Usprawnienie kooperacji przemysłowej.

UCHWAŁA Nr 314
RADY MINISTRÓW
z dnia 8 sierpnia 1961 r.
w sprawie usprawnienia kooperacji przemysłowej.

W celu dalszego usprawnienia kooperacji przemysłowej Rada Ministrów uchwala, co następuje:

I.

Postanowienia ogólne.

§  1.
1.
Kooperacja przemysłowa, stanowiąca część składową zaopatrzenia materiałowo-technicznego, obejmuje - na podstawie umów kooperacyjnych między dwoma lub więcej przedsiębiorstwami produkcyjnymi - dostawy zespołów, podzespołów, półfabrykatów i części wytwarzanych u dostawców na specjalne zamówienie odbiorcy, potrzebnych do produkcji określonego gotowego wyrobu (finalnego). Produkcja w ramach kooperacji posiada charakter wyraźnie adresowy i jest wykonywana na podstawie konkretnego zamówienia (umowy) z przeznaczeniem do dalszej produkcji określonego wyrobu finalnego u odbiorcy.
2.
Ilekroć w uchwale niniejszej jest mowa:
1)
o "umowie kooperacyjnej" - oznacza to umowę dostawy lub o dzieło, w której wykonaniu dostawca wytwarza i dostarcza odbiorcy potrzebne do wyprodukowania określonego w umowie wyrobu zespoły, półfabrykaty i części albo świadczy usługi przemysłowe;
2)
o "elementach kooperacyjnych" - oznacza to takie zespoły, podzespoły, półfabrykaty, części i usługi przemysłowe, które nie są wytwarzane lub świadczone dla nieokreślonego z góry (anonimowego) odbiorcy; w uzasadnionych i ściśle określonych w umowie przypadkach zespoły, podzespoły, półfabrykaty i części produkowane dla anonimowego odbiorcy również mogą być dostarczane na podstawie umów kooperacyjnych;
3)
o "wyrobach finalnych" - oznacza to wymienione w umowie kooperacyjnej wyroby, do których wytworzenia służyć mają elementy kooperacyjne;
4)
o "dostawcy" - oznacza to przedsiębiorstwo lub osobę, która na podstawie umowy kooperacyjnej dostarcza "elementy kooperacyjne";
5)
o "odbiorcy" - oznacza to przedsiębiorstwo, dla którego "elementy kooperacyjne" są przeznaczone;
6)
o "jednostkach nadrzędnych" - oznacza to jednostki bezpośrednio nadzorujące dostawców lub odbiorców (zjednoczenia, związki spółdzielni);
7)
o "zjednoczeniach wiodących" - oznacza to zjednoczenie przemysłu kluczowego (budownictwa) lub inną jednostkę organizacyjną wyznaczoną zarządzeniem właściwego ministra do wykonywania funkcji koordynacji ogólnobranżowej, stosownie do przepisów uchwały nr 116 Rady Ministrów z dnia 14 maja 1965 r. o współpracy i koordynacji gospodarczej (Monitor Polski Nr 33, poz. 178);
8)
o "przedsiębiorstwach prowadzących" - oznacza to przedsiębiorstwa prowadzące lub patronackie, wyznaczone w trybie określonym w uchwale nr 388 Rady Ministrów z dnia 17 listopada 1960 r. o przedsiębiorstwach prowadzących (Monitor Polski Nr 94, poz. 417).
3.
Przepisy uchwały stosuje się odpowiednio również do umów o dzieło, na podstawie których przedsiębiorstwo zobowiązuje się wykonać w stosunku do przedmiotów dostarczonych przez zamawiającego określone w umowie operacje technologiczne (usługa przemysłowa).
§  2.
1. 1
Przedsiębiorstwa przemysłu kluczowego powinny organizować współpracę kooperacyjną z przedsiębiorstwami państwowego przemysłu kluczowego i terenowego. Przedsiębiorstwa przemysłu państwowego mogą organizować w uzasadnionych przypadkach współpracę kooperacyjną również ze spółdzielczością pracy i - za zgodą właściwego ministra - z rzemiosłem, w szczególności gdy wymaga tego interes eksportu bądź potrzeby rynku wewnętrznego lub istnieje konieczność ograniczenia importu z kierunków określonych przez właściwą centralę handlu zagranicznego.
2.
Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio do przedsiębiorstw przemysłu terenowego i wojewódzkich rad narodowych.
2a. 2
Kształtowanie i rozwój kooperacji powinny opierać się na zasadach koncentracji i specjalizacji produkcji zespołów i elementów technologicznie podobnych oraz być uzależnione od ekonomicznej celowości rozkooperowywania produkcji.
3.
W przypadkach ekonomicznie i technicznie uzasadnionych odbiorcy mogą zorganizować sobie dostawy tych samych lub podobnych elementów od dwu lub większej liczby dostawców. Dotyczy to w szczególności elementów drobnych i stanowiących mały udział w wartości wyrobu finalnego.
4.
W przepadkach uzasadnionych międzynarodowym podziałem pracy należy szeroko korzystać z dostaw elementów kooperacyjnych z krajów należących do Rady Wzajemnej Pomocy Gospodarczej. Import elementów kooperacyjnych powinien następować wtedy, gdy produkcja kraju eksportera jest odpowiedniej jakości i mogą być zapewnione dostawy terminowe.
5. 3
Ministrowie, którym podlegają dostawcy, produkujący dla producentów wyrobów finalnych elementy kooperacyjne w formie kompletnych zespołów lub podzespołów, mają obowiązek zapewnić import części składowych, niezbędnych do skompletowania tych zespołów (podzespołów). Import ten jest finansowany własnymi środkami dewizowymi, określonymi w planie importu.

