przydomowej oczyszczalni ścieków bytowych, spełniającej wymagania określone w przepisach odrębnych. Warto ponadto zauważyć, że w przypadku niewykonywania obowiązków w zakresie przyłączenia nieruchomości do kanalizacji zbiorczej istniejącej na danym terenie zastosowane mogą być sankcje wynikające z art. 5 ust. 7 u.u.c.p.g.

Decyzja, o jakiej mowa w tym przepisie, nie ma charakteru uznaniowego, co oznacza, że właściwy organ ma obowiązek wydania decyzji, jeżeli zachodzą przesłanki przewidziane w art. 5 ust. 1 pkt 2 u.u.c.p.g. Jako pozaprawne i niemające znaczenia w sprawie są zatem takie okoliczności jak przykładowo trudna sytuacja materialna osoby zobowiązanej (wyrok WSA w Kielcach z 29 października 2008 r., II SA/Ke 440/08; wyrok WSA w Opolu z dnia 16 września 2008 r., II SA/Op 124/08).

Podobne podejście wskazują przepisy aktu wykonawczego do pr. bud., tj. rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (tekst jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 1422) - dalej r.w.t.b.

Jedynie w razie braku warunków przyłączenia sieci wodociągowej i kanalizacyjnej działka, określona w § 26 r.w.t.b., może być wykorzystana pod zabudowę budynkami przeznaczonymi na pobyt ludzi, przy zastosowaniu rozwiązań indywidulanych. Również art. 42 ust. 4 pr. wod. dopuszcza stosowanie rozwiązań indywidualnych dla utylizacji ścieków bytowych pochodzących z własnych gospodarstw domowych.

Podobnie, jak we wcześniej omawianych przepisach, takie odstępstwo będzie możliwe wyłącznie w ściśle określonych sytuacjach, tj. kiedy budowa systemów zbiorczych pociągałaby nadmierne koszty lub nie przyniosłaby korzyści dla środowiska. Jednocześnie ustawodawca wyraźnie zastrzega, że takie indywidualne rozwiązania powinny zapewniać ochronę środowiska, co oznacza, że w przypadku oczyszczalni przydomowej powinny zostać spełnione określone wymagania oraz standardy jakości odprowadzanych ścieków.

Odnosząc powyższe wyjaśnienia do analizowanego przypadku, należy zauważyć, że dotyczy on gminy, gdzie została już wybudowana kanalizacja zbiorcza. Z punktu widzenia ochrony wód jest to rozwiązanie optymalne, a jednocześnie w ten sposób wypełniony został obowiązek wynikający z art. 43 ust. 1 pr. wod. Dlatego oceniam, że nie wystąpił żaden z przypadków dopuszczonych przez ustawodawcę, który uzasadniałby rezygnację z korzystania z tej infrastruktury i powrót do rozwiązania polegającego na gromadzeniu ścieków w zbiorniku bezodpływowym.

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie
Prawo Ochrony Środowiska
Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów