Zasady podejmowania pracy przez obywateli polskich za granicą u pracodawców zagranicznych.

UCHWAŁA Nr 123
RADY MINISTRÓW
z dnia 3 września 1984 r.
w sprawie zasad podejmowania pracy przez obywateli polskich za granicą u pracodawców zagranicznych.

W celu ujednolicenia zasad podejmowania pracy przez obywateli polskich za granicą u pracodawców zagranicznych Rada Ministrów uchwala, co następuje:
§  1.
1.
Przepisy uchwały stosuje się do obywateli polskich posiadających miejsce stałego zamieszkania w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej, kierowanych do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych.
2.
Przepisów uchwały nie stosuje się do obywateli polskich kierowanych do pracy za granicą w organizacjach międzynarodowych, w spółkach handlowych i produkcyjno-handlowych z udziałem kapitału polskiego, mających siedzibę za granicą, oraz w bankach, a także do obywateli polskich kierowanych do pracy w Czechosłowackiej Republice Socjalistycznej i Niemieckiej Republice Demokratycznej na podstawie umów zawieranych z tymi państwami.
3. 1
Przepisów uchwały nie stosuje się również do obywateli polskich kierowanych do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych w ramach umów o świadczenie usług artystycznych oraz do osób kierowanych do pracy za granicą w ramach umów z radiofoniami zagranicznymi.
§  2.
1.
Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych koordynuje w porozumieniu z Ministrem Handlu Zagranicznego oraz Ministrem Spraw Zagranicznych całokształt spraw związanych z zatrudnieniem obywateli polskich za granicą.
2.
W ramach uprawnień koordynacyjnych, o których mowa w ust. 1:
1)
Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych w szczególności przestrzega zgodności kierowania osób do pracy za granicą z bilansem siły roboczej w kraju oraz zatwierdza corocznie - na wniosek Ministra Handlu Zagranicznego - limity liczbowe kandydatów do pracy za granicą w określonych zawodach i specjalnościach,
2)
Minister Handlu Zagranicznego w szczególności sprawuje nadzór w zakresie kierowania obywateli polskich do pracy za granicą, zapewnia przestrzeganie zgodności kierowania osób do pracy za granicą z kierunkiem polityki handlowej i związanej z nią współpracy gospodarczej oraz podejmuje działania w celu prowadzenia i wykorzystania realizowanej przez te osoby promocji polskiego eksportu, współpracy z polskimi przedstawicielstwami handlowymi w tych krajach, jak też z polskimi centralami handlu zagranicznego.
3.
Minister Handlu Zagranicznego w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych oraz Ministrem Spraw Zagranicznych uzgadnia z kontrahentami zagranicznymi ogólne warunki zatrudniania obywateli polskich za granicą.
4.
Organem opiniodawczo-doradczym w sprawach zatrudnienia obywateli polskich za granicą jest Komisja Międzyresortowa do Spraw Zatrudnienia Obywateli Polskich za Granicą, powołana przez Prezesa Rady Ministrów.
§  3.
1.
Organy założycielskie nadzorujące zakłady pracy osób kierowanych do pracy za granicą są obowiązane do:
1)
uzgadniania z Ministrami Pracy, Płac i Spraw Socjalnych oraz Handlu Zagranicznego liczby osób, według zawodów i specjalności oraz regionów, które mogą być skierowane do pracy za granicą,
2)
współdziałania z Ministrem Zdrowia i Opieki Społecznej w zakresie zapewnienia przeprowadzania oceny stanu zdrowia obywateli polskich kierowanych do pracy za granicą,
3)
zapewnienia prowadzenia ewidencji kandydatów da pracy za granicą, właściwego ich przygotowania zawodowego oraz badania potrzeb i możliwości zatrudnienia za granicą,
4)