II.

Rozwój bazy kooperacyjnej.

§  3.
1.
Przedsiębiorstwa, które wykonują i dostarczają elementy kooperacyjne niezbędne do produkcji w innych przedsiębiorstwach, stanowią bazę kooperacyjną przemysłu.
2.
Rozbudowa bazy kooperacyjnej kraju stanowi integralną część rocznych i wieloletnich planów rozwoju gospodarczego i poszczególnych branż. W planach należy zapewnić specjalizację przedsiębiorstw w zakresie produkcji elementów kooperacyjnych (szczególnie o znaczeniu międzybranżowym).
3.
Przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnej właściwe jednostki organizacyjnie powinny uwzględniać możliwości wykorzystania źródeł dostaw, o których mowa w § 2 ust. 1 i 4.
4. 4
W celu lepszego wykorzystania istniejącej bazy kooperacyjnej należy intensyfikować prace w przemyśle nad normalizacją i unifikacją elementów kooperacyjnych. Biura konstrukcyjne i technologiczne obowiązane są stosować przy opracowywaniu konstrukcji nowych wyrobów znormalizowane i zunifikowane elementy kooperacyjne. Ministrowie zapewnią biurom konstrukcyjnym i technologicznym aktualne informacje o postępie w dziedzinie normalizacji i unifikacji specjalizowanych elementów kooperacyjnych.
5.
Dla zapewnienia prawidłowego rozwoju produkcji finalnej należy w miarę potrzeby tworzyć rezerwy mocy do produkcji elementów kooperacyjnych.
6.
Przy opracowywaniu i analizie wykonania planów Komisja Planowania przy Radzie Ministrów, ministrowie i dyrektorzy zjednoczeń zwrócą szczególną uwagę na wykonanie przepisów niniejszego paragrafu, a zwłaszcza na prawidłowy rozwój przedsiębiorstw kooperujących, zapewniający dostawy elementów kooperacyjnych.
7. 5
Przy podejmowaniu decyzji inwestycyjnych należy zapewnić ujęcie w założeniach techniczno-ekonomicznych inwestycji kompleksowego rozwiązywania przedsięwzięć wraz z niezbędnymi powiązaniami kooperacyjnymi. Ujęcie w założeniach techniczno-ekonomicznych przedsięwzięć w zakresie kooperacji jest warunkiem zatwierdzenia projektu przez nadzorującą jednostkę nadrzędną i uruchomienia środków inwestycyjnych przez bank finansujący.
8. 6
Ministrowie Przemysłu Maszynowego, Przemysłu Ciężkiego i Żeglugi w porozumieniu z przewodniczącymi prezydiów wojewódzkich rad narodowych, Prezesem Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy i Prezesem Związku Spółdzielni Inwalidów ustalą wielkości nakładów inwestycyjnych, przekazywanych w poszczególnych latach planów wieloletnich z ich limitów inwestycyjnych na rzecz rozwoju produkcji kooperacyjnej w przedsiębiorstwach drobnej wytwórczości. Terminy przekazywania nakładów inwestycyjnych powinny uwzględniać odpowiednie normatywne cykle przygotowania i realizacji inwestycji.

III.

Zasady i tryb zawierania umów kooperacyjnych.

§  4.
1.
Obowiązek zapewnienia sobie dostaw elementów kooperacyjnych w zakresie niezbędnym ze względów ekonomicznych i technicznych ciąży na przedsiębiorstwie (odbiorcy) wytwarzającym wyroby finalne.
2.
Za zaspokojenie potrzeb i sprawne zorganizowanie dostaw elementów kooperacyjnych zużywanych przez większą liczbę odbiorców odpowiada przedsiębiorstwo będące wyłącznym producentem bądź nadzorujące je zjednoczenie branżowe, bądź - o ile zawarto porozumienie branżowe - zjednoczenie wiodące, bądź też odpowiednie przedsiębiorstwo prowadzące (patronackie).
3.
Za sprawne zorganizowanie dostaw w zakresie elementów kooperacyjnych używanych wyłącznie przez ograniczoną liczbę przedsiębiorstw odpowiadają przedsiębiorstwa - odbiorcy bądź w wyjątkowych wypadkach jednostki nadrzędne, o ile podjęły się lub zostały zobowiązane do organizowania dostaw dla podporządkowanych przedsiębiorstw.
§  5.
1.
Przedsiębiorstwa przemysłu kluczowego i terenowego będące odbiorcami elementów kooperacyjnych zawierają umowy dostawy lub umowy o dzieło w ramach kooperacji z przedsiębiorstwami dostarczającymi elementy kooperacyjne.
2.
Odbiorcy przy wyborze dostawcy powinni kierować się przepisami § 2, a ponadto następującymi przesłankami:

- specjalizacją dostawcy i wynikającą stąd odpowiednią jakością i taniością wyrobów oraz terminowością dostaw,

- pewnością co do trwałości powiązań kooperacyjnych,

- bliskością położenia zakładu dostawcy.

