Tabela norm odzieży ochronnej, roboczej i sprzętu ochrony osobistej dla pracowników ministerstw, urzędów centralnych i rad narodowych.

ZARZĄDZENIE
MINISTRA PRACY, PŁAC I SPRAW SOCJALNYCH
z dnia 24 listopada 1972 r.
w sprawie tabeli norm odzieży ochronnej, roboczej i sprzętu ochrony osobistej dla pracowników ministerstw, urzędów centralnych i rad narodowych.

Na podstawie § 13 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 24 listopada 1972 r. w sprawie umundurowania oraz odzieży ochronnej i roboczej niektórych pracowników ministerstw i urzędów centralnych oraz rad narodowych (Dz. U. Nr 51, poz. 328) zarządza się, co następuje:
§  1.
Ustala się tabelę norm odzieży ochronnej i roboczej oraz sprzętu ochrony osobistej dla pracowników ministerstw, urzędów centralnych i rad narodowych, stanowiącą załącznik do niniejszego zarządzenia.
§  2.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 1973 r.

ZAŁĄCZNIK

TABELA NORM

odzieży ochronnej, roboczej i sprzętu ochrony osobistej dla pracowników ministerstw, urzędów centralnych i rad narodowych
Lp. Zawód, funkcja, specjalność Przedmioty Okres używalności w miesiącach lub okresach zimowych Uwagi
1 2 3 4 5
1 Archiwista, pracownik archiwum 1. R fartuch drelichowy lub satynowy 24

18

*) w pomieszczeniach

niedostatecznie

ogrzewanych

2. R ocieplacz drelichowy watowany*) 3 okresy zimowe **) dla kobiet
3. R czapka, beret lub chustka**) 24
2 Bibliotekarz, pracownik biblioteki 1. R fartuch drelichowy, kretonowy lub

satynowy

24

18

3 Bufetowa herbaciarka 1. R czepek biały 2 szt./12
2. R fartuch płócienny biały 2 szt./12
3. O fartuch igelitowy frontowy do zużycia
4. R trzewiki profilaktyczne tekstylne 9
4 Dozorca budynku sprzątający teren oraz robotnik 1. R czapka drelichowa 24*) *) 12 miesięcy dla

robotnika

gospodarczego

gospodarczy (płacowy) 2. R ubranie drelichowe 15*) **) przy pacach

narażających na

intensywne

brudzenie

3. R kurtka przeciwdeszczowa podgumowana 36
4. R czapka zimowa drelichowa 3 okresy zimowe
5. R ubranie drelichowe watowane 3 okresy zimowe
6. R trzewiki przemysłowe sk. gum. lub buty

gumowe

24

12

7. R buty filcowo-gumowe 3 okresy zimowe
8. O rękawice ocieplone drelichowe do zużycia
9. O fartuch brezentowy**) do zużycia
10. O kamizelka ostrzegawcza do zużycia
5 Dozorca obchodowy, 1. R czapka drelichowa lub beret 24
stróż nocny 2. R ubranie drelichowe 18
3. R peleryna przeciwdeszczowa podgumowana 36
4. R czapka zimowa drelichowa 3 okresy zimowe
5. R ubranie drelichowe watowane 3 okresy zimowe
6. R trzewiki przemysłowe sk. gum. 24
7. R buty filcowo-gumowe 3 okresy zimowe
8. O kożuch długi 8 okresów zimowych
9. O rękawice drelichowe ocieplone do zużycia
6 Dyspozytor transportu samochodowego 1. R fartuch drelichowy 18 *) w pomieszczeniach

niedostatecznie

ogrzewanych

2. R ocieplacz drelichowy watowany*) 4 okresy zimowe
7 Elektromonter siły, światła i łączności 1. R czapka drelichowa lub beret 12 *) według instrukcji

producenta

2. R kombinezon drelichowy lub ubranie

drelichowe

12 **) dyżurne
3. R trzewiki sk. gum. 18 ***) dyżurny do prac

na wysokościach

4. O rękawice dielektryczne**) *) ****) w pomieszczeniach

niedostatecznie

ogrzewanych

5. O kalosze dielektryczne**) *)
6. S pas bezpieczeństwa***)
7. R bluza watowana****)
8 Fotograf 1. R fartuch drelichowy 12 *) do pracy w

