Czy Rada Gminy może uchylić obowiązujący miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego?
Czy można uchylić mpzp i nie uchwalać nowego?
Czy można uchylić część mpzp?

Powodem uchylenia jest zmiana sytuacji prawnej i faktycznej terenu, w wyniku czego planu nie można zrealizować. Obecny plan obejmuje teren stanowiący własność gminy i jest dla niej niekorzystny. Obecnie gmina nie posiada środków na sporządzenie nowego planu.
Uchylenie całości lub części miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego możliwe jest jedynie w takim trybie, w jakim następuje uchwalenie planu. Uchylenie planu jest bowiem traktowane jak jego zmiana, dlatego też niezbędne jest zastosowanie procedury stosowanej przy uchwalaniu planu. Podjęcie przez radę gminy uchwały o uchyleniu całości lub części planu miejscowego, bez przeprowadzenia całej procedury planistycznej, skutkowałoby nieważnością takiej uchwały.
Zgodnie z brzmieniem art. 27 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 z późn. zm.) – dalej u.p.z.p., zmiana studium lub planu miejscowego następuje w takim trybie, w jakim są one uchwalane. Naruszenie zasad sporządzania studium lub planu miejscowego, istotne naruszenie trybu ich sporządzania, a także naruszenie właściwości organów w tym zakresie, powodują nieważność uchwały rady gminy w całości lub części (art. 28 ust. 1 u.p.z.p.). Jak podkreśla się w orzecznictwie sądów administracyjnych, plan jest aktem prawa miejscowego i jak każda regulacja może być całościowo zastępowana przez nowy akt tego samego rzędu, czyli nowy plan. Równie dozwolone (z prawnego punktu widzenia) jest dokonanie częściowej tylko nowelizacji planu (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 8 kwietnia 2009 r., II OSK 1468/08).

Analogiczny problem do tego, o którym mowa w niniejszym pytaniu, jest przedmiotem wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 28 października 2008 r., II SA/Ol 571/08, dlatego też warto przywołać obszerniejsze fragmenty z jego uzasadnienia. Otóż w wyroku tym podkreślono, że nie można się zgodzić z poglądem, jakoby uchwała rady gminy uchylająca plan miejscowy nie stanowiła zmiany istniejącego planu miejscowego, skoro jest jego wyeliminowaniem z uwagi na nieadekwatność rozwiązań w stosunku do obecnie istniejącego stanu faktycznego. Jeżeli rada gminy dojdzie do przekonania, że plan miejscowy stał się nieaktualny – co powinno nastąpić poprzez podjęcie uchwały w trybie art. 32 ust. 2 zd. drugie u.p.z.p. – to następnie należy podjąć działania, o których mowa w art. 27 u.p.z.p. Rada gminy może więc w każdym czasie dojść do przekonania, iż zapisy planu miejscowego są nieaktualne, jednakże w takim przypadku nie jest uprawniona do uchylenia takiego zapisu obowiązującego planu miejscowego, lecz do przeprowadzenia procedury określonej w art. 27 u.p.z.p. WSA w Olsztynie podkreślił też, że nie do przyjęcia jest pogląd, jakoby w przypadku stwierdzenia nieaktualności planu miejscowego, rada gminy nie miała obowiązku dokonania zmian do istniejącego planu skoro wymagany skutek osiągnięty zostanie także poprzez uchylenie istniejącego planu w stosunku do danego terenu bez konieczności przeprowadzania skomplikowanej procedury planistycznej. Takie postępowanie należałoby zakwalifikować jako naruszenie prawa, o którym mowa w art. 28 ust. 1 u.p.z.p. WSA w Olsztynie potwierdził stanowisko, zgodnie z którym uchylenie istniejącego planu miejscowego (bądź jego części) stanowi w istocie zmianę obecnie istniejącego planu miejscowego dla danego terenu, a to z kolei oznacza, że podjęcie takowej uchwały wymaga przeprowadzenia procedury obowiązującej przy uchwalaniu planu.

Na koniec zauważyć należy, że każda poprawka w planie miejscowym, nawet taka, która mogłaby być uznana za "oczywistą omyłkę", jest traktowana jako zmiana planu wymagająca przeprowadzenia procedury planistycznej. Brak takiej procedury prowadzi wprost do stwierdzenia nieważności podjętej uchwały w przedmiocie sprostowania oczywistej omyłki (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 17 grudnia 2010 r., II SA/Kr 775/10).

Anna Kamińska