3.
W razie istnienia więcej niż jednego dostawcy spełniającego warunki określone w ust. 2 wybrać należy dostawcę podporządkowanego tej samej jednostce nadrzędnej bądź objętego tym samym porozumieniem branżowym, w którym uczestniczy odbiorca, zgodnie z przepisem § 13.
§  6.
1.
Podstawą powiązań kooperacyjnych są bezpośrednie umowy między zainteresowanymi przedsiębiorstwami.
2.
Powiązania długotrwałe w kooperacji powinny opierać się na umowach wieloletnich; w umowie należy w szczególności określić:
1)
przedmiot umowy,
2)
ilości elementów kooperacyjnych, jakie powinny być dostarczone w poszczególnych latach, oraz ilości i terminy, w jakich poszczególne partie elementów kooperacyjnych dostarczone będą w roku, w którym umowa została zawarta,
3)
kary umowne za niewykonanie lub nienależyte wykonanie umowy,
4)
tryb, w jakim mogą być wprowadzane do umowy zmiany lub uzupełnienia.

Jeżeli w umowie wieloletniej inaczej nie ustalono, odbiorca powinien w każdym roku do dnia 30 kwietnia zawiadomić dostawcę, w jakich ilościach i terminach poszczególne partie elementów kooperacyjnych dostarczane być powinny w następnym roku kalendarzowym i ewentualnie wysunąć propozycję co do zmian lub uzupełnień umowy, potrzebnych w związku z postępem technicznym lub z innych powodów. Uzgodnienie ewentualnych rozbieżności powinno być dokonane nie później niż do dnia 30 czerwca każdego roku poprzedzającego rok, w którym realizowane będą dostawy.

