Czy sprzedawca substancji chemicznych może ponieść karę za niedostosowanie kart charakterystyki do nowych wymogów?

Pytanie pochodzi z publikacji Prawo Ochrony Środowiska: Rozporządzenie Komisji (UE) 2015/830 z 28.05.2015 r. zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) (Dz.U. UE L 132 z 29.05.2015 r., s. 8) - dalej rozporządzenie 2015/830 z dniem 1.06.2017 r. wprowadza nowy wzór karty charakterystyki oraz stosowania piktogramów. Okres przejściowy na wdrożenie wymogów rozporządzenia 2015/830 kończy się z dniem 31.05.2017 r. Co to oznacza dla producenta, który nie dostosował się do wymogów aktualizacji kart i oznakowań na opakowaniach obowiązujących od 1.06.2017 r. oraz dla sprzedawcy, który ma na półkach sklepowych takie produkty bez aktualnych kart i źle oznakowane? Czy w razie kontroli Inspekcji Handlowej, WIOŚ, Sanepidu - kara zostanie naliczona producentowi wprowadzającemu produkt na rynek, czy odpowiedzialność ponosi również sprzedawca? W jakiej wysokości będzie to kara?

Odpowiedź:
Zanim organ kontroli urzędowej wymierzy karę, podmiot zostanie najpierw wezwany do usunięcia nieprawidłowości w zarządzeniu pokontrolnym organu. Celem zarządzenia pokontrolnego jest oficjalne stwierdzenie, jakie naruszenia obowiązków prawnych wykryto w toku kontroli i zwrócenie – w sposób urzędowy – właściwej osobie uwagi na konieczność podjęcia działań w celu wyeliminowania tych naruszeń. Zarządzenie pokontrolne ma także umożliwić organowi Inspekcji Ochrony Środowiska uzyskanie informacji o tym, czy i jakie działania podjął oraz zrealizował podmiot kontrolowany, aby usunąć stwierdzone naruszenia. W zarządzeniu tym organ wskaże termin usunięcia nieprawidłowości. Zostanie ono wpisane do protokołu pokontrolnego.

Ta procedura, tj. najpierw zarządzenie (zalecenie), a następnie kara (grzywna) w razie niewykonania zalecenia, dotyczy zarówno producenta, jak i sprzedawcy, przy czym sprzedawca nie otrzyma takiego zarządzenia, jeżeli wykaże, że bezskutecznie zwracał się do producenta substancji lub mieszaniny o wydanie mu zaktualizowanej karty charakterystyki. Wtedy organ kontroli przeprowadzi kontrolę producenta i wyda zarządzenie pokontrolne nakazujące mu np. w terminie trzech miesięcy sporządzenie zaktualizowanej karty charakterystyki, zgodnie ze wzorem wynikającym z rozporządzenia 2015/830 i wydania jej swoim odbiorcom.

Zarządzenia pokontrolne wydawane są w oparciu o ustawy ustrojowe, jakimi objęte są organy kontroli urzędowej (Inspekcja Sanitarna, WIOŚ, Inspekcja handlowa).

Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 52 ustawy z 25.02.2011 r. o substancjach chemicznych i ich mieszaninach (Dz.U. z 2015 r. poz. 1203) - dalej u.s.c.m., dostawca substancji lub mieszaniny, który wbrew przepisom art. 31 ust. 1 u.s.c.m. i 3-8 rozporządzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z 18.12.2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz.U. UE L 396 z 30.12.2006 r., s. 1, ze zm.) nie dostarcza wymaganej karty charakterystyki podlega karze grzywny. Zanim jednak producent lub sprzedawca zostanie ukarany grzywną przez organ kontrolujący, otrzyma najpierw zarządzenie (zalecenie) pokontrolne nakazujące usunięcie nieprawidłowości, jaką jest posługiwanie się nieaktualną kartą charakterystyki.

Zarządzenia pokontrolne WIOŚ wydaje w oparciu o art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z 20.07.1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska (Dz.U. z 2016 r. poz. 1688, ze zm.) - dalej u.i.o.ś. W analizowanej sprawie będzie to nakazanie zwrócenia się sprzedawcy do producenta o wydanie mu aktualnej karty charakterystyki we wskazanym terminie, a w przypadku producenta będzie to nakaz sporządzenia karty charakterystyki. Kontrolowany producent (jego kierownik), w terminie wyznaczonym w zarządzeniu pokontrolnym, ma obowiązek poinformowania WIOŚ o zakresie podjętych i zrealizowanych działań służących wyeliminowaniu wskazanych naruszeń. Zgodnie z art. 31a u.i.o.ś., producent lub sprzedawca w wyznaczonym terminie nie poinformuje organu Inspekcji Ochrony Środowiska o zakresie wykonania zarządzeń pokontrolnych albo niezgodnie z prawdą poinformuje organ Inspekcji o wykonaniu zarządzeń pokontrolnych lub przeprowadzeniu postępowania służbowego lub innego przewidzianego prawem może zostać ukarany karą aresztu, ograniczenia wolności lub grzywną.

Z kolei zalecenia pokontrolne Inspekcji Sanitarnej wpisywane są do książki kontroli na podstawie art. 31 ustawy z 14.03.1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. z 2015 r. poz. 1412).
W obu przypadkach do kontroli działalności gospodarczej przedsiębiorcy stosuje się przepisy rozdziału 5 ustawy z 2.07.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1829).

Piotr Ćwiek

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie Prawo Ochrony Środowiska Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów