Czy dotacja dla przedsiębiorców zamierzających wybudować przydomową oczyszczalnię ścieków będzie stanowiła pomoc publiczną lub pomoc de minimis?

Rada gminy podjęła uchwałę w sprawie udzielania dotacji na dofinansowanie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków. Zgodnie z przepisami ww. dotacja może być udzielana podmiotom niezaliczanym do sektora finansów publicznych oraz jednostkom sektora finansów publicznych będących gminnymi lub powiatowymi osobami prawnymi, o czym mowa w art. 403 ust. 4 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1232) - dalej p.o.ś.

Pytanie:
Czy w związku z tym, że o dotację mogą starać się m.in. przedsiębiorcy (w tym np. przedsiębiorcy prowadzący działalność w zakresie podstawowej produkcji produktów rolnych lub w sektorach rybołówstwa), zamierzający wybudować przydomową oczyszczalnię ścieków, do której będą odprowadzane ścieki z pomieszczenia/budynku socjalnego (ścieki bytowe), to zgodnie z art. 403 ust. 6 p.o.ś udzielana dotacja będzie stanowiła pomoc publiczną lub pomocde minimisi w uchwale w sprawie udzielania dotacji należy uwzględnić warunki dopuszczalności tej pomocy określone w przepisach prawa UE?
I czy w tym przypadku dla ważności przedmiotowej uchwały niezbędne jest zastosowanie trybu wynikającego z art. 7 ust. 3 i 3a ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej (tekst jedn.: Dz. U. z 2007 r. Nr 59, poz. 404, z późn. zm.) - dalej u.p.s.p.p., tj. projekt ww. uchwały w sprawie udzielania dotacji podlega zgłoszeniu Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa?

Czy rolnik, który zajmujący się uprawą lub hodowlą zwierząt, który stara się o dofinansowanie na budowę przydomowej oczyszczalni ścieków (na potrzebę zaplecza socjalnego swojego gospodarstwa rolnego) stanowi w rozumieniu ww. przepisów przedsiębiorcę prowadzącego działalność w zakresie podstawowej produkcji produktów rolnych i w tym przypadku udzielenie dotacji stanowi pomocde minimisw sektorze rolnym?

Odpowiedź:
O dotację na dofinansowanie ubiegać się mogą zarówno rolnicy, jak i przedsiębiorcy.
W świetle przepisów unijnych rolnicy otrzymujący pomoc de minimis mają status przedsiębiorcy. Przedsiębiorca jest definiowany jako każdy podmiot zaangażowany w działalność gospodarczą, niezależnie od jego formy prawnej i źródeł jego finansowania. Co więcej, nie ma znaczenia, czy jest to podmiot nastawiony na zysk czy też nie. Jeśli więc rada gminy podejmie uchwałę o udzieleniu dotacji rolnikom prowadzącym uprawy lub prowadzących hodowlę zwierząt z przeznaczeniem na dofinansowanie przydomowych oczyszczalni ścieków, to należy traktować ich jak przedsiębiorców - beneficjentów, do których ma zastosowanie u.p.s.p.p., która określa zasady postępowania w sprawach dotyczących pomocy państwa spełniającej przesłanki określone w art. 87 ust. 1 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską.
W zależności, czy jest to pomoc publiczna czy pomocde minimisdla przedsiębiorców lub rolników, rada gminy, podejmując uchwałę, powinna uwzględnić postanowienia art. 7 ust. 3 bądź art. 12 ust. 1 u.p.s.p.p. Zgodnie z art. 2 pkt 16 u.p.s.p.p., beneficjent pomocy został zdefiniowany jako podmiot prowadzący działalność gospodarczą, w tym podmiot prowadzący działalność w zakresie rolnictwa lub rybołówstwa, bez względu na formę organizacyjno-prawną oraz sposób finansowania, który otrzymał pomoc publiczną lub pomocde minimis.

Uzasadnienie:
Z pomocą publiczną (w przypadku rolników i przedsiębiorców) mamy do czynienia, gdy np. następuje przysporzenie środków publicznych pochodzących z budżetu państwa lub budżetu jednostki samorządu terytorialnego, przysporzenie jest skierowane do podmiotów prowadzących działalność gospodarczą i związane z tą działalnością – bez względu na to, czy przepisy nadają danemu podmiotowi status przedsiębiorcy.
Pomoc w rolnictwie oznacza udzielenie wsparcia podmiotowi prowadzącemu zarobkową działalność wytwórczą w sektorze rolnictwa. Zgodnie z art. 2 pkt 10b u.p.s.p.p., przez rolnictwo należy rozumieć działalność związaną z produkcją, przetwarzaniem i obrotem produktami rolnymi, o których mowa w przepisach Unii Europejskiej dotyczących pomocy państwa dla małych i średnich przedsiębiorstw prowadzących działalność związaną z produkcją, przetwarzaniem i obrotem produktami rolnymi. Przy czym, zgodnie z przepisami unijnymi, "rolnicze" rozporządzenia KE (1535/2007 i 1857/2006) mają zastosowanie tylko do pomocy rolnikom produkującym produkty rolne – do przetwarzania i obrotu stosuje się rozporządzenia takie jak dla przedsiębiorcy.
Pomoc publiczna w rolnictwie nie wystąpi, jeżeli producent z tego sektora, któremu udziela się wsparcia, w ogóle nie oferuje do sprzedaży produktów rolnych (brak elementu oferowania na rynku) i przeznacza je do bieżącej konsumpcji przez siebie i swoją rodzinę. Jednakże Ministerstwo Rolnictwa uważa, że przedsiębiorstwem sektora produkcji rolnej (podlegającym pomocy w rolnictwie) jest przedsiębiorstwo prowadzące działalność związaną z produkcją podstawową produktów rolnych, bez względu na jego formę prawną, a więc i osoba fizyczna.
Zatem, w przypadku, gdy dotacja stanowi pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie, o której mowa w u.p.s.p.p., jej udzielenie następuje z uwzględnieniem warunków dopuszczalności tej pomocy określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej, a w szczególności do jej udzielenia stosuje się przepisy rozporządzenia Komisji (WE) nr 1998/2006 z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu do pomocy de minimis (Dz. U. UE L 379 z 28 grudnia 2006 r., s. 5), rozporządzenia Komisji (WE) nr 1535/2007 z dnia 20 grudnia 2007 r. w sprawie zastosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy de minimis w sektorze produkcji rolnej (Dz. U. L 337 z 21 grudnia 2007 r., s. 35) oraz rozporządzenia Komisji (WE) nr 875/2007 z dnia 24 lipca 2007 r. w sprawie stosowania art. 87 i 88 Traktatu WE w odniesieniu do pomocy w ramach zasady de minimis dla sektora rybołówstwa i zmieniającego rozporządzenie (WE) nr 1860/2004 (Dz. U. UE L 193 z 25 lipca 2007 r., s. 6).