3.
Jeżeli szczególne warunki produkcji oraz przewozu tego wymagają, strony mogą w umowach zamiast ścisłych dat dostarczania poszczególnych partii elementów kooperacyjnych ustalić okresy, w jakich zostaną dostarczone; niedopuszczalne jest ustalanie okresów dłuższych niż miesięczne.
4.
Odbiorcy i dostawcy mają obowiązek zawierania umów wieloletnich stosownie do przepisu ust. 2, w szczególności zaś gdy:
1)
przedmiotem dostawy są elementy (usługi) kooperacyjne niezbędne dla produkcji eksportowej, których dostawy powinny być objęte umowami wieloletnimi, zgodnie z przepisami uchwały nr 124 Rady Ministrów z dnia 26 kwietnia 1968 r. w sprawie zasad zawierania umów wieloletnich na dostawy eksportowe pomiędzy przedsiębiorstwami i zjednoczeniami przemysłowymi a przedsiębiorstwami handlu zagranicznego,
2)
dostawca jest przedsiębiorstwem wyspecjalizowanym w produkcji określonego rodzaju elementów kooperacyjnych lub usług w rozumieniu § 17 lub przedsiębiorstwem wyznaczonym w danej branży jako wyłączny producent określonego rodzaju elementów lub usług.
5.
W razie gdy brak jest podstaw gospodarczych do zawarcia umowy wieloletniej, określającej ilości elementów kooperacyjnych, jakie dostawca powinien dostarczyć w poszczególnych latach, strony mogą zawrzeć zamiast wieloletniej umowy porozumienie w sprawie kooperacji, w którym określą w szczególności tryb składania zamówień na elementy kooperacyjne i warunki umów, jakie mogą być w przyszłości między nimi zawarte. Przepisy ust. 2 i 3 stosuje się odpowiednio do porozumień w sprawie kooperacji.
6.
Zmiany planów spowodowane uchwałami Rady Ministrów (Komitetu Ekonomicznego Rady Ministrów) stanowią podstawę do dokonania odpowiednich zmian w umowach.
7.
Jeżeli w umowie dostawy przewidziano, że odbiorca będzie miał prawo w terminach późniejszych złożyć zamówienia na dodatkowe dostawy elementów kooperacyjnych, dostawca powinien zarezerwować część mocy produkcyjnych i środków potrzebnych do wykonania tych dostaw.
8.
Umowy kooperacyjne na dostawy elementów kooperacyjnych oraz dokumentacja produkcyjna i handlowa oznaczane są symbolem "K". Dostawcy i odbiorcy mają obowiązek prowadzić ewidencję zawartych umów wieloletnich i rocznych oznaczonych symbolem "K", a jednostki nadrzędne - tylko ewidencję zawartych umów wieloletnich. Realizacja umów (oznaczonych symbolem "K") powinna być bieżąco kontrolowana przez przedsiębiorstwa.
§  7.
1. 7
Dostawcy powinni wykonywać umowy o dostawę elementów kooperacyjnych oraz umowy o dostawy przeznaczone do produkcji specjalnej, eksportowej oraz typu rynkowego przed innymi dostawami.
2-7. 8
(uchylone).
8.
W razie nieulokowania zamówień w sposób określony w ust. 2-7 lub nieosiągnięcia wymaganych warunków dostawy przez przedsiębiorstwo państwowego przemysłu kluczowego i terenowego odbiorca może ogłosić przetarg w trybie przepisów wykonawczych do ustawy z dnia 28 grudnia 1957 r. o dostawach, robotach i usługach na rzecz jednostek państwowych (Dz. U. z 1958 r. Nr 3, poz. 7).
9.
Odbiorca może zgodnie z umową udzielić dostawcy pomocy, w szczególności w zakresie organizacji produkcji, przekazania niektórych materiałów centralnie rozdzielanych, przekazania maszyn i urządzeń zgodnie z obowiązującymi przepisami.
§  8.
Projekty uchwał Rady Ministrów wprowadzające zmiany w planie powinny uwzględniać również wpływ tych zmian na umowy kooperacyjne oraz wskazywać źródła dla pokrycia ewentualnych strat lub odszkodowań umownych.
§  9.
1.
Przedsiębiorstwa wytwarzające wyroby finalne mogą wprowadzać je do planu techniczno-przemysłowo-finansowego i zawierać umowy o dostawę takich wyrobów dopiero wtedy, gdy w drodze umów lub wstępnych uzgodnień z dostawcami zapewniły sobie dostawę potrzebnych elementów kooperacyjnych lub też na podstawie rozeznania możliwości produkcyjnych zapewnione są niezbędne dostawy. Dotyczy to również umów dostawy na wyroby nie objęte planem.
2.
Przy analizie projektów planów przedsiębiorstw zjednoczenia powinny brać pod uwagę możliwość dostaw elementów kooperacyjnych. Zatwierdzenie wskaźników dyrektywnych dla przedsiębiorstw może nastąpić po uprzednim zapewnieniu dostaw elementów kooperacyjnych.
3.
Odbiorca obowiązany jest w sposób szczególnie troskliwy zorganizować jakościowe i terminowe dostawy elementów kooperacyjnych dla nowo uruchomionej produkcji. Program prób mających na celu zbadanie prawidłowego działania nowych wyrobów powinien uwzględnić sprawdzenie przydatności elementów kooperacyjnych.
4.
Dostawca, który podpisał umowę o dostawę elementów kooperacyjnych, nie może w okresie trwania umowy przekazać jej realizacji innemu przedsiębiorstwu bez zgody odbiorcy.
5.
Podjęcie nowej lub dodatkowej produkcji nie zwalnia dostawców od normalnego wykonywania dostaw elementów kooperacyjnych zgodnie z zawartymi umowami; strona, która nie wykonała umowy, obowiązana jest zapłacić drugiej stronie odszkodowanie, choćby niewykonanie umowy spowodowane zostało podjęciem nowej lub dodatkowej produkcji.
6. 9
(uchylony).
7.
Uważa się za nie istniejące zastrzeżenia dostawców uzależniające wykonanie dostawy od terminowości dostaw z importu albo od wykonania zobowiązań względem dostawcy przez dostawców krajowych.
§  10.
1.
Odbiorcy i dostawcy prowadzić będą ewidencję zawartych umów kooperacyjnych w sposób umożliwiający kontrolę terminowego i należytego wykonania dostaw oraz ewidencję zapłaconych i otrzymanych odszkodowań umownych. W ewidencji należy uwzględnić możliwości ilościowej i wartościowej kontroli dostaw w odniesieniu do zawartych umów z poszczególnymi dostawcami, zużycie jednostkowe i globalne w powiązaniu z wyrobem finalnym, zapasy elementów kooperacyjnych u odbiorcy oraz ustalonych, wypłaconych i otrzymanych odszkodowań umownych.
2.
Jednostki nadrzędne dostawców i odbiorców mają obowiązek ewidencjonować zawarte umowy wieloletnie i kontrolować ich wykonanie. Dostawcy i odbiorcy zawiadamiają jednostki nadrzędne o zawarciu, rozwiązaniu lub zmianach umów wieloletnich. Rozwiązanie lub zmiana umowy wieloletniej wymaga zgody jednostki nadrzędnej.
3.
Ministrowie lub z ich upoważnienia zjednoczenia wiodące (lub branżowe) albo wyznaczone przedsiębiorstwa dostawcy (§ 13 i § 14 ust. 2) sporządzać będą bilanse ważniejszych elementów kooperacyjnych. W bilansach należy uwzględnić rozliczenie zużycia jednostkowego na wyrób finalny, pokrycia potrzeb według dostawców krajowych i z importu, rozchód według odbiorców. W bilansach należy również podawać rozchód na cele nie związane z kooperacją.
§  11.
1.
Ustala się, że dostawcy i odbiorcy planują szczegółowo produkcję, dostawy lub zaopatrzenie we wszystkie elementy kooperacyjne.
2.
Jednostki nadrzędne dostawców i odbiorców sporządzają plany produkcji, dostaw lub zaopatrzenia w elementy kooperacyjne dla pozycji zasadniczych i grup zbiorczych, szczególnie w zakresie kooperacji między dostawcami i odbiorcami podległymi różnym jednostkom nadrzędnym.
3.
Ministerstwa i urzędy centralne, którym podlegają dostawcy i odbiorcy, planują produkcję, dostawy i zaopatrzenie w elementy kooperacyjne dla głównych pozycji i grup zbiorczych, szczególnie w zakresie kooperacji międzyresortowej.
4.
Plany zaopatrzenia w elementy kooperacyjne, stanowiące jednocześnie przedmiot innego zaopatrzenia (np. części zamienne do eksploatacji), są częścią planów zaopatrzenia. W planach zaopatrzenia należy podać łączne kwoty potrzeb na wszystkie cele.
§  12. 10
Sprawozdawczość z wykonania dostaw elementów kooperacyjnych powinna zawierać dla jednostek nadrzędnych syntetyczne informacje o stanie nie wykonanych zobowiązań przez dostawców. Komisja Planowania przy Radzie Ministrów w porozumieniu z Głównym Urzędem Statystycznym ustalać będzie zakres informacji dla ministerstw i urzędów centralnych.

IV.

Obowiązki i uprawnienia zjednoczeń wiodących oraz przedsiębiorstw prowadzących (patronackich) w zakresie kooperacji.

