Wykaz prac wykonywanych przez nauczycieli i nauczycieli akademickich w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych oraz zasady wypłacania dodatku za te prace.

ZARZĄDZENIE
MINISTRA ZDROWIA I OPIEKI SPOŁECZNEJ
z dnia 25 lipca 1974 r.
w sprawie wykazu prac wykonywanych przez nauczycieli i nauczycieli akademickich w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych oraz zasad wypłacania dodatku za te prace.

Na podstawie § 19 ust. 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 1972 r. w sprawie uposażenia nauczycieli i nauczycieli akademickich (Dz. U. Nr 16, poz. 115) zarządza się, co następuje:
§  1.
Wykaz prac, których wykonywanie przez nauczycieli i nauczycieli akademickich stanowi podstawę do przyznania dodatku za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych, zawiera załącznik do zarządzenia.
§  2.
Dodatek, o którym mowa w § 1, zwany dalej "dodatkiem", przysługuje w pełnej wysokości nauczycielom i nauczycielom akademickim, którzy w danym miesiącu przepracowali co najmniej 100 godzin w warunkach określonych w załączniku.
§  3.
1.
Za okres urlopu wypoczynkowego przysługuje dodatek w wysokości odpowiadającej średniej miesięcznej dodatku otrzymywanego w roku szkolnym (akademickim) poprzedzającym okres urlopu wypoczynkowego.
2.
W okresie urlopu macierzyńskiego przysługuje dodatek w wysokości odpowiadającej dodatkowi otrzymanemu w miesiącu poprzedzającym miesiąc rozpoczęcia urlopu macierzyńskiego.
3.
Nauczycielce lub nauczycielce akademickiej przesuniętej w związku z ciążą do pracy nieszkodliwej dla zdrowia lub nieuciążliwej dodatek przysługuje do czasu ukończenia przerwy w pracy w związku z porodem, jeżeli dodatek ten był pobierany przez okres co najmniej 3 miesięcy poprzedzających przesunięcie. Dodatek przysługuje w wysokości średniej miesięcznej dodatku z okresu 3 miesięcy przed przesunięciem.
4.
W razie przejścia do pracy, z tytułu której nie przysługuje dodatek, ustalenie prawa do dodatku za miesiąc, w którym nastąpiło przejście, oraz jego rozliczenie następuje według zasad określonych w § 2.
§  4.
Dodatek wypłaca się miesięcznie z dołu.
§  5.
Decyzje o przyznaniu dodatku i jego wysokości oraz decyzje o cofnięciu dodatku w razie zmiany warunków pracy wydaje organ właściwy do ustalania uposażenia nauczyciela i nauczyciela akademickiego.
§  6.
Tracą moc:
1)
zarządzenie Ministra Szkolnictwa Wyższego z dnia 7 marca 1957 r. w sprawie ustalenia wykazu prac szczególnie szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych, uprawniających do przyznania dodatku specjalnego pracownikom zatrudnionym w zakładach pracy podległych Ministrowi Szkolnictwa Wyższego,
2)
zarządzenie nr 92 Przewodniczącego Głównego Komitetu Kultury Fizycznej z dnia 25 listopada 1958 r. w sprawie ustalenia wykazu prac szczególnie szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych uprawniających do przyznania dodatku specjalnego pracownikom zatrudnionym w szkołach wyższych wychowania fizycznego i Instytucie Naukowym Kultury Fizycznej w części dotyczącej nauczycieli akademickich.
§  7.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem ogłoszenia.

ZAŁĄCZNIK  1

WYKAZ PRAC

których wykonywanie przez nauczycieli i nauczycieli akademickich stanowi podstawę do przyznania dodatku za pracę w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych.