wykorzystywania wiedzy i doświadczeń obywateli polskich zatrudnionych za granicą do aktywizacji stosunków gospodarczych i naukowo-technicznych z zagranicą.
2.
Zasady i tryb przeprowadzania oceny stanu zdrowia obywateli polskich kierowanych do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych określi Minister Zdrowia i Opieki Społecznej.
§  4.
1.
Obywateli polskich kieruje do pracy za granicą jednostka organizacyjna, która uzyskała upoważnienie Ministra Handlu Zagranicznego na prowadzenie działalności w zakresie kierowania obywateli polskich do pracy za granicą i zezwolenie dewizowe Ministra Finansów na dokonywanie związanych z tą działalnością czynności obrotu dewizowego, zwana dalej "jednostką kierującą".
2.
Minister Handlu Zagranicznego wydaje upoważnienie, o którym mowa w ust. 1, na wniosek organu założycielskiego jednostki kierującej lub organu sprawującego nadzór nad jednostką kierującą.
§  5.
1.
Kandydata do pracy za granicą zgłasza jednostce kierującej zatrudniający go zakład pracy, biorąc pod uwagę jego kwalifikacje zawodowe, znajomość właściwego języka obcego oraz stan zdrowia i postawę etyczno-moralną kandydata.
2.
Zgłoszenie kandydata jest uzależnione od przedstawienia przez zakład pracy pozytywnej opinii właściwego terenowego organu administracji państwowej o właściwości szczególnej stopnia wojewódzkiego, wykonującego pośrednictwo pracy, organu założycielskiego bądź organu sprawującego nadzór nad zakładem pracy.
3.
Kandydat na wyjazd do pracy za granicą powinien przepracować w zakładzie pracy zgłaszającym go jednostce kierującej okres co najmniej pięciu lat.
4. 2
Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych - na wniosek organu założycielskiego lub organu sprawującego nadzór nad zakładem pracy - może w wyjątkowych wypadkach wyrazić zgodę na odstąpienie od stosowania wobec kandydata warunku określonego w ust. 3.
5.
Jednostka kierująca może skierować do pracy za granicą kandydata, jeżeli ma on zawartą z pracodawcą zagranicznym umowę o pracę oraz zawrze odrębną umowę z jednostką kierującą, określającą wzajemne prawa i obowiązki kandydata i jednostki, związane ze skierowaniem kandydata do pracy za granicą.
6.
Umowa zawarta między obywatelem polskim a jednostką kierującą na warunkach określonych przez Ministra Handlu Zagranicznego powinna określać w szczególności: rodzaj pracy za granicą, termin jej rozpoczęcia i zakończenia, wysokość ryczałtu pieniężnego w złotych wypłacanego obywatelowi polskiemu przez jednostkę kierującą oraz wysokość i tryb przekazywania przez osobę kierowaną do pracy za granicą wpłat w walucie obcej na konto jednostki kierującej - na pokrycie ponoszonych przez nią kosztów świadczeń socjalnych oraz innych kosztów z tytułu tego zatrudnienia.
7. 3
Jednostka kierująca nie może skierować do pracy za granicą kandydata, którego praca świadczona na rzecz pracodawcy zagranicznego ma polegać na wykonywaniu czynności akwizycyjno-handlowych i przedstawicielskich na terytorium Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej.
8. 4
Jednostka kierująca może skierować do pracy za granicą również osobę pobierającą emeryturę lub rentę. Osoby te przedstawiają wnioski w sprawie skierowania do pracy za granicą u pracodawcy zagranicznego bezpośrednio jednostce kierującej.
9. 5
Jednostka kierująca może zawrzeć umowę, o której mowa w ust. 5 i 6, ze współmałżonkiem obywatela polskiego skierowanego przez nią do pracy za granicą u pracodawcy zagranicznego. Wobec współmałżonków mogą być stosowane odstępstwa od przepisów określonych w ust. 1-3; nie dotyczy to jednak warunku wykazania właściwej postawy etyczno-moralnej.
§  6. 6
 