§  13.
W branży, w której zawarto porozumienie branżowe w trybie określonym uchwałą nr 116 Rady Ministrów z dnia 14 maja 1965 r. o współpracy i koordynacji gospodarczej (Monitor Polski Nr 33, poz. 178), jednostką koordynującą prawidłowe zaspokojenie potrzeb odbiorców w zakresie elementów kooperacyjnych jest właściwe zjednoczenie wiodące.
§  14.
1.
Do zadań zjednoczenia wiodącego w zakresie usprawnienia kooperacji należą w szczególności:
1)
opracowanie bilansów zdolności produkcyjnych branży z całkowitym zapotrzebowaniem elementów kooperacyjnych zarówno dla celów produkcyjnych odbiorców, jak i eksploatacyjnych użytkowników wyrobów finalnych (części zamienne);
2)
stawianie wniosków dotyczących postępu prac nad specjalizacją przedsiębiorstw w zakresie elementów kooperacyjnych;
3)
wykorzystanie metod technologicznych uzyskanych w wyniku specjalizacji produkcji w kierunku osiągnięcia bardziej racjonalnego podziału pracy i podwyższenia poziomu technicznego przedsiębiorstw wytwarzających elementy kooperacji;
4)
organizowanie prac w zakresie normalizacji, typizacji i unifikacji elementów kooperacyjnych;
5)
inicjowanie i koordynowanie prac w zakresie ustalania warunków gwarancyjnych dla elementów kooperacyjnych oraz ich kontrola;
6)
analiza techniczno-ekonomiczna powiązań kooperacyjnych i kierowanie przedsięwzięciami, zmierzającymi do usunięcia dysproporcji między mocami produkcyjnymi w zakresie produkcji finalnej a mocami produkcyjnymi w zakresie elementów kooperacyjnych, przy współpracy ze zjednoczeniami nadzorującymi odbiorców;
7)
organizowanie informacji dla odbiorców, dotyczących możliwości dostaw elementów kooperacyjnych, oraz przygotowanie wniosków w sprawie rozszerzenia bazy produkcyjnej dla kooperacji;
8)
zapewnienie pełnego zaspokojenia potrzeb eksploatacyjnych rynku, baz remontowych, inwestycyjnych na podstawie opracowanych wskaźników eksploatacyjnych w zakresie części zamiennych identycznych lub podobnych do produkowanych elementów kooperacyjnych;
9) 11
zapewnienie przez odbiorcę udzielania dostawcom, wykonującym kooperacyjną produkcję niespecjalizowaną, pomocy przy opanowywaniu produkcji nowych wyrobów i nowych procesów technologicznych.
2.
Jeżeli produkcja elementów kooperacyjnych określonej wyspecjalizowanej grupy asortymentowej skoncentrowana jest głównie w jednym przedsiębiorstwie lub w niewielkiej ilości przedsiębiorstw, właściwy minister lub dyrektor zjednoczenia wiodącego może zlecić wykonywanie funkcji zjednoczenia wiodącego przedsiębiorstwu państwowemu lub spółdzielczemu wyróżniającemu się wysokim poziomem technicznym, organizacyjnym i kadrowym w tej grupie asortymentowej.
3.
Jeśli w danej branży nie zawarto porozumienia branżowego oraz nie wyznaczono przedsiębiorstwa wiodącego, funkcje zjednoczenia wiodącego w zakresie produkcji elementów kooperacyjnych wykonuje jednostka nadrzędna nadzorująca przedsiębiorstwa, które produkują w przeważającej mierze określone elementy kooperacyjne.
4.
Jeśli w danej branży zawarto porozumienie terenowo-branżowe, zjednoczenie wiodące może upoważnić właściwy organ porozumienia terenowo-branżowego do organizacji kooperacji w zasięgu województwa lub województw sąsiadujących.
§  15.
1.
Jeśli odbiorcą elementów kooperacyjnych jest przedsiębiorstwo powiązane trwałymi związkami kooperacyjnymi z innymi przedsiębiorstwami dostarczającymi różne elementy kooperacyjne w przeważającej części swej produkcji i na rzecz jednego odbiorcy, powinno ono być wyznaczone w trybie uchwały nr 388 Rady Ministrów z dnia 17 listopada 1960 r. o przedsiębiorstwach prowadzących (Monitor Polski Nr 94, poz. 417), jako przedsiębiorstwo prowadzące lub patronackie.
2.
Odbiorca może pełnić równocześnie oba rodzaje funkcji przedsiębiorstw prowadzących i patronackich (w stosunku do różnych grup odbiorców).
3.
Do zakresu uprawnień i obowiązków przedsiębiorstwa prowadzącego (patronackiego) odbiorcy w zakresie kooperacji należy w szczególności:
1)
planowanie i bilansowanie produkcji elementów kooperacyjnych;
2)
pomoc dla dostawców w zakresie konstrukcji, technologii oprzyrządowania, modeli, prac laboratoryjnych, organizacji pracy, szkolenia fachowców itp.;
3)
współpraca w zakresie realizacji zadań postępu technicznego oraz poprawy jakości wyrobów finalnych i elementów kooperacyjnych.
4.
Do zadań kolegium przedsiębiorstwa prowadzącego (patronackiego) w zakresie kooperacji należy w szczególności:
1)
opiniowanie programu produkcyjnego przedsiębiorstw zgrupowanych (współdziałających) dostawców oraz planu podziału zadań i środków;
2)
podejmowanie wiążących uchwał w sprawach wspólnych przedsięwzięć służących usprawnieniu kooperacji;
3)
podejmowanie uchwał w sprawach poprawy jakości wyrobów finalnych i elementów kooperacyjnych oraz lepszej organizacji dostaw.