Stopień szkodliwości Lp. Rodzaj pracy Przykłady występowania czynnika szkodliwego lub uciążliwego
1 2 3 4
I 1 Prace w temperaturze efektywnej powyżej 25°C lub poniżej 10°C wynikającej z procesu technologicznego hutnictwo, obsługa pieców ceramicznych, piekarniczych, cieplarni itp., chłodnictwo, browarnictwo itp.
I 2 Prace w środowisku mokrym o wilgotności względnej powietrza przekraczającej 80% pralnie, farbiarnie, garbarnie itp.
I 3 Prace narażające na szkodliwe działanie miejscowej wibracji prostowanie blach, nitowanie, szlifiernie, narzędzia pneumatyczne, ręczne narzędzia o napędzie mechanicznym itp.
I 4 Prace narażające na działanie substancji szkodliwych, z wyjątkiem substancji o działaniu kumulującym różne prace badawcze i dydaktyczne oraz malarnie, lakiernie, galwanizernie itp.
I 5 Spawanie elektryczne i gazowe
6 (skreślona)
II 7 Prace w podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu – wynikającym z procesu technologicznego prace w kesonach, komorach ciśnieniowych itp.
II 8 Prace narażające na działanie substancji toksycznych o charakterze kumulującym różne prace badawcze i dydaktyczne
II 9 Prace narażające na działanie pyłów zawierających krystaliczne postaci dwutlenku krzemu (kwarc, trydymit, krystobalit), krzemiany (np. azbest, mika, talk, cement) i pył włókien szklanych kruszenie minerałów, piaskowanie, szlifowanie i polerowanie metali, szkła, formiernie, przygotowanie betonu itp.
III 10 Prace narażające na działanie promieniowania jonizującego obsługa aparatów rentgenowskich, defektoskopów, praca przy otwartych źródłach promieniowania itp.
III 11 Prace w polu elektromagnetycznym wysokiej częstotliwości w zakresie 300–300.000 MHz w strefie zagrożenia piece indukcyjne, radar, aparatura fizykoterapeutyczna, urządzenia nadawcze telewizyjne itp.
III 12 Prace związane z narażeniem na kontakt z materiałem zakaźnym lub zakaźnie chorymi ludźmi albo zwierzętami weterynaria, mikrobiologia itp.
III 13 Prace związane z kontaktem z chorymi psychicznie lub upośledzonymi umysłowo w stopniu znacznym i głębokim szkoły specjalne, kliniki psychiatryczne itp.
III 14 Prace pod ziemią górnictwo
1 Załącznik zmieniony przez § 1 zarządzenia z dnia 12 marca 1978 r. (M.P.78.11.41) zmieniającego nin. zarządzenie z dniem 31 marca 1978 r.

Zmiany w prawie

Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Prezydent podpisał zakaz hodowli zwierząt na futra, ale tzw. ustawę łańcuchową zawetował

Prezydent Karol Nawrocki podpisał we wtorek ustawę z 7 listopada 2025 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt. Jej celem jest wprowadzenie zakazu chowu i hodowli zwierząt futerkowych w celach komercyjnych, z wyjątkiem królika, w szczególności w celu pozyskania z nich futer lub innych części zwierząt. Zawetowana została jednak ustawa zakazująca trzymania psów na łańcuchach. Prezydent ma w tym zakresie złożyć własny projekt.

Krzysztof Koślicki 02.12.2025
Przekształcanie umów B2B dołoży pracy sądom

Resort pracy nie podjął nawet próby oszacowania, jak reklasyfikacja umów cywilnoprawnych i B2B na umowy o pracę wpłynie na obciążenie sądów pracy i długość postępowań sądowych. Tymczasem eksperci wyliczyli, że w wariancie skrajnym, zakładającym 150 tys. nowych spraw rocznie, skala powstałych zaległości rośnie do ponad 31 miesięcy dodatkowej pracy lub koniecznego zwiększenia zasobów sądów o 259 proc. Sprawa jest o tyle ważna, że na podobnym etapie prac są dwa projekty ustaw, które – jak twierdzą prawnicy – mogą zwiększyć obciążenie sądów.

Grażyna J. Leśniak 25.11.2025
MZ znosi limit tzw. nadwykonań świadczeń udzielanych osobom do 18. roku życia - projekt przyjęty przez rząd

Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o Funduszu Medycznym - poinformował w środę rzecznik rządu Adam Szłapka. Przygotowana przez resort zdrowia propozycja zakłada, że Narodowy Fundusz Zdrowia będzie mógł w 2025 r. otrzymać dodatkowo około 3,6 mld zł z Funduszu Medycznego. MZ chce również, by programy inwestycyjne dla projektów strategicznych były zatwierdzane przez ministra zdrowia, a nie jak dotychczas, ustanawiane przez Radę Ministrów. Zamierza też umożliwić dofinansowanie programów polityki zdrowotnej realizowanych przez gminy w całości ze środków Funduszu Medycznego.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Środowisko psychologów i psychoterapeutów bez prawa do opiniowania projektu ustawy?

Przedstawiciele środowiska psychologów i psychoterapeutów wskazują na ograniczanie możliwości przedstawiania przez nich opinii do rządowego projektu ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, nad którym pracuje sejmowa podkomisja nadzwyczajna. Może to wywoływać poczucie deficytu demokracji, zwłaszcza gdy procedowane regulacje dotyczą konkretnych zawodów i grup społecznych, a tym samym także praw i obowiązków osób do nich należących.

Grażyna J. Leśniak 19.11.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1974.29.176

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Wykaz prac wykonywanych przez nauczycieli i nauczycieli akademickich w warunkach szkodliwych dla zdrowia lub uciążliwych oraz zasady wypłacania dodatku za te prace.
Data aktu: 25/07/1974
Data ogłoszenia: 28/08/1974
Data wejścia w życie: 28/08/1974