1.
Jednostka kierująca jest obowiązana do:
1)
zbierania i udostępniania Ministrowi Pracy, Płac i Spraw Socjalnych materiałów dotyczących potrzeb, możliwości oraz warunków zatrudnienia i pobytu obywateli polskich w poszczególnych krajach,
2)
zbierania i udostępniania Ministrowi Zdrowia i Opieki Społecznej danych dotyczących warunków pracy na konkretnych stanowiskach, niezbędnych do przeprowadzania prawidłowej oceny stanu zdrowia kandydatów i ich przydatności do pracy za granicą,
3)
określenia potrzeb w zakresie szkolenia zawodowego oraz kursów nauczania języków obcych,
4)
ubezpieczenia obywateli polskich od następstw nieszczęśliwych wypadków i chorób tropikalnych za granicą zgodnie z obowiązującymi w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w tym zakresie przepisami,
5)
reprezentowania, w razie potrzeby i w miarę możliwości, interesów obywateli polskich wobec pracodawców zagranicznych,
6)
pouczenia obywatela polskiego skierowanego do pracy za granicą u pracodawcy zagranicznego o obowiązku zgłoszenia w polskim przedstawicielstwie dyplomatycznym, właściwym według siedziby pracodawcy zagranicznego, faktu podjęcia pracy,
7)
powiadomienia wojewódzkiego urzędu spraw wewnętrznych, właściwego ze względu na miejsce stałego pobytu danej osoby, o fakcie skierowania jej do pracy u pracodawcy zagranicznego, przewidywanym okresie zatrudnienia oraz o jego ewentualnym przedłużeniu.
2.
Ze środków, o których mowa w § 5 ust. 6, jednostka kierująca jest obowiązana przekazywać na konto Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w celu refundacji kosztów świadczeń z ubezpieczenia społecznego miesięcznie kwotę w złotych odpowiadającą 28% średniej płacy z roku poprzedniego w gospodarce uspołecznionej, bez uwzględnienia płac w przemyśle wydobywczym.
3.
Jednostka kierująca jest również obowiązana potwierdzać - dla celów ubezpieczenia społecznego - na podstawie posiadanej dokumentacji okresy zatrudnienia za granicą, za które stosownie do ust. 2 dokonała wpłat na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.
§  7.
Obywatelowi polskiemu skierowanemu do pracy za granicą w czasie trwania stosunku pracy z pracodawcą zagranicznym przysługują następujące świadczenia:
1)
uprawnienie do pomocy leczniczej w okresie czasowego pobytu w Polsce oraz do zasiłku porodowego i pogrzebowego z ubezpieczenia społecznego - na zasadach ustalonych dla pracowników zatrudnionych w Polsce; dotyczy to również członków rodziny przebywających stale lub czasowo w Polsce,
2)
niezależnie od wynagrodzenia walutowego otrzymywanego od pracodawcy zagranicznego - ryczałt pieniężny w złotych wypłacany w Polsce przez jednostkę kierującą.
§  8.
1.
Zakład pracy udziela pracownikowi, który został zgłoszony jednostce kierującej jako kandydat do pracy za granicą, urlopu bezpłatnego na okres zatrudnienia za granicą.
2.
Okres urlopu bezpłatnego, o którym mowa w ust. 1, a także przypadający bezpośrednio po zakończeniu tego urlopu okres niezdolności do pracy z powodu choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną wlicza się do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, jeżeli pracownik podejmie zatrudnienie w macierzystym zakładzie pracy w terminie 30 dni od dnia zakończenia pracy za granicą, a w razie niezdolności do pracy z powodu choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną lub z innych ważnych przyczyn niezależnych od pracownika - bezzwłocznie po ustaniu tych przyczyn.
3. 7
(skreślony).
§  9.