V.

Realizacja kooperacji.

§  16.
Warunki przyznawania premii i nagród za wykonanie zadań kooperacyjnych, ceny elementów kooperacyjnych oraz finansowanie środków obrotowych w dziedzinie kooperacji przemysłowej regulują przepisy odrębne.
§  17.
1.
Prezes Narodowego Banku Polskiego uwzględni w ramach szacunku inwestycji grupy B założonego w narodowym planie gospodarczym potrzeby inwestycji własnych przedsiębiorstw realizujących kooperację czynną (wykonujących produkcję elementów (usług) kooperacyjnych), w których udział produkcji kooperacyjnej w wartości produkcji towarowej przekracza 50%. Inwestycje przedsiębiorstw, o których mowa wyżej, należy objąć preferowanymi kierunkami inwestowania.
2. 12
Właściwi ministrowie (Przewodniczący Komitetu Drobnej Wytwórczości oraz centralne związki spółdzielni) w porozumieniu z Przewodniczącym Komisji Planowania przy Radzie Ministrów ustalą wykaz przedsiębiorstw, o których mowa w ust. 1, i przedstawią go Prezesowi Narodowego Banku Polskiego.
3.
W odniesieniu do przedsiębiorstw zamieszczonych w wykazie, o którym mowa w ust. 2, a wykonujących produkcję elementów (usług) kooperacyjnych na cele produkcji eksportowej innych przedsiębiorstw, mają zastosowanie uprawnienia i uprzywilejowania inwestycyjne nadane uchwałą nr 125 Rady Ministrów z dnia 26 kwietnia 1968 r. w sprawie przedsiębiorstw specjalizujących się w produkcji eksportowej.
§  18.
Przedsiębiorstwa, które zawarły umowy kooperacyjne o dostawę elementów kooperacyjnych przeznaczonych do wytworzenia finalnych wyrobów eksportowych, oraz zjednoczenia, w których przedsiębiorstwa te są zgrupowane, obowiązane są na żądanie przedsiębiorstw handlu zagranicznego dostarczać im kalkulacje fabryczne produkowanych elementów.
§  19.
1. 13
Dostawcy przede wszystkim zaspokajają potrzeby produkcji elementów kooperacyjnych oraz zapewniają dostawy przeznaczone na produkcję specjalną, eksportową oraz rynkową.
2. 14
Zaopatrzenie w materiały rozdzielane, niezbędne do wykonania zadań kooperacyjnych przez dostawców-przedsiębiorstwa drobnej wytwórczości na rzecz przedsiębiorstw przemysłu kluczowego, zapewniają odbiorcy. Odbiorca elementów kooperacyjnych może sprzedać dostawcy potrzebne mu do wykonania elementów kooperacyjnych surowce i materiały nie rozdzielane.
3.
Sprzedaż materiałów następuje po cenach zbytu bez jakichkolwiek dopłat dodatkowych.
4.
Hurtownie organizacji zbytu powinny w pierwszej kolejności zaopatrywać przedsiębiorstwa legitymujące się umowami dostawy elementów kooperacyjnych, zakupując materiały z ilości przeznaczonych dla drobnych odbiorców. Sprzedaż powinna być dokonana w formie uniemożliwiającej wielokrotne wykorzystanie jednej umowy do nabycia tego samego materiału.
5.
Przepisy niniejszego paragrafu nie naruszają przepisów dotyczących zbędnych surowców, materiałów i odpadów.
§  20.
1.
Dyrektorzy zjednoczeń branżowych lub dyrektorzy przedsiębiorstw wydawać będą brakujące katalogi elementów kooperacyjnych, szczególnie w zakładach wyspecjalizowanych, uzupełniając i aktualizując jednocześnie katalogi już wydane. Jeżeli wydanie katalogu byłoby niemożliwe lub ekonomicznie nieuzasadnione, dyrektorzy zjednoczeń lub dyrektorzy przedsiębiorstw powinni wydawać prospekty handlowo-techniczne albo biuletyny informacyjne o działalności produkcyjnej podległych przedsiębiorstw wykonujących produkcję elementów kooperacyjnych, podając w nich nazwę i adres przedsiębiorstwa, produkowane asortymenty lub rodzaj usług, zakres specjalizacji oraz warunki handlowe. W publikacjach należy powoływać się na odpowiednie obowiązujące normy przedmiotowe.
2.
Dyrektorzy zjednoczeń w szerszym niż dotąd stopniu będą bieżąco informować o istniejących wolnych mocach produkcyjnych w podległych zakładach z bliższym określeniem:
1)
rodzaju usług (np. obróbka mechaniczna, galwanizowanie, wykonywanie określonych wyrobów itp.),
2)
okresu istnienia luzów produkcyjnych,
3)
warunków przyjęcia do wykonania dostaw lub usług (np. terminy, własny lub powierzony materiał itp.).

Jeśli informacje mają zawierać obszerniejszy tekst, powinny przybrać formę biuletynów wydawanych przez zjednoczenie. W innych przypadkach należy korzystać z reklamy prasowej, a szczególnie z resortowych informatorów technicznych i innych.