laboratorium

2. O fartuch igelitowy do zużycia
3. O rękawice gumowe*)
9 Goniec 1. R kurtka lub płaszcz przeciwdeszczowy

podgumowany

36
2. R fartuch drelichowy 18
3. R ocieplacz drelichowy watowany 3 okresy zimowe
4. R trzewiki sk. gum. 18
10 Intendent gmachu, zaopatrzeniowiec dokonujący zakupów w 1. R płaszcz podgumowany**) 36 *) w pomieszczeniach

niedostatecznie

ogrzewanych

terenie oraz ładujący

i konwojujący towary

2. R fartuch drelichowy 18 **) dodatkowo dla

zaopatrzeniowca

3. R ocieplacz drelichowy watowany*) 3 okresy zimowe
4. R trzewiki przemysłowe na gumie**) 24
11 Introligator 1. R ubranie drelichowe lub fartuch

drelichowy

18 *) dla kobiet

pracujących w

pozycji stojącej

ponad 4 godziny

dziennie

12
2. O fartuch igelitowy przedni do zużycia
3. R trzewiki tekstylne profilaktyczne*) 12
12 Kasjerka 1. R fartuch drelichowy, kretonowy lub

satynowy

18

12

13 Kierowca samochodu osobowego, furgonetki lub autobusu 1. R beret 24 *) okres przedłużony

dla kierowcy

otrzymującego

jednocześnie

umundurowanie

2. R ubranie drelichowe lub fartuch

drelichowy

12/18*) **) tylko w

samochodach

osobowych bez

ogrzewania

3. R ocieplacz drelichowy watowany**) 3 okresy zimowe ***) tylko w

samochodach

terenowych bez

ogrzewania

4. O kożuch krótki 3/4***) 6 okresów zimowych ****) do mycia

samochodu

5. R buty gumowe****) 24
6. O rękawice bawełniane dziane lub

drelichowe pięciopalcowe

do zużycia
7. O fartuch podgumowany lekki****) do zużycia
14 Kierowca samochodu 1. R beret 24 *) dla konwojenta
ciężarowego i 2. R ubranie drelichowe lub kombinezon 12 **) dyżurny
pomocnik oraz

konwojent samochodu

3. R kurtka przeciwdeszczowa podgumowana*) 36 ***) do mycia

samochodu

ciężarowego lub wagonu kolejowego 4. R czapka drelichowa ocieplona 3 okresy zimowe ****) dla kierowcy przy

braku ekranu

przeciwsłonecznego

5. R ubranie drelichowe watowane 3 okresy zimowe
6. O kożuch długi**) 6 okresów zimowych
7. R trzewiki przemysłowe sk. gum. 24
8. R buty filcowo-gumowe 3 okresy zimowe
9. R buty gumowe 24
10. O rękawice drelichowe ocieplone do zużycia
11. O fartuch podgumowany lekki***) do zużycia
12. S okulary ochronne przyciemnione****) do zużycia
15 Konserwator sieci 1. R czapka drelichowa lub beret 12/24 *) dyżurna
wodno-kanalizacyjnej (hydraulik) 2. R ubranie drelichowe 9/12 **) w pomieszczeniach

niedostatecznie

ogrzewanych

3. R kurtka przeciwdeszczowa podgumowana*) 36
4. R czapka drelichowa ocieplona**) 3 okresy zimowe
5. R ubranie drelichowe watowane**) 3 okresy zimowe
6. R trzewiki przemysłowe sk. gum. 18
7. R buty gumowe 24
8. O rękawice brezentowe do zużycia
9. O rękawice gumowe do zużycia
10. O rękawice drelichowe ocieplone do zużycia
16 Korektor biurowy i drukarski 1. R fartuch drelichowy, kretonowy lub

satynowy

18

12

12
17 Kreślarz(ka) 1. R fartuch drelichowy, kretonowy lub

satynowy

18 *) dla kobiet

pracujących w

12 pozycji stojącej
12 ponad 4 godziny
2. R trzewiki tekstylne profilaktyczne*) 12 dziennie
18 Kucharz(ka) i pomoc 1. R czapka lub czepek biały 2 szt./18 *) do mycia kuchni
2. R fartuch płócienny biały 2 szt./18
3. O fartuch z folii igelitowej lub