Minister Handlu Zagranicznego w upoważnieniu, o którym mowa w § 4 ust. 1, określi w porozumieniu z Ministrem Pracy, Płac i Spraw Socjalnych, po uzgodnieniu z organem założycielskim jednostki kierującej lub organem nadzorującym tę jednostkę, szczegółowy tryb i zasady kierowania obywateli polskich do pracy za granicą oraz zakres uprawnień jednostki kierującej.
§  10.
1.
Minister Finansów w porozumieniu z Ministrem Handlu Zagranicznego określi:
1)
zasady ustalania wysokości i trybu przekazywania wpłat w walucie obcej, o których mowa w § 5 ust. 6,
2)
sposób wykorzystania wpłat w walucie obcej, o których mowa w pkt 1.
2.
Wysokość ryczałtu pieniężnego w złotych, o którym mowa w § 7 pkt 2, określi Minister Pracy, Płac i Spraw Socjalnych w porozumieniu z Ministrem Finansów.
§  11.
Przy kierowaniu obywateli polskich do pracy za granicą należy uwzględniać wymaganie ochrony bezpieczeństwa i obronności państwa wynikające z odrębnych przepisów.
§  12.
Zaleca się centralnym organizacjom spółdzielczym i społecznym stosowanie przepisów niniejszej uchwały.
§  13.
1.
Do umów zawartych przez jednostki kierujące z obywatelami polskimi skierowanymi do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych przed dniem wejścia w życie uchwały mają zastosowanie dotychczasowe przepisy, chyba że przepisy niniejszej uchwały są korzystniejsze dla tych obywateli.
2.
Do umów przedłużonych po dniu wejścia w życie niniejszej uchwały mają zastosowanie przepisy tej uchwały.
§  14.
Traci moc uchwała nr 113 Rady Ministrów z dnia 4 czerwca 1976 r. w sprawie zasad kierowania specjalistów do pracy za granicą w ramach współpracy gospodarczej i naukowo-technicznej.
§  15.
Uchwała wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1985 r.
1 § 1 ust. 3 dodany przez § 1 pkt 1 uchwały nr 170 z dnia 28 października 1985 r. (M.P.85.35.232) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 28 listopada 1985 r.
2 § 5 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 2 uchwały nr 170 z dnia 28 października 1985 r. (M.P.85.35.232) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 28 listopada 1985 r.
3 § 5 ust. 7 dodany przez § 1 pkt 3 uchwały nr 170 z dnia 28 października 1985 r. (M.P.85.35.232) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 28 listopada 1985 r.
4 § 5 ust. 8 dodany przez § 1 pkt 3 uchwały nr 170 z dnia 28 października 1985 r. (M.P.85.35.232) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 28 listopada 1985 r.
5 § 5 ust. 9 dodany przez § 1 pkt 3 uchwały nr 170 z dnia 28 października 1985 r. (M.P.85.35.232) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 28 listopada 1985 r.
6 § 6 zmieniony przez § 1 pkt 4 uchwały nr 170 z dnia 28 października 1985 r. (M.P.85.35.232) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 28 listopada 1985 r.
7 § 8 ust. 3 skreślony przez § 1 pkt 5 uchwały nr 170 z dnia 28 października 1985 r. (M.P.85.35.232) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 28 listopada 1985 r.

Zmiany w prawie

Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Środowisko psychologów i psychoterapeutów bez prawa do opiniowania projektu ustawy?

Przedstawiciele środowiska psychologów i psychoterapeutów wskazują na ograniczanie możliwości przedstawiania przez nich opinii do rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, nad którym pracuje sejmowa podkomisja nadzwyczajna. Może to wywoływać poczucie deficytu demokracji, zwłaszcza gdy procedowane regulacje dotyczą konkretnych zawodów i grup społecznych, a tym samym także praw i obowiązków osób do nich należących.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1984.23.157

Rodzaj: Uchwała
Tytuł: Zasady podejmowania pracy przez obywateli polskich za granicą u pracodawców zagranicznych.
Data aktu: 03/09/1984
Data ogłoszenia: 16/10/1984
Data wejścia w życie: 01/01/1985