Do urzędu miasta z wnioskiem o usunięcie drzewa z terenu cmentarza komunalnego zwróciła się Pani X, która nie jest posiadaczem ani właścicielem nieruchomości, na której rośnie drzewo. Miasto w jej imieniu jako właściciel nieruchomości wystąpiło do starostwa o jego usunięcie. Powodem wniosku Pani X jest to, iż korzenie drzewa powodują niszczenie płyty nagrobkowej.
Czy Pani X jest stroną tego postępowania?
Czy decyzja może być wydana na Panią X?

Pani X nie jest stroną postępowania, a zatem decyzja nie może być wydana na jej rzecz. Zezwolenie na usunięcie drzewa może otrzymać wyłącznie podmiot posiadający tytuł prawny do nieruchomości, w tym przypadku gmina. Pani X ma interes faktyczny, a zatem mogła ona zwrócić się do wójta (burmistrza, prezydenta miasta) o usunięcie drzewa, którego korzenie powodują niszczenie płyty nagrobkowej. Jako osoba niebędąca posiadaczem nieruchomości nie mogła natomiast samodzielnie złożyć wniosku do starosty. Z takim wnioskiem mogła zwrócić się do starosty wyłącznie gmina, jako właściciel nieruchomości.
Z wnioskiem o usunięcie drzewa może zwrócić się wyłącznie posiadacz nieruchomości w rozumieniu art. 446 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) - dalej k.c., czyli właściciel, użytkownik, najemca, dzierżawca lub inny podmiot mający inne prawo, z którym łączy się władztwo nad cudzą rzeczą. Pani X niewątpliwie ma interes faktyczny, aby domagać się usunięcia drzewa, jednakże to za mało aby być stroną postępowania w sprawie o wydanie zezwolenia na usunięcie drzewa w rozumieniu art. 28 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.). Interes prawny istnieje wówczas, gdy zgłaszane żądanie oparte jest na konkretnej normie prawnej. Musi on mieć charakter obiektywny, co oznacza, że o jego istnieniu nie decyduje przekonanie zainteresowanego, ale ocena ustawodawcy. Tymczasem art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 z późn. zm.) wyraźnie określa, kto może zwrócić się z wnioskiem o usunięcie drzewa.
Gdyby gmina odmówiła złożenia wniosku o usunięcie drzewa, Pani X mogłaby zwrócić się do sądu o wydanie zgody zastępczej wobec braku zgody podmiotu uprawnionego. Wtedy Pani X byłaby stroną takiego postępowania.

Alicja Brzezińska