podgumowany lekki

do zużycia
4. R trzewiki profilaktyczne tekstylne dla

kobiet lub sandały dla mężczyzn

9

9

5. R ocieplacz drelichowy watowany 3 okresy zimowe
6. R buty gumowe*) 24
7. O rękawice ochronne gumowe do zużycia
19 Lekarz 1. R fartuch lekarski 2 szt./18
20 Magazynier 1. R fartuch drelichowy 18 *) w pomieszczeniach

niedostatecznie

ogrzewanych

2. R ocieplacz drelichowy watowany*) 4 okresy zimowe
21 Malarz 1. R czapka drelichowa lub beret 12
2. R ubranie drelichowe 9
3. R koszula dziana 9
4. R trzewiki przemysłowe sk. gum. 18
5. S okulary ochronne do zużycia
6. O rękawice ochronne do zużycia
22 Maszynistka, teletypistka 1. R fartuch drelichowy, kretonowy lub

satynowy

18

12

12
23 Mechanik maszyn biurowych, 1. R fartuch drelichowy lub fartuch płócienny

biały*)

18 *) przy aparaturze

elektronicznej

konserwator urządzeń 12
telefonicznych 2. S okulary przeciwodpryskowe do zużycia
3. O rękawice gumowe do zużycia
24 Mechanik – monter samochodowy w warsztacie naprawczym 1. R czapka drelichowa lub beret 12/18 *) w pomieszczeniach

niedostatecznie

ogrzewanych

**) do mycia

samochodów

2. R ubranie drelichowe 9/12
3. R czapka drelichowa ocieplona*) 3 okresy zimowe
4. R ubranie drelichowe watowane*) 3 okresy zimowe
5. R trzewiki sk. gum. olejo-odporne 18
6. R buty gumowe**) 18
7. O fartuch podgumowany lekki**) 18
8. O rękawice brezentowe lub "emulsin" do zużycia
9. S okulary ochronne do zużycia
25 Monter i konserwator 1. R czapka drelichowa lub beret 12
urządzeń 2. R ubranie drelichowe 12
wentylacyjno- 3. R trzewiki przemysłowe sk. gum. 24
klimatyzacyjnych 4. R buty gumowe 24
26 Murarz 1. R czapka drelichowa lub beret 12 *) w pomieszczeniach

niedostatecznie

ogrzewanych

**) zależnie od

zagrożenia

2. R ubranie drelichowe 12
3. R czapka drelichowa ocieplona*) 3 okresy zimowe
4. R ubranie drelichowe watowane*) 3 okresy zimowe
5. R trzewiki przemysłowe sk. gum. 18
6. O fartuch brezentowy do zużycia
7. O rękawice brezentowe do zużycia
8. S hełm przeciwuderzeniowy z pilotką**) do zużycia
27 Operator dziurkarki, sortera, tabulatora, 1. R fartuch drelichowy, kretonowy lub

satynowy

18 *) dyżurne
adresarki, maszyn 12
księgujących 12
2. S okulary ochronne*) do zużycia
28 Palacz c.o. 1. R czapka drelichowa lub beret 12 *) przy wywożeniu

żużla

**) rodzaj spodów w

zależności od

warunków pracy

***) tylko w

kotłowniach z

ręcznym

nawęglaniem

2. R ubranie drelichowe 6/9
3. R ocieplacz drelichowy watowany lub bluza

watowana*)

3 okresy zimowe
4. R trzewiki przemysłowe sk. gum. lub sk.

sk.**)

18

24

5. R bielizna dziana***) 1 sezon
6. O fartuch brezentowy do zużycia
7. O rękawice brezentowe do zużycia
8. S okulary ochronne lub zasłona do zużycia
29 Pielęgniarka 1. R fartuch płócienny biały (krzyżowy) 12
2. R sukienka płócienna 12
3. R czepek płócienny biały 2 szt./18
4. R trzewiki tekstylne profilaktyczne 9
30 Powielaczowy, światłokopista, drukarz ofsetowy, kserografista 1. R fartuch drelichowy, kretonowy lub

satynowy

12

12

*) dla kobiet

pracujących w

pozycji stojącej

ponad 4 godziny

dziennie

2. O fartuch igelitowy do zużycia
3. R trzewiki tekstylne profilaktyczne*) 12
4. O rękawice gumowe do zużycia
5. S okulary ochronne do zużycia
31 Ślusarz 1. R czapka drelichowa lub beret 12 *) w pomieszczeniach

niedostatecznie

ogrzewanych

2. R ubranie drelichowe 9
3. R trzewiki sk. gum. 18
4. R ocieplacz drelichowy watowany*) 3 okresy zimowe
5. O rękawice brezentowe do zużycia
32 Sprzątaczka 1. R chustka na głowę 12 *) przy myciu podłóg