3.
Zjednoczenia zapewnią środki finansowe na prowadzenie akcji wydawniczej bądź w preliminarzu działalności administracyjnej, bądź w drodze wpłat poszczególnych przedsiębiorstw na scentralizowane konto zjednoczenia.
§  21.
W celu zapewnienia szybszego tempa opanowywania produkcji i doskonalenia jej jakości u dostawców, u których ilość nowo wytwarzanych elementów kooperacyjnych szybko wzrasta, wskutek napływu zamówień oraz w wyniku normalizacji i unifikacji tych elementów - należy wzmocnić istniejące przyfabryczne biura konstrukcyjne i technologiczne. W tym celu należy w planach tych przedsiębiorstw uwzględnić niezbędne zatrudnienie wykwalifikowanego personelu technicznego.

VI.

Postanowienia przejściowe i końcowe.

§  22.
1.
Właściwi ministrowie dostosują istniejące w podległych im resortach przepisy dotyczące kooperacji do niniejszej uchwały.
2.
Upoważnia się Przewodniczącego Komisji Planowania przy Radzie Ministrów do udzielania wiążących wyjaśnień dotyczących interpretacji uchwały.
§  23.
1.
Zaleca się właściwym centralom spółdzielni uregulowanie spraw kooperacji w podległych im spółdzielniach na zasadach określonych w uchwale.
2.
W razie celowości stałej koordynacji działalności określonych spółdzielni z przemysłem państwowym, kluczowym lub terenowym w dziedzinie kooperacji, zainteresowane zjednoczenia przemysłu zawierają umowy - porozumienia branżowe z właściwymi spółdzielniami w trybie uchwały nr 116 Rady Ministrów z dnia 14 maja 1965 r. o współpracy i koordynacji gospodarczej (Monitor Polski Nr 33, poz. 178).
§  24.
Uwzględniając fakt, iż produkcja elementów kooperacyjnych wiąże się ściśle z produkcją części zamiennych, zobowiązuje się ministrów (kierowników urzędów centralnych) do uwzględnienia w wydanych przepisach wykonawczych do niniejszej uchwały środków zapewniających właściwą produkcję i terminowe dostawy części zamiennych dla potrzeb eksploatacji, z tym że normy zużywania się części w toku eksploatacji wyrobu przez użytkownika określa przedsiębiorstwo produkujące wyroby finalne. Obowiązek dostarczania aparatowi obrotu odpowiednich ilości części zamiennych spoczywa na dostawcach oraz ich jednostkach nadrzędnych.
§  25.
Zobowiązuje się prezydia wojewódzkich rad narodowych do nadzoru powiązań kooperacyjnych i stawiania wniosków co do koniecznych zmian dla zapewnienia dostaw z wyspecjalizowanych przedsiębiorstw państwowych, gwarantujących terminowe i jakościowo odpowiednie dostawy oraz położonych blisko dostawcy.
§  26.
1.
Wykonanie uchwały porucza się Przewodniczącemu Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, Ministrowi Finansów, właściwym ministrom (kierownikom urzędów centralnych), Przewodniczącemu Komitetu Drobnej Wytwórczości, Przewodniczącemu Komitetu Nauki i Techniki, Przewodniczącemu Komitetu Pracy i Płac, Prezesowi Głównego Urzędu Statystycznego, Przewodniczącemu Państwowej Komisji Cen, Prezesowi Polskiego Komitetu Normalizacyjnego oraz prezydiom wojewódzkich rad narodowych (rad narodowych miast wyłączonych z województw).
2.
Przy wykonywaniu przepisów uchwały ministerstwa i urzędy centralne powinny jak najszerzej współdziałać z organizacjami związkowymi wszystkich szczebli.
§  27.
Prezes Rady Ministrów w miarę potrzeby może uregulować w drodze zarządzenia tryb wykonywania poszczególnych przepisów uchwały.
1 § 2 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 1 lit. a) uchwały nr 159 z dnia 31 lipca 1971 r. (M.P.71.42.270) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 18 sierpnia 1971 r.
2 § 2 ust. 2a dodany przez § 1 pkt 1 lit. b) uchwały nr 159 z dnia 31 lipca 1971 r. (M.P.71.42.270) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 18 sierpnia 1971 r.
3 § 2 ust. 5 dodany przez § 1 pkt 1 lit. c) uchwały nr 159 z dnia 31 lipca 1971 r. (M.P.71.42.270) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 18 sierpnia 1971 r.
4 § 3 ust. 4 zmieniony przez § 1 pkt 2 lit. a) uchwały nr 159 z dnia 31 lipca 1971 r. (M.P.71.42.270) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 18 sierpnia 1971 r.
5 § 3 ust. 7 dodany przez § 1 pkt 2 lit. b) uchwały nr 159 z dnia 31 lipca 1971 r. (M.P.71.42.270) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 18 sierpnia 1971 r.
6 § 3 ust. 8 dodany przez § 1 pkt 2 lit. b) uchwały nr 159 z dnia 31 lipca 1971 r. (M.P.71.42.270) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 18 sierpnia 1971 r.
7 § 7 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 3 uchwały nr 159 z dnia 31 lipca 1971 r. (M.P.71.42.270) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 18 sierpnia 1971 r.
8 § 7 ust. 2-7 uchylone przez § 21 pkt 1 uchwały nr 192 z dnia 3 sierpnia 1973 r. w sprawie umowy sprzedaży oraz umowy dostawy między jednostkami gospodarki uspołecznionej (M.P.73.36.218) z dniem 1 października 1973 r.
9 § 9 ust. 6 uchylony przez § 21 pkt 1 uchwały nr 192 z dnia 3 sierpnia 1973 r. w sprawie umowy sprzedaży oraz umowy dostawy między jednostkami gospodarki uspołecznionej (M.P.73.36.218) z dniem 1 października 1973 r.
10 Z dniem 23 sierpnia 1969 r. uprawnienia Komisji Planowania przy Radzie Ministrów przechodzą na Główny Urząd Statystyczny w porozumieniu z Komisją Planowania przy Radzie Ministrów, zgodnie z § 5 pkt 1 uchwały nr 135 z dnia 1 sierpnia 1969 r. w sprawie przekazania niektórych uprawnień Komisji Planowania przy Radzie Ministrów (M.P.69.36.270).
11 § 14 ust. 1 pkt 9 dodany przez § 1 pkt 4 uchwały nr 159 z dnia 31 lipca 1971 r. (M.P.71.42.270) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 18 sierpnia 1971 r.
12 Z dniem 23 sierpnia 1969 r. znosi się wymóg porozumienia z Przewodniczącym Komisji Planowania przy Radzie Ministrów, zgodnie z § 5 pkt 2 uchwały nr 135 z dnia 1 sierpnia 1969 r. w sprawie przekazania niektórych uprawnień Komisji Planowania przy Radzie Ministrów (M.P.69.36.270).
13 § 19 ust. 1 zmieniony przez § 1 pkt 5 uchwały nr 159 z dnia 31 lipca 1971 r. (M.P.71.42.270) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 18 sierpnia 1971 r.
14 § 19 ust. 2 zmieniony przez § 1 pkt 5 uchwały nr 159 z dnia 31 lipca 1971 r. (M.P.71.42.270) zmieniającej nin. uchwałę z dniem 18 sierpnia 1971 r.