**) według instrukcji

producenta

2. R fartuch drelichowy, kretonowy lub

satynowy

12

12

3. R trzewiki profilaktyczne tekstylne 9
4. R buty gumowe*) 24
5. O rękawice gumowe do zużycia
6. S pas bezpieczeństwa**)
33 Stolarz 1. R czapka drelichowa lub beret 12 *) w pomieszczeniach

niedostatecznie

ogrzewanych

2. R ubranie drelichowe lub fartuch

drelichowy

12
3. R ocieplacz drelichowy watowany*) 3 okresy zimowe
4. R trzewiki sk. gum. 24
34 Szatniarz(ka) 1. R fartuch drelichowy lub satynowy 18

12

*) w pomieszczeniach

niedostatecznie

ogrzewanych

**) dla kobiet

2. R ocieplacz drelichowy watowany*) 3 okresy zimowe
3. R trzewiki tekstylne profilaktyczne**) 12
35 Telefonistka 1. R fartuch drelichowy, kretonowy lub

satynowy

18

12

*) w pomieszczeniach

niedostatecznie

ogrzewanych

2. R ocieplacz drelichowy watowany*) 3 okresy zimowe
36 Woźny – portier (informator) 1. R fartuch drelichowy*) do zużycia *) dyżurny do prac

porządkowych

**) w pomieszczeniach

niedostatecznie

ogrzewanych

Strażnik (dozorca) 2. R ocieplacz drelichowy watowany**) 3 okresy zimowe
Dźwigowy dźwigu osobowego
37 Zatrudnieni stale przy segregacji poczty w kancelarii głównej 1. R fartuch drelichowy, kretonowy lub

satynowy

18 *) dla kobiet

pracujących w

pozycji stojącej

ponad 4 godziny

dziennie

12
12
2. R trzewiki tekstylne profilaktyczne*) 12
38 Pracownicy rad narodowych zatrudnieni stale w terenie*) (np. służba agrotechniczna rad narodowych oddelegowana do prac w rolniczych spółdzielniach produkcyjnych) Zakres wyposażenia w odzież i sprzęt oraz okresy ich używalności ustala się na podstawie ramowych resortowych branżowych tabel norm odzieży i sprzętu *) nie dotyczy

pracowników

inspekcji, którzy

powinni otrzymywać

odzież dyżurną w

kontrolowanych

zakładach pracy

39 Pracownicy ministerstw, urzędów centralnych i rad narodowych o zawodach, funkcjach, specjalnościach uzasadniających przyznanie odzieży ochronnej, roboczej i sprzętu ochrony osobistej – nie wymienionych w lp. 1 - 38 Zakres wyposażenia w odzież ochronną i roboczą oraz sprzęt i okresy używalności ustala się jak dla podobnych zawodów, funkcji, specjalności ustalonych w niniejszym wykazie albo jak dla zawodów, funkcji, specjalności ustalonych w ramowych resortowych branżowych tabelach norm odzieży i sprzętu.

- Przedmioty oznaczone symbolem "O" stanowią odzież ochronną.

- Przedmioty oznaczone symbolem "S" stanowią sprzęt ochrony osobistej.

- Przedmioty oznaczone symbolem "R" stanowią odzież roboczą.

- Symbol sk. gum. oznacza obuwie skórzane na spodach gumowych.

- Symbol sk. sk. oznacza obuwie skórzane na spodach skórzanych.

- W razie zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy okres używalności przedłuża się odpowiednio.

- Przy nakryciach głowy oraz ubraniach drelichowych w wypadkach, w których podano dwa okresy używalności (kol. 4), dłuższy okres używalności należy stosować wówczas, gdy pracownik otrzymuje na dłuższy okres zimowy ocieplone nakrycie głowy albo ubranie watowane.

- W razie wydawania odzieży roboczej (ubrania, fartuchy, kombinezony) wykonanej z drelichu z domieszką 25% elany lub polanu należy okres używalności przedłużyć o 1/3 w stosunku do okresu określonego w tabeli norm.