Zmiany w prawie

Małżonkowie zapłacą za 2023 rok niższy ryczałt od najmu

Najem prywatny za 2023 rok rozlicza się według nowych zasad. Jedyną formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, według stawek 8,5 i 12,5 proc. Z kolei małżonkowie wynajmujący wspólną nieruchomość zapłacą stawkę 12,5 proc. dopiero po przekroczeniu progu 200 tys. zł, zamiast 100 tys. zł. Taka zmiana weszła w życie w połowie 2023 r., ale ma zastosowanie do przychodów uzyskanych za cały 2023 r.

Monika Pogroszewska 27.03.2024
Ratownik medyczny wykona USG i zrobi test na COVID

Mimo krytycznych uwag Naczelnej Rady Lekarskiej, Ministerstwo Zdrowia zmieniło rozporządzenie regulujące uprawnienia ratowników medycznych. Już wkrótce, po ukończeniu odpowiedniego kursu będą mogli wykonywać USG, przywrócono im też możliwość wykonywania testów na obecność wirusów, którą mieli w pandemii, a do listy leków, które mogą zaordynować, dodano trzy nowe preparaty. Większość zmian wejdzie w życie pod koniec marca.

Agnieszka Matłacz 12.03.2024
Jak zgłosić zamiar głosowania korespondencyjnego w wyborach samorządowych

Nie wszyscy wyborcy będą mogli udać się osobiście 7 kwietnia, aby oddać głos w obwodowych komisjach wyborczych. Dla nich ustawodawca wprowadził instytucję głosowania korespondencyjnego jako jednej z tzw. alternatywnych procedur głosowania. Przypominamy zasady, terminy i procedurę tego udogodnienia dla wyborców z niepełnosprawnością, seniorów i osób w obowiązkowej kwarantannie.

Artur Pytel 09.03.2024
Tabletka "dzień po" bez recepty - Sejm uchwalił nowelizację

Bez recepty dostępny będzie jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (octan uliprystalu) - zakłada uchwalona w czwartek nowelizacja prawa farmaceutycznego. Wiek, od którego tabletka będzie dostępna bez recepty ma być określony w rozporządzeniu. Ministerstwo Zdrowia stoi na stanowisku, że powinno to być 15 lat. Wątpliwości w tej kwestii miała Kancelaria Prezydenta.

Katarzyna Nocuń 22.02.2024
Data 30 kwietnia dla wnioskodawcy dodatku osłonowego może być pułapką

Choć ustawa o dodatku osłonowym wskazuje, że wnioski można składać do 30 kwietnia 2024 r., to dla wielu mieszkańców termin ten może okazać się pułapką. Datą złożenia wniosku jest bowiem data jego wpływu do organu. Rząd uznał jednak, że nie ma potrzeby doprecyzowania tej kwestii. A już podczas rozpoznawania poprzednich wniosków, właśnie z tego powodu wielu mieszkańców zostało pozbawionych świadczeń.

Robert Horbaczewski 21.02.2024
Standardy ochrony dzieci. Placówki medyczne mają pół roku

Lekarz czy pielęgniarka nie będą mogli się tłumaczyć, że nie wiedzieli komu zgłosić podejrzenie przemocy wobec dziecka. Placówki medyczne obowiązkowo muszą opracować standardy postępowania w takich sytuacjach. Przepisy, które je do tego obligują wchodzą właśnie w życie, choć dają jeszcze pół roku na przygotowania. Brak standardów będzie zagrożony grzywną. Kar nie przewidziano natomiast za ich nieprzestrzeganie.

Katarzyna Nocuń 14.02.2024