- W razie wydawania odzieży roboczej wykonanej z drelichu średniego o symbolu D 12 należy okres używalności skrócić o 1/3 w stosunku do okresu używalności określonego w tabeli norm.

Zmiany w prawie

Od stycznia nowe zasady prowadzenia PKPiR

Od 1 stycznia 2026 r. zasadą będzie prowadzenie podatkowej księgi przychodów i rozchodów przy użyciu programu komputerowego. Nie będzie już można dokumentować zakupów, np. środków czystości lub materiałów biurowych, za pomocą paragonów bez NIP nabywcy. Takie zmiany przewiduje nowe rozporządzenie w sprawie PKPiR.

Marcin Szymankiewicz 15.12.2025
Senat poprawia reformę orzecznictwa lekarskiego w ZUS

Senat zgłosił w środę poprawki do reformy orzecznictwa lekarskiego w ZUS. Zaproponował, aby w sprawach szczególnie skomplikowanych możliwe było orzekanie w drugiej instancji przez grupę trzech lekarzy orzeczników. W pozostałych sprawach, zgodnie z ustawą, orzekać będzie jeden. Teraz ustawa wróci do Sejmu.

Grażyna J. Leśniak 10.12.2025
Co się zmieni w podatkach w 2026 roku? Wciąż wiele niewiadomych

Mimo iż do 1 stycznia zostały trzy tygodnie, przedsiębiorcy wciąż nie mają pewności, które zmiany wejdą w życie w nowym roku. Brakuje m.in. rozporządzeń wykonawczych do KSeF i rozporządzenia w sprawie JPK VAT. Część ustaw nadal jest na etapie prac parlamentu lub czeka na podpis prezydenta. Wiadomo już jednak, że nie będzie dużej nowelizacji ustaw o PIT i CIT. W 2026 r. nadal będzie można korzystać na starych zasadach z ulgi mieszkaniowej i IP Box oraz sprzedać bez podatku poleasingowy samochód.

Monika Pogroszewska 10.12.2025
Maciej Berek: Do projektu MRPiPS o PIP wprowadziliśmy bardzo istotne zmiany

Komitet Stały Rady Ministrów wprowadził bardzo istotne zmiany do projektu ustawy przygotowanego przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej – poinformował minister Maciej Berek w czwartek wieczorem, w programie „Pytanie dnia” na antenie TVP Info. Jak poinformował, projekt nowelizacji ustawy o PIP powinien trafić do Sejmu w grudniu 2025 roku, aby prace nad nim w Parlamencie trwały w I kwartale 2026 r.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Lekarze i pielęgniarki na kontraktach „uratują” firmy przed przekształcaniem umów?

4 grudnia Komitet Stały Rady Ministrów przyjął projekt zmian w ustawie o PIP - przekazało w czwartek MRPiPS. Nie wiadomo jednak, jaki jest jego ostateczny kształt. Jeszcze w środę Ministerstwo Zdrowia informowało Komitet, że zgadza się na propozycję, by skutki rozstrzygnięć PIP i ich zakres działał na przyszłość, a skutkiem polecenia inspektora pracy nie było ustalenie istnienia stosunku pracy między stronami umowy B2B, ale ustalenie zgodności jej z prawem. Zdaniem prawników, to byłaby kontrrewolucja w stosunku do projektu resortu pracy.

Grażyna J. Leśniak 05.12.2025
Klub parlamentarny PSL-TD przeciwko projektowi ustawy o PIP

Przygotowany przez ministerstwo pracy projekt zmian w ustawie o PIP, przyznający inspektorom pracy uprawnienie do przekształcania umów cywilnoprawnych i B2B w umowy o pracę, łamie konstytucję i szkodzi polskiej gospodarce – ogłosili posłowie PSL na zorganizowanej w czwartek w Sejmie konferencji prasowej. I zażądali zdjęcia tego projektu z dzisiejszego porządku posiedzenia Komitetu Stałego Rady Ministrów.

Grażyna J. Leśniak 04.12.2025
Metryka aktu
Identyfikator:

M.P.1972.57.309

Rodzaj: Zarządzenie
Tytuł: Tabela norm odzieży ochronnej, roboczej i sprzętu ochrony osobistej dla pracowników ministerstw, urzędów centralnych i rad narodowych.
Data aktu: 24/11/1972
Data ogłoszenia: 29/12/1972
Data wejścia w życie: 01